Morgunblaðið - 26.05.1998, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ
_______________________________________________ÞRIÐJUDAGUR 26. MAÍ 1997 13
BÆJAR- OG SVEITARSTJÓRNARKOSNINGARNAR 1998
það fullyrða. Ef hinir flokkamir
fara út í sameiningu þá kann það að
hafa áhrif hjá okkur en við munum
rejma að styrkja okkar flokksstarf
hér í Reykjavík á því kjörtímabili
sem fram undan er, ekki síst til að
gera alveg ljóst að það er
Framsóknarflokkurinn sem slíkur
sem stendur að þessu samstarfi en
ekki ákveðnir einstaklingar."
Guðný Guðbjörns-
dóttir, formaður
þingflokks Samtaka
um kvennalista
Glæsilegur
persónu-
legur sigur
borgar-
stjórans
MÉR fínnst að með sigi'i Reykja-
víkurlistans og Ingibjargar Sólrún-
ar sé að myndast nýtt landslag í ís-
lenskri pólitík,"
sagði Guðný
Guðbjörnsdóttir,
Samtökum um
kvennalista.
„Hún hefur að
mínu mati unnið
glæsilegan per-
sónulegan sigur,
sem um leið er
sigur Kvennalistans og kvenna al-
mennt. Það er greinilegt að konur
kunna að meta störf hennar og starf
Reykjavíkurlistans; það sýnir sig að
þær eru í meirihluta þeirra sem
styðja Reykjavíkurlistann."
„Um leið er þetta sigur félags-
hyggjuaflanna í Reykjavík og sýnir
hvers við erum megnug ef öll
félagshyggjuöflin vinna saman sem
ein heild. Með því er ég auðvitað að
benda á þátttöku Framsóknar:
flokksins í Reykjavíkurlistanum. I
þriðja lagi eru úrslitin sigur þeirra
sem vilja heiðarlega kosninga-
baráttu og ósigur hinna sem stunda
leðjuslag og persónuníð," sagði
Guðný. Hún sagðist telja þær að-
ferðir sem beitt var í kosninga-
baráttunni mjög óaðlaðandi. „Ég tel
að þessar aðferðir hafi alveg eins
bitnað á Sjálfstæðisflokknum. Ég
vona að þær festi aldrei rætur í ís-
lenskri pólitík."
Vinnuveitendur gera konum
erfítt að taka þátt í bæjarmálum
Guðný sagði að ef litið væri á
landið í heild væri það rétt að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði unnið hrein-
an meirihluta á nokkrum stöðum.
„En það gerðu reyndar félags-
hyggjuframboð líka, samanber
Húsavík og Austurríki,“ sagði hún.
„En víðast hvar annars staðar væri
hægt að mynda félagshyggjustjórn-
ir ef Framsóknarflokkurinn væri
með eins og hérna í Reykjavík og
búa þá til stjórnarmynstur þar sem
almannahagsmunir sitja betur í fyr-
irrúmi en í sérhagsmunastefnu
Sjálfstæðisflokksins. Eg sé það sem
sldlaboð þessara kosninga að það
beri að stefna að því fyrir næstu
alþingiskosningar og við myndun
meirihluta núna að það verði til ný
pólitík í landinu þar sem sérhags-
munir verði undir og almannahags-
munir verði ofan á.
Varðandi þátt kvenna heyrðist
mér allt stefna í að það yrði tölu-
verð fjölgun kvenna í bæjarstjórn-
um og það er ég mjög ánægð með
þótt ég vilji um leið láta í ljós
áhyggjur því það hefur komið í ljós
að konur endast ekki mjög lengi í
þessum störfum. Það er m.a. vegna
þess að þær eru oft ekki eins lausar
við í vinnunni, þær eru ekki eins oft
yfirmenn og karlar og ég veit um
konur sem hefur verið gert illkleift
að halda áfram í bæjarpólitík af
völdum vinnuveitenda sinna og hafa
hætt. Ég held að þetta sé áhyggju-
efni,“ sagði Guðný Guðbjörnsdóttir.
Hún sagði einnig að þótt mjög
misjafnt væri eftir byggðarlögum
hvernig þátttöku kvennalistakvenna
í bæjarstjórnum væri háttað benti
könnun Jafnréttisráðs til þess að
þar sem Kvennalistinn hefði ítök
væri jafnréttismálum betur borgið.
Guðný sagði ennfremur að
reynslan af þátttöku í samfylkmgar-
framboðum fyrir þessar kosningar
hefði kennt Kvennalistanum ýmis-
legt varðandi það hvernig eigi og
eigi ekki að standa að þeim umræð-
um á landsvísu. „Við erum reynsl-
unni ríkari eftir þessar kosningar,"
sagði Guðný Guðbjörnsdóttir.
Sighvatur Björgvins-
son, formaður
Alþýðuflokks
Tvær stór-
ar hreyfing-
ar að
myndast
ÉG ER mjög ánægður með útkom-
una í Reykjavík," sagði Sighvatur
Björgvinsson, formaður Alþýðu-
flokksins. „R-listinn hefur verið að
bæta við sig frá
því síðast og hef-
ur styrkt sig
mjög í sessi.
Þetta er í fyrsta
skipti frá því
núverandi
flokkaskipan
varð til að Sjálf-
stæðisflokkurinn
er í minnihluta í
tvö kjörtímabil í röð og þar með er
búið að eyða þeirri þjóðsögu að það
sé einhvers konar náttúrulögmál að
Sjálfstæðisflokkurinn eigi að ráða
Reykjavík.“
Sameiginlegu fram- boðin
með 36-37%
„Gengi sameiginlegu fram-
boðanna er nokkuð misjafnt," sagði
Sighvatur. Hann sagði að Sjón-
varpið hefði dregið úrslitin á land-
inu í heild þannig saman að þar sem
Framsóknarflokkurinn býður fram
sé líklegt að fylgi hans sé um 20%
og fylgi Sjálfstæðisflokksins
42-43%. „Þá eru þessi sameiginlegu
framboð með 36-37%, sem er svipað
og skoðanakannanir hafa verið að
spá okkur ef um væri að ræða sam-
eiginleg framboð. Þetta virðist stað-
festa það, að verði framhald á þess-
ari þróun, séu að myndast tvær
nokkuð stórar hreyfingar: Sjálf-
stæðisflokkurinn, sem er á tals-
verðri siglingu, og sameiginlegt
framboð jafnaðarmanna með
36-37% fylgi og svo Framsóknar-
flokkurinn með um 20%.“
Sighvatur sagði að vissulega
væru kosningaúrslitin breytileg
milli byggðarlaga. „Það má segja að
úrslitin séu ekki nógu hagkvæm í
stærri byggðarlögunum á Reykja-
nesi og á Akureyri en annars staðar
koma þau mjög vel út. Ef við tökum
smærri byggðarlögin á Reykjanesi
þá heldur Alþýðuflokkurinn hrein-
um meirihluta í Sandgerði og Vog-
um og gengur ágætlega í Grindavík.
Það er þokkaleg útkoma sameig-
inlegu framboðanna í Mosfellsbæ,
góð útkoma á Akranesi, mjög góður
sigur í Borgarbyggð, prýðileg út-
koma á Selfossi. Fyrir vestan gefst
þetta mjög vel. í Vesturbyggð er
samstöðuframboðið með mest fylgi,
á Isafirði nær sameiginlega fram-
boðið 40%, sem er mjög gott. A Ak-
ureyri og Siglufirði gengur ekki
nógu vel en á Húsavík gengur mjög
vel. A Austfjörðum er árangurinn
góður, bæði í nýja sveitarfélaginu
og annars staðar. Á Höfn í
Hornafirði er viðbót, á Selfossi og í
Vestmannaeyjum er mjög vel viðun-
andi útkoma þannig að það er ólík
niðurstaða eftir því hvar borið er
niður.“
Skrímsladeildir
Sighvatur sagði að almennt
mætti segja um kosningabaráttuna
að hún hefði staðið stutt og það
hefði verið dauft yfir henni fram á
síðustu daga. Hún hefði hins vegar
verið sér á parti í Reykjavík. „Þar
var hún þess eðlis að ég hef nokkrar
áhyggjur af því ef kosningabarátta
á að færast út á þær brautir að
flokkarnir fari að búa til einhverjar
skrímsladeildir til þess að leita uppi
meintar ávirðingar á einstaka fram-
bjóðendur og gera þær síðan að
meginatriði málsins. Það er þessi
bandaríska fyrirmynd sem Nixon
orðaði svo: látum þá neita því. Það
er ekki góð latína, ég yrði ekki hrif-
inn af slíkri baráttu og vona að ís-
lensk pólitík sé ekki að fara út á
þær brautir enda höfðu þeir ekki
erindi sem erfíði sem beittu þeim
aðferðum.“
Margrét Frímanns-
dóttir, formaður
Alþýðubandalags
Sigurinn
stærri en
segja
til um
„ÉG ER mjög ánægð með kosn-
ingaúrslitin í Reykjavík þvi mér
flnnst sigurinn í raun vera stærri en
tölurnar segja til
um vegna þess
hvers eðlis kosn-
ingabaráttan var
þar síðustu vik-
urnar. Það er
mjög slæmt þeg-
ar hún er farin
að snúast um
persónur en ekki
málefnin og þau
týnast í umræðu þar sem menn fóru
yfir þau siðgæðismörk sem ég
mundi vilja setja í pólitík," sagði
Margrét Frímannsdóttir, formaður
Alþýðubandalagsins.
„Þess vegna tel ég sigurinn meiri
en tölurnar segja. Ég tel að góð
vinna á síðasta kjörtímabili, sterk
málefnastaða og sterkur listi og um-
fram ailt mjög sterkur borgarstjóri
hafi gert það að verkum að þessi
sigur vannst þrátt fyrir þessa ljótu
kosningabaráttu.“
Margrét sagði að útkoman í
mörgum öðrum sveitarfélögum
væri ánægjuleg og nefndi Aust-
urríki þar sem traust málefnastaða
og traustir og hæfir frambjóðendur
hefðu notið góðra verka og góðrar
málefnastöðu í nýju stóru sveit-
arfélagi. „Þar var farið fram með
bæjarstjóraefni, sem var á Nes-
kaupstað, Guðmund Bjamason, og
þetta er auðvitað mjög sterk
traustsyfírlýsing við hans verk.“
Nýtt pólitískt landslag
Margrét sagðist hins vegar hafa
viljað sjá árangur sameiginlegra
lista betri á mörgum stöðum. „En
það kemur margt til. Kosninga-
baráttan fór seint af stað sums stað-
ar. Menn voru að undirbúa þessa
samfylkingu lengi og málefnavinnan
hefur farið seint af stað á mörgum
stöðum. Engu að síður tel ég að
þarna sé nýtt pólitískt landslag.
Þama er að verða til afl sem
mótvægi við Sjálfstæðisflokkinn.
Við emm að horfa á 30-40% fylgi
við þessi sameiginlegu framboð í
mjög mörgum sveitarfélögum.
Ég er einnig mjög ánægð með
fylgi G-listanna þriggja sem vora
bornir fram í nafni Alþýðubanda-
lagsins. Vinstri menn flykkja sér
um Alþýðubandalagið á þeim þrem-
ur stöðum.“
Margrét kvaðst ekki telja að nið-
urstaða kosninganna væri til þess
fallin að draga úr mönnum við sam-
fylkingarhugmyndir á vinstri
vængnum. „í flestum sveitarfélög-
unum hafa verið stofnuð sérstök
bæjarmálafélög í kringum þessi
framboð þar sem fólk hefur unnið
mjög vel saman á undanfómum vik-
um og hefur fullan hug á að halda
þessum félagsskap gangandi. Ég
hef ekki trú á að það dragi úr vilja
til nánari samvinnu í næstu kosn-
ingum milli þessara flokka. Frekar
held ég að þetta verki hvetjandi."
Svavar Gestsson,
þingmaður Alþýðu-
bandalags
Sjálf-
stæðis-
flokkurinn
sigurvegari
utan
Reykjavíkur
SVAVAR Gestsson alþingismaður
segir sigur Reykjavíkurlistans
standa upp úr í sveitarstjórnarkosn-
ingunum um
helgina. Sjálf-
stæðisflokkurinn
sé hins vegar
sigurvegari
kosninganna ut-
an Reykjavíkur.
„Ég tel að sig-
ur Reykjavíkur-
listans standi
upp úr í þessum kosningum. Fyrst
og fremst vegna þess að það var
óvenju hart að honum sótt og ég tel
að í eðlilegri kosningabaráttu hefði
hann fengið níu eða jafnvel tíu borg-
arfulltrúa. Ég tel að sigur hans sé
gríðarlega merkilegur og það er
mikil ánægja með hann hjá félags-
hyggjufólki um allt land,“ sagði
Svavar.
Góð útkoma þar sem
G-listi bauð fram
„Það er greinilegt að Sjálfstæðis-
flokkurinn er sigurvegari kosning-
anna fyi-ir utan Reykjavík. Hann er
með meirihluta á tíu stóram stöðum
og bætir við sig þar sem hann hafði
meirihluta fyrir,“ sagði hann enn-
fremur.
„Mér finnst hlutur Alþýðubanda-
lagsins góður í kosningunum. Þar
sem við vorum með G-lista erum við
mjög há. Við erum með 27% á
Vopnafirði, 35% á Grundarfirði og
50% á Raufarhöfn. Sameiginlegu
listarnir unnu stóra sigra þar sem
Alþýðubandalagið er sterkt fyrir og
má nefna Austurland og Húsavík í
því sambandi. Alþýðubandalagið
hefur einnig verið mjög sterkt á
ströndinni á Árborgarsvæðinu og
það skilar sér þannig að við eram á
pari við hina flokkana í því sveit-
arfélagi," sagði Svavar.
Hvorki bakslag né hvatning fyr-
ir sameiginlegt framboð
Aðspurður hvort gengi sameigin-
legu framboðslistanna í kosningun-
um muni draga úr eða ýta undir
umræðuna um sameiginlegt fram-
boð A-flokkanna og Kvennalista
sagði Svavar að þarna væri að finna
bæði marga mínusa og plúsa. „Ég
tel alveg jafn fráleitt að líta á þetta
sem dragbít og bakslag eins og sem
einhverja sérstaka hvatningu. Mér
finnst að þetta vegi salt og að menn
eigi bara að nálgast þetta með töl-
urnar niðri á jörðinni," svaraði
Svavar.
Steingrímur J. Sig-
fússon, þingmaður
Alþýðubandalags
Bakslag í
samein-
ingarhug-
myndir
STEINGRÍMUR J. Sigfússon,
þingmaður Alþýðubandalagsins, tel-
ur að komið hafi bakslag í hug-
myndina um
sameiginlegt
framboð eða
sameiningu A-
flokkanna í sveit-
arstjórnarkosn-
ingunum um
helgina. „Menn
þurfa að rök-
styðja hana
miklu betur en
gert hefur verið. Hún selur sig ekki
sjálfkrafa. Það er alveg greinilegt,"
sagði hann.
„Mér finnst standa upp úr hversu
blendin þessi úrslit era. Það eru
vissulega í þessu jákvæð atriði og
sólargeislar eins og úrslitin í
Reykjavík og meirihlutarnir í Aust-
urríki og á Húsavík. Ég vil líka
nefna að Alþýðubandalagið nær
hreinum meirihluta á Raufarhöfn.
Þetta hefur gengið allvel á nokkram
stöðum til viðbótar en þar með er
það líka upptalið," sagði hann.
Áminning og aðvörun
„Ég tel það alveg sérstakt um-
hugsunarefni að útkoman í öllum
stærstu sveitarfélögum landsins ut-
an Reykjavíkur er í raun og veru
mikil vonbrigði út frá vangaveltum
um gengi þessara sameiginlegu
framboða. Niðurstaðan er sú að í
Kópavogi, Garðabæ, Hafnarfirði,
Reykjanesbæ, Snæfellsbæ, á
ísafirði, í Bolungarvík, á Sauðár-
króki, Akureyri og á allmörgum
fleiri stöðum er um að ræða allt frá
minniháttar tapi og upp í stórtap, ef
borið er saman við hvað flokkarnir
fengu hver í sínu lagi í seinustu
kosningum. Þetta eru einfaldlega
tölulegar staðreyndir sem menn
verða að horfast í augu við og
ræða,“ segir Steingrímur.
Hann bendir á að draga megi
þann lærdóm af niðurstöðum kosn-
inganna að ekki sé nóg að gefa bara
út tilkynningu um að nú ætli menn
að sameinast og verða stórir. „Þetta
er ekki svo einfalt. Kjósendurnir
eru síðasti dómarinn og þeir eiga
það til að greiða einfaldlega atkvæði
með fótunum og fara eitthvað
annað. Ég held að þetta eigi að vera
mönnum áminning og aðvöran um
að það þarf að undirbyggja svona
hluti. Málefni, forysta og allar
aðstæður þurfa að vera fyrir hendi
eigi þetta að takast vel og skila ein-
hverju. Að öðrum kosti er mikil
hætta á að þetta verði bara „fíaskó"
og að núverandi stjórnarandstöðu-
kantur tapi hreinlega fylgi eins og
gerðist á allt of mörgum stöðum.
Þarna er um að ræða stærstu kaup-
staðina utan Reykjavíkur, sem era
þungamiðjur í fylgi í fjórum eða
fimm kjördæmum landsins," sagði
Steingrímur.