Morgunblaðið - 26.05.1998, Page 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 26. MAÍ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
Hafrannsóknastofnunin leggur til aukinn þorskkvóta og aukinn loðnukvóta en samdrátt í rækjukvóta
Morgunblaðift/Ásdís
TTLLÖGUR Hafrannsóknastofnunar um hámarksafla á komandi fiskveiðiári voru kynntar í gær. Fremst á myndinni sjást þeir Jakob Jakobsson,
forstjóri Hafrannsóknastofnunar, og Jóhann Sigurjónsson aðstoðarforstjóri. Handan borðsins sitja nokkrir sérfræðinganna á stofnuninni.
Hámarksafli í þorski verði
aukinn um 32 þúsund tonn
HAFRANNSÓKNASTOFNUNIN leggur til að aflahámark í þorski á
næsta fiskveiðiári verði 250 þúsund tonn og er það aukning um 32 þúsund
tonn frá tillögum stofnunarinnar frá því í fyrra og aflamarksins fyrir yfir-
standandi fiskveiðiár, eða um tæplega 15%. Þá er lagt til að hámarksafli í
loðnu verði aukinn úr 850 þúsund tonnum í 945 þúsund tonn, en hins veg-
ar er lagt til að hámarksaflinn í ýsu lækki úr 40 þúsund tonnum í 35
þúsund tonn og í úthafsrækju úr 70 þúsund tonnnum í 60 þúsund tonn.
Einnig er lagt til að leyfilegur hámarksafli í skarkola verði minnkaður úr
níu þúsund tonnum í sjö þúsund tonn og hámarksafli í humri verði minn-
kaður úr 1,5 þúsund tonnum í 1,3 þúsund tonn. Hvað aðra fiskstofna varð-
ar eru tillögur Hafrannsóknastofnunar óbreyttar frá tillögunum í fyrra.
Stærð veiðistofns þorsks á þessu
ári er áætluð 975 þúsund tonn og
þar af er hrygningarstpfninn talinn
um 528 þúsund tonn. í úttekt árið
1997 var veiðistofn áætlaður 851
þúsund tonn við upphaf árs 1998 en
hrygningarstofn um 406 þúsund
tonn. Meginbreytingar í nýju stofn-
mati eru þær að árgangamir frá
1992 og 1993 eru nú taldir stærri en
áður. Þetta á alveg sérstaklega við
um árgang 1992, en hans hefur
gætt meir í veiðunum en búist hafði
verið við.
Aflamark í þorski fyrir yfir-
standandi fiskveiðiár er 218
þúsund tonn og gert er ráð fyrir að
aflinn á fiskveiðiárinu verði sá
sami, en ársaflinn 1998 um 230 þús.
tonn. Samkvæmt aflareglunni
munu veiðast 250 þús. tonn fisk-
veiðiárið 1998/99 og fiskveiðiárið
1999/2000 248 þús. tonn. Veiði-
stofninn mun vaxa úr 975 þús.
tonnum í ársbyrjun 1998 í 999 þús.
tonn í ársbyrjun 2001 en hrygning-
arstofn úr 528 þús. tonnum 1998 í
565 þús. tonn 2001.
Vænta má 1.420 þúsund
tonna loðnuafla
Heildaraflinn á síðustu loðnu-
vertíð varð um 1.250 þúsund tonn
en leyft hafði verið að veiða 1.265
þúsund tonn. í skýrslu Haf-
rannsóknastofnunarinnar kemur
fram að mælingar á stærð loðnu-
stofnsins sem gerðar voru sumarið
og haustið 1997 benda til þess að
vænta megi um 1.420 þúsund
tonna afla á vertíðinni 1998/99. í
varúðarskyni leggur Haf-
rannsóknastofnunin til að loðnuafl-
inn á tímabilinu júlí-nóvember
1998 verði takmarkaður við 950
þús. tonn, en hámarksaflinn á
vertíðinni allri verði ákveðinn eftir
að stærð veiðistofnsins hefur verið
mæld haustið 1998 og/eða veturinn
1999.
Til að stuðla að betri nýtingu
stofnsins og koma í veg fyrir
smáloðnudráp er einnig lagt til að
sumarvertíðin 1998 hefjist 20. júní,
en veiðar verði hins vegar bannaðar
á tímabilinu 16. ágúst til 30. sept-
ember.
Samdráttur í rækju
Rækja á grunnslóð árið 1997
varð 9.600 tonn eða rúmum 2.000
tonnum minni en árið áður, en
ástand rækjustofna á grunnslóð er
misjafnt þar sem mikið hefur verið
af þorski. Má þar einkum nefna
Eldey, ísafjarðardjúp, Húnaflóa og
jafnvel Amarfjörð. Að þessu sinni
leggur Hafrannsóknastofnunin til
að upphafsafli verði 5.050 tonn á
komandi fiskveiðiári, en rækjuafli
innfjarða á vertíðinni allri 1997/98
verði hins vegar ákveðinn í sam-
ræmi við niðurstöður stofnmælinga
haustið 1998.
Rækjuafli á djúpslóð jókst árið
1997 í 66 þúsund tonn úr 57 þúsund
tonnum árið 1996. Af aflanum árið
1997 veiddust tæp 3.000 tonn á
Dohrnbanka sem er utan kvóta.
Heildaraflamark fiskveiðiársins
1997/98 var 75 þúsund tonn en ekki
er útlit fyrir að meira en 60 þúsund
tonn veiðist af úthafsrækju á fisk-
veiðiárinu, og minnkaði afli á tog-
tíma stórlega síðla árs 1997 og
framan af árinu 1998.
I samræmi við upplýsingar um
auknar þorskgöngur í stofnmæl-
Tillögur um hámarkaafla fiskveiðiárið 1998/99
hámarksðfli og aflahámark 1997/98 til samanburðar
Tegund Aflahámark, tonn, 1998/99 Aflahámark, tonn, 1997/98 Aflamark, tonn, 1997/98
Þorskur 250.000 218.000 218.000
Ýsa 35.000 40.000 45.000
Ufsi 30.000 30.000 30.000
Karfi 65.000 65.000 65.000
Úthafskarfi - 45.000 45.000
Grálúða 10.000 10.000 10.000
Skarkoli 7.000 9.000 9.000
Sandkoli 7.000 7.000 7.000
Skrápflúra 5.000 5.000 5.000
Langlúra 1.100 1.100 1.100
Steinbítur 13.000 13.000 13.000
Síld 90.000 100.000 100.000
Loðna 945.000 850.000 1.265.000
Gulllax 6.000 - -
Humar 1.200 1.500 1.200
Rækja á grunnslóð 5.050 7.150 6.650
Rækja á djúpslóð 60.000 70.000 75.000
Hörpudiskur 9.800 8.000 8.000
Þorskafli 1980-96 og
veiðiheimildir 1997/98
og 1998/99
ingu rækju og stofnmælingu botn-
fiska árin 1997 og 1998 og veruleg-
an samdrátt í rækjuafla á togtíma
leggur Hafrannsóknastofnunin til
að leyfilegur hámarksafli úthafs-
rækju fiskveiðiárið 1998/99 verði 60
þús. tonn. Miðast þessi tillaga við
heildarafla að meðtöldum veiði-
heimildum sem flytjast frá undan-
gengnu fiskveiðiári.
Óvissa um ástand
síldarstofnsins
Á vertíðinni 1997/1998 varð sfld-
arafli úr íslenska sumargotsstofnin-
um einungis 64 þúsund tonn en
leyfðar höfðu verið veiðar á 100
þúsund tonnum. Hrygningarstofn-
inn 1997 reyndist vera um 435
þúsund tonn sem er um 50 þúsund
tonnum minna en gert var ráð fyrir
í síðustu úttekt Hafrannsókna-
stofnunarinnar. Gert er ráð fyrir að
hrygningarstofninn verði um 485
þúsund tonn árið 1998.
Á vertíðinni 1998/1999 er gert
ráð fyrir að mest verði veitt af fjög-
urra ára síld, þ.e. 1994-árganginum,
en veiðin muni að öðru leyti
dreifast á marga eldri árganga.
Hegðun síldarinnar út af Austfjörð-
um var um margt óvenjuleg og
jafnvel talið að sumargotssfld hafi
gengið á Færeyjamið í byrjun
þessa árs. Bergmálsmælingar voru
þannig gerðar við mjög óvenjulegar
aðstæður og því ríkir talsverð
óvissa um ástand stofnsins. Á kom-
andi hausti er þess vegna gert ráð
fyrir að endurmæla stofninn eins
fljótt og auðið er en til bráðabirgða
leggur Hafrannsóknastofnunin til
að leyfilegur hámarksafli verði 90
þúsund tonn á vertíðinni 1998/1999.
Þessi tillaga miðast við heildarafla
að meðtöldum veiðiheimildum sem
flytjast á milli vertíða.
Á árinu 1997 veiddu Islendingar
um 220 þúsund tonn úr norsk-ís-
lenska sfldarstofninum. Heildar-
veiðin var hins vegar rúmar 1,4
milljónir tonna. Samkvæmt sam-
komulagi Færeyinga, íslendinga,
Norðmanna og Rússa um fyrir-
komulag veiða úr þessum stofni er
heildaraflamark þessara aðila Evr-
ópusambandsins fyrir árið 1998 1,3
milljónir tonna og verður hlutur Is-
lendinga þar af 202 þúsund tonn.
Alþjóðahafrannsóknaráðið hefur
lagt til að leyfilegur hámarksafli
norsk-íslenskrar vorgotssíldar
verði 1,2 milljónir tonna árið 1999.
í skýrslu Hafrannsóknastofnun-
ar kemur fram að sókn í ufsa hafi
verið verulega hærri en kjörsókn
og umfram þá sókn sem gefur há-
marksafrakstur. Nýliðun í ufsa-
stofninum hafi verið léleg á undan-
förnum árum og litlar haldbærar
vísbendingar séu til um stærð upp-
vaxandi árganga. Hafrannsókna-
stofnunin leggur til að enn verði
dregið úr sókn í ufsastofninn og að
ufsaafli á fiskveiðiárinu 1998/99 fari
ekki yfir 30 þús. tonn.
Tekist hefur að snúa við
alvarlegri þróun
Jakob Jakobsson, forstjóri Haf-
rannsóknastofnunar, sagði þegar
fréttamönnum voru kynntar tillög-
ur stofnunarinnar að fyrir þremur
árum hefðu tillögur miðað að því að
þorskaflinn yrði 155 þús. tonn, fyrir
tveimur árum að aflinn yrði 186
þús. tonn og í fyrra var lagt til að
þorskaflinn yrði 218 þús. tonn.
Þetta væri því þriðja árið í röð sem
Hafrannsóknastofnunin legði fram
tillögur um aukinn þorskafla eftir
að aflareglan var tekin upp.
„Við teljum að það hafi tekist að
snúa við þeirri alvarlegu þróun sem
var í þorskstofninum með aflaregl-
unni og með þeim ráðstöfunum sem
gerðar hafa verið. Við megum held-
ur ekki gleyma því að einmitt á
þessum tíma hefur náttúran verið
okkur býsna hliðholl, sérstaklega
að því er varðar vöxt og viðgang
loðnustofnsins. Loðnan virðist vera
í mjög góðum gír eins og er og það
er lagt til að byrjunaraflinn verði
945 þús tonn, en það er 95 þús.
tonnum hærra en var á sama tíma í
fyrra. Þetta eru tveir mikilvægustu
og fyrirferðarmestu fiskstofnamir í
íslenska vistkerfínu og þeir virðast
báðir vera í góðu standi; þorsk-
stofninn á uppleið og loðnan sjaldan
ef nokkurn tímann verið í betra
ástandi. Það er því bjart yfir að
þessu leyti því þorskurinn dafnar
vel þegar nóg er af loðnunni," sagði
Jakob.
Hann sagði að það sem kalla
mætti vondu fréttirnar í tillögum
Hafrannasóknastofnunarinnar væri
að lagður væri til verulegur sam-
dráttur í úthafsrækjuveiðum.
„Við lögðum til 70 þús. tonna
aflahámark á rækju á yfirstand-
andi fiskveiðiári. Menn voru þá
mjög bjartsýnir, en afli á sóknar-
einingu hafði farið vaxandi og var
hár. Við teljum að það sé ólíklegt
að það veiðist meira en 60 þúsund
tonn af úthafsrækju af þessum 75
þúsund tonnum sem var úthlutað,
þannig að þarna urðu mikil um-
skipti og afli á sóknareiningu hefur
farið minnkandi. Við erum að tala
um að á næsta fiskveiðiári verði þá
óbreyttur afli og heildaraflinn
verði miðaður við 60 þúsund tonn,
sem er verulegur samdráttur,"
sagði Jakob.