Morgunblaðið - 26.05.1998, Blaðsíða 1

128 SÍÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1913
116. TBL. 86. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 26. MAÍ 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuters
ANDSPYRNUMENN sem biðu Iausnar pólitískra fanga við Cipinang-
fangelsi í Jakarta í gær héldu á lofti mynd af Suharto þungvopnuðum.
Breytingar kynntar í efnahags- og stjórnmálalífi Indónesíu
Þekktum pólitískum
föngum veitt lausn
Jakarta. Reuters.
STJÓRNVÖLD í Indónesíu lét í
gærkvöld lausa tvo vel þekkta
pólitíska fanga, Sri Bintang
Pamungkas og Muchtar Pakpahan.
Sá fyrrnefndi er leiðtogi óopin-
berra launþegasamtaka Indónesíu,
og átti rétt ólokið afplánun fjög-
urra ára fangelsisdóms er hann
hlaut fyrir að hvetja til óeirða. Sá
síðarnefndi var dæmdur í 34
mánaða fangelsi í fyrra fyrir að
ófrægja Suharto í ræðu í Þýska-
landi. Um leið og fregnirnar af
lausn fanganna bárust út söfnuðust
þúsundir stuðningsmanna og ætt-
ingja saman fyrir utan Cipinang-
fangelsið í Jakarta.
Tilkynnt hafði verið fyrr um dag-
inn að umfangsmiklar stjórn-
málaumbætur standi fyrir dyrum,
og fela þær m.a. í sér að flestum
pólitískum föngum verði sleppt,
bann við starfsemi stjómmála-
flokka afnumið og að efnt verði til
almennra kosninga eins fljótt og
auðið er.
Nýr forseti landsins, Jusuf
Habibie, greindi í smáatriðum frá
þeim leiðum sem fara á til þess að
bæta efnahaginn og losa Indónesíu
Segl á kaupsýslu-
veldi Suhartos for-
seta dregin saman
úr viðjum verstu efnahagskreppu
sem dunið hefur yfir landið í þrjá
áratugi. Vildi forsetinn með því
sannfæra umheiminn um að
réttlætanlegt væri að veita Indó-
nesum efnahagsaðstoð, eins og til
hafði staðið.
Það var einnig til merkis um
breytingar að byrjað var að draga
saman seglin á kaupsýsluveldi
Suhartos, fyrrverandi forseta, og
fjölskyldu hans. Ættingjar
Habibies og Wirantos, yftrmanns
hersins, sögðu einnig af sér
embættum í samræmi við skilaboð
þeirra um að látið skuli af þeim sið,
í kaup- og stjómsýslu, að hygla
skyldmennum.
Rætt við IMF
Suharto sagði af sér forseta-
embætti sl. fímmtudag, eftir 32 ára
valdatíð, og tók varaforseti hans,
Habibie, við forsetastólnum. í dag
verður nokkurt mat lagt á
frammistöðu nýja forsetans þegar
Hubert Neiss, framkvæmdastjóri
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins (IMF) í
Asíu, kemur til Jakarta og tekur á
ný upp þráðinn í samningaviðræð-
um um efnahagsaðstoð.
IMF hefur frestað greiðslu á
næsta hluta 10 milljarða dollara
efnahagsaðstoðar, en alls hafa
Indónesar samið um efnahagsað-
stoð að upphæð 41,2 milljarða doll-
ara. Setti sjóðurinn efnahags- og
stjórnmálaumbætur sem skilyrði
fyrir því að næsti hluti aðstoðarinn-
ar yrði greiddur út.
Fréttaskýrendur telja líklegt að
Habibie muni færa Neiss sömu
skilaboð og hann flutti ríkisstjóm
sinni í gær, er hún kom saman til
síns fyrsta fundar. „Við verðum að
viðurkenna að árangur í að ná okk-
ur upp úr efnahagskreppunni bygg-
ist að miklu leyti á erlendum lán-
um, sérstaklega til þess að fjár-
magna innflutning á hráefni og
varahlutum," sagði Habibie.
„Árangur okkar við að ná stöðug-
leika í innlendu stjórnmálalífi hefur
áhrif á erlend lán.“
Verkföll vegna HM
í Frakklandi
París. Reuters.
ÞRJU stéttarfélög flugmanna hjá
Air France og vöruflutningabflstjór-
ar settu samgöngur í Frakklandi
nokkuð úr skorðum í gær, en nú er
um það bil tvær vikur þar til Heims-
meistarakeppnin í knattspyrnu
(HM) hefst þar í landi, nánar tfltekið
hinn 10. júní.
Verkfall flugmanna í gær, annan
daginn í röð, varð til þess að 12 af
hundraði flugferða frá De Gaulle-
flugvelli við París var aflýst og 30%
flugferða frá Orlyílugvelli. Flug-
menn mæta aftur til vinnu í dag, en
stéttarfélögin hafa boðað vinnu-
stöðvun á ný 1. til 4. júní nk.
Bflstjórar í stéttarfélaginu Force
Ouvriere (FO) ætluðu í gær að setja
upp vegatálma og fara sér hægt á
þjóðvegum til þess að leggja áherslu
á kröfur sínai- um launahækkun.
Samtök launþega í samgöngugrein-
um hafa hótað auknum aðgerðum
dagana fyrir HM, þar sem Ijóst þyk-
ir að frönsk stjórnvöld séu reiðubúin
til að gera margt til þess að komast
hjá verkföllum er setji mótshaldið úr
skorðum.
Olgan sögð ógna
öryggi Rússlands
Moskvu. Reuters.
Elísabet til
Irlands?
London. Reuters.
GETGÁTUR eru uppi um að
Elísabet Englandsdrottning
hyggist heimsækja bæði N-ír-
land og írland á næstunni til
að sýna velþóknun sína á
samþykkt íra sunnan og norð-
an landamæranna á páska-
samningnum svokallaða.
Heimsókn Elísabetar til ír-
lands yrði söguleg því breskur
konungur eða drottning hefur
ekki heimsótt lýðveldið eftir að
það náði fullveldi árið 1921.
Þau djúpu sár sem blóðugt
frelsisstríð Ira við Breta skildu
eftir sig hafa hingað til gert
heimsókn bresks þjóðhöfð-
ingja óhugsandi.
■ Lítill tími/37
BORÍS Jeltsín, forseti Rússlands,
ræddi við háttsetta embættismenn í
Kreml í gær og talsmaður hans sagði
að fjármálakreppan í landinu, mót-
mælaaðgerðir kolanámamanna í
Síberíu og átök í Dagestan að undan-
förnu hefðu ógnað öryggi landsins.
Embættismennirnir ákváðu að skipa
sérstaka nefnd til að leysa vanda
kolanámanna og samhæfa stefnuna í
málefnum Kákasushéraðanna en
mesta athygli vakti hörð gagnrýni
fundarmanna á síðustu stjórn og
rússneska fjölmiðla.
Jeltsín stjórnaði fundi öryggisráðs
Rússlands þar sem fjallað var um
mótmæli kolanámamanna, sem
hindruðu lestasamgöngur í Síberíu í
vikunni sem leið, og átök sem bloss-
uðu upp í Dagestan, nágrannahéraði
Tsjetsjníu, þegar hópur vopnaðra
manna réðst á opinbera byggingu.
Sergej Jastrzhembski, talsmaður
Jeltsíns, sagði að öryggisráðið teldi
að stjóm Viktors Tsjemomyrdíns,
fyrrverandi forsætisráðherra, ætti
mesta sök á vandamálum kolanám-
anna og ólgunni í Kákasushéruðun-
um þar sem hún hefði látið hjá líða að
takast á við vandann.
Jastrzhembskí sagði einnig að um-
fjöllun rússneskra fjölmiðla um
„lestastríðið“ í Síberíu hefði farið
„langt út fyrir skynsamleg mörk“ en
vildi ekki svara því hvort hæft væri í
fréttum um að rússneskir kaupsýslu-
menn hefðu hvatt námamennina til
mótmælaaðgerðanna.
Reuters
Haraldur
og Sonja
í Kreml
HARALDUR Noregskonungur
og Sonja drottning komu í fimm
daga opinbera heimsókn til Rúss-
lands í gær. Er norsku konungs-
hjónin voru boðin velkomin við
athöfn í Kreml færði Naina, eig-
inkona Jeltsíns, Sonju blómvönd.
Þetta er í fyrsta sinn frá því 1905
sem norskur þjóðhöfðingi
heimsækir Rússland. Itar-Tass
hafði eftir Haraldi í gær að hann
ætlaði að ræða umhverfismál og
öryggisráðstafanir í kjarnorku-
málum við Rússlandsforseta.
Haraldur sagðist í gær vænta
þess að hann myndi skrifa undir
samkomulag við Rússa um um-
hverfisvernd.
Kaup Svisslendinga
á nazistagulli
Létu sig
uppruna
gullsins
litlu varða
Zlirich. Reuters.
SEÐLABANKI Sviss, sem var stór-
tækastur í að kaupa gull af nazista-
stjórninni í Þýzkalandi á tímum síð-
ari heimsstyrjaldarinnar, gerði ekk-
ert til að fá úr því skorið hvort gullið
sem hann tók við væri illa fengið. Að
þessari niðurstöðu komust höfundar
ítarlegrar skýrslu um viðskipti sviss-
neskra banka með svokallað nazista-
gull, sem birt var í gær.
Skýrslan, sem er 190 bls. að stærð,
er niðurstaða rannsókna alþjóðlegs
hóps fræðimanna; sem svissneska
stjórnin réð til að komast til botns í
þessu máli, sem alþjóðlegar deilur
hafa staðið um og þykja hafa skaðað
ímynd hins hlutlausa alpalýðveldis.
I skýrslunni kemur fram, að sviss-
neski seðlabankinn keypti gull frá
þýzka seðlabankanum Reichsbank
fyrir sem nemur 280 mifljónir
Bandaríkjadollara, að þávirði, og
hafði milligöngu um sölu á meira
gulli þaðan til annarra banka. Að
sögn embættismanna myndi verð-
mæti þessa gulls vera að núvirði í
kringum 178 milljarðar króna.
Svissneski seðlabankinn sendi frá
sér yfirlýsingu í gær, þar sem hann
harmar að hann hafi óafvitandi
keypt gull sem ættað hefði verið úr
eigu fólks sem nazistar hefðu sett í
útrýmingarbúðir.
■ Ný skýrsIa/26