Morgunblaðið - 13.09.1998, Blaðsíða 8

8 SUNNUDAGUR 13. SEPTEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
STJÓRN læknafélagsins samþykkti einróma á fundi sínum að íslensk erfðagreining fengi þetta furðuverk
til rannsóknar án dulkóðunar eða annarra skilyrða, hr. Kári.
Norrænir
blaðaljós-
myndarar
funda
Morgunblaðið/Halldór
AÐALFUNDUR Norrænna blaða-
ljósmyndara var haldinn í gær,
laugardag, á Sóloni íslandusi. Þetta
er í fyrsta shm sem aðalfundur
samtakanna er haldinn á íslandi,
og sitja stjómir blaðaljósmyndara-
félaga á Norðurlöndum fundinn.
A fundinum var almennt rætt
um það sem er að gerast í blaða-
ljósmyndun á Norðurlöndunum,
einnig var rætt um höfundarrétt,
Netið, nýjustu tækni í ljósmyndun
og samsýningar, auk þess sem
menn báru sig saman og ljölluðu
um stöðu blaðaljósmyndara í sínu
landi. í lok fundarins tók Teije
Bringedal við formennsku sam-
takanna af Kjartani Þorbjörns-
syni sem gegnt hefur formennsk-
unni sl. ár.
Reykjavíkurborg bauð þátttak-
endum í móttöku í Höfða á föstu-
dag í tilefni fundarins og er
myndin tekin við það tilefni. Á
henni má sjá frá vinstri Hans Otto
frá Danmörku, Urban Brade frá
Svíþjóð, Teije Bringedal frá Nor-
egi og Kjartan Þorbjörnsson
(Golla) frá íslandi og eru þeir allir
formenn blaðaljósmyndarafélaga
i sínu landi.
Unnið úr gögnum frá 40 jarðskjálftamælum á Vatnajökli
Kortleggja legu kviku-
hólfa undir jökli
HAFIN er úrvinnsla á gögnum frá
40 jarðskjálftamælum sem komið
var fyrir umhverfis Grímsvötn á
Vatnajökli í vor og stýrir Bryndís
Brandsdóttir jarðfræðingur verk-
efninu. Bryndís er komin aftur til
starfa hjá Raunvísindastofnun Há-
skólans eftir að hún slasaðist 13. maí
sl. þegar jeppi sem hún var í rann
fram af Grímsfjalli.
Bryndís segist hafa náð sér að
miklu leyti en hún er þó enn í
sjúkraþjálfun. Hún segir Banda-
ríkjamanninn William Menke, sem
lenti einnig í slysinu, hafa náð sér og
vera kominn til starfa.
Með jarðskjálftamælingunum
verður í fyrsta sinn unnt að grafast
fyrir um innrí gerð eldstöðva undir
norðvestanverðum Vatnajökli.
Bryndís segir unnt að mæla kviku-
hreyfingar og hafi t.d. jarðskjálftar
á Hengilssvæðinu í sumar gefið
gagnlegar viðbótarupplýsingar um
það hvar kvika liggi á þessu svæði
og þannig sé hægt að kortleggja til-
vist og legu kvikuhólfa á svæðinu.
Mikið starf er framundan við að
fara yfir gögn og vinna úr þeim þar
sem hver skjálftamælir tekur upp
umfangsmikil gögn. Gerir hún ráð
fyi-ir að það taki fremur mánuði en
vikur en vonast til að hægt verði að
kynna einhverjar niðurstöður þegar
líður á næsta vetur.
Rannsaka afleiðingar
goss og hlaups
Bryndís segir æskilegt að geta
sett mæla næsta sumar á Bárðar-
bungu en þar náðust ekki góðar
mælingar í sumar og verður reynt
að fá fjárveitingu fyrir því. Hún seg-
ir mælana hafa verið fengna að láni
frá Bretlandi og Bandaríkjunum og
ekki hafi þurft að greiða annað en
flutningskostnað. Mælarnir voru
teknir niður í ágúst og þeim skilað.
Greint er frá vorleiðangri Jökla-
rannsóknafélags Islands í nýlegu
fréttabréfi félagsins þar sem Magn-
ús Tumi Guðmundsson jarðfræðing-
ur segir meðal annars að Vatnajök-
ull sé ekki samur og hann var íýrír
gosið í Gjálp fyrir tæpum tveimur
árum og hafi Jöklarannsóknafélagið
staðið fyrir leiðöngrum til að gefa
vísindamönnum tækifæri til að
rannsaka afleiðingar goss og hlaups.
Meðal rannsókna var að koma
fyrir þrýstiskynjurum á botni jök-
ulsins við Grímsvötn til að mæla
vatnshæð þeirra og er vonast til að
mælingarnar geti varpað nýju ljósi á
eðli hlaupa úr Grímsvötnum. Við
Gjálp var unnið við íssjármælingar
og þyngdarmælingar og breytingar
frá fyrra ári mældar, mæld var
vatnshæð Grímsvatn og jarðleiðni í
sniðum milli Köldukvíslarjökuls og
Skálafellsjökuls til að ljúka megi
gerð korts af jarðleiðni á Islandi.
Trúnaðarmannakerfi Blindraféiagsins
Stuðningsþj ón-
usta fyrir blinda
og sjónskerta
Björk Vilhelmsdóttir
Trúnaðarmannakei’fi
Blindrafélags íslands
er ný stuðningsþjón-
usta blindra og sjónskertra
við aðra blinda og sjónskerta,
sem og aðstandendur þeirra.
Björk Vilhelmsdóttir félags-
ráðgjafi segir að Blindrafé-
lagið hafi stefnt að því til
margra ára að setja á lagg-
irnar stuðningskerfi fyrir
þennan hóp. Undirbúningur
stóð yfir síðastliðinn vetur og
hinn 1. júní í sumar var síðan
gerður samstarfssamningur
við þrjá blinda og sjónskerta
einstaklinga um að gegna
starfi trúnaðarmanna, þ.e.
þau Arnheiði Björnsdóttur,
Ragnar R. Magnússon og
Sigrúnu Jóhannsdóttur. Alls
sóttu 15 aðalfélagar hæfnis-
námskeið til þess að geta
sinnt ýmsum málum sem upp
kunna að koma að hennar sögn.
- Hverjir geta orðið trúnaðar-
menn Blindrafélagsins?
„Trúnaðarmenn Blindrafélags-
ins eru blindir og sjónskertir að-
alfélagar sem sérstaklega eru
ráðnir til þess að veita öðrum
blindum og sjónskertum og að-
standendum þeirra ráðgjöf og
stuðning að undangenginni sér-
stakri þjálfun. Foreldrar blindra
og sjónskertra barna geta einnig
verið trúnaðarmenn fyrir for-
eldra í svipaðri stöðu. Sjónstöð
íslands og augnlæknar eru helstu
tilvísendur, en félagsmenn og að-
standendur geta einnig óskað eft-
ir þjónustu trúnaðarmanna. Til-
vísanh- eru sendar félagsráðgjafa
Blindrafélagsins sem sér um að
koma á tengslum við trúnaðar-
mann eins fljótt og auðið er.“
- Hvert er verkefni trúnnðar-
mannsins?
„Starf trúnaðarmanns er að
veita andlegan stuðning þeim sem
hafa misst eða eru að missa sjón
og aðstandendum þeirra. Ef trún-
aðarmaður telur þörf á faglegri
aðstoð vísar hann málinu til Sjón-
stöðvai-innar eða félagsráðgjafa
Blindrafélagsins. Trúnaðarmað-
urinn á að geta veitt upplýsingar
um réttindi og þjónustu við blinda
og sjónskerta en veiting frekari
upplýsinga um félagsleg réttindi
verður í höndum félagsráðgjafa
Blindrafélagsins. Trúnaðarmanni
er til dæmis ætlað að hvetja skjól-
stæðing sinn til þess að hafa sam-
band við Sjónstöðina ef hann tel-
ur að ný hjálpartæki eða endur-
hæfing komi skjólstæð-
ingi hans til góða.
Einnig er ætlast til að
hann hvetji skjólstæð-
ing sinn til virkrar
þátttöku í samfélaginu
standi hugur hans til
slíks. Hann getur verið fyrirmynd
um það hvernig hægt er að lifa
eðlilegu og innihaldsríku lífi sem
blindur eða sjónskertur einstak-
lingur. Trúnaðarmaðurinn bæði
gefur af sjálfum sér og miðlar af
þekkingu og reynslu en enginn er
hæfari til þess að leiðbeina þeim
sem eru að missa sjón eða hafa
misst sjón en sá sem þegar er
blindur eða sjónskertur. Blindur
eða sjónskertur trúnaðarmaður
getur auðveldlega sett sig í spor
þess sem aðstoðina sækir. Loks
má geta þess að hann er bundinn
þagnarskyldu um það sem hann
verður áskynja í starfi sínu sem
varðar skjólstæðinga hans. Jafn-
framt er vinna trúnaðarmannsins
undir faglegri stjói-n félagsráð-
gjafa og állir tnínaðarmenn hafa
eða munu sækja námskeið.“
- Hvernig hefur reynslan
► Björk Vilhelmsdóttir fæddist í
Reykjavík árið 1963 en var alin
upp á Blönduósi. Hún lauk stúd-
entsprófi frá Fjölbrautaskólan-
um í Breiðholti árið 1983 og BA-
prófi í uppeldisfræði og starfs-
réttindanámi í félagsráðgjöf frá
Háskóla íslands árið 1990. Að
því loknu starfaði hún hjá Fé-
lagsmálastofnun Reykjavíkur-
borgar og Stígamótum um tíma.
Hún vann á kvennadeild Land-
spftalans og sem framkvæmda-
stjóri Kvennaráðgjafarinnar um
fímm ára skeið en tók við starfl
félagsráðgjafa hjá Blindrafélagi
fslands siðastliðið haust. Björk
er jafnframt formaður Stéttar-
félags íslenskra félagsráðgjafa.
Eiginmaður hennar er Sveinn
Rúnar Hauksson heimilislæknir
og einn heimildarmanna Morg-
unblaðsins um beijasprettu. Þau
eiga fimm börn.
verið af starfí trúnaðarmanna?
,Á undii-búningstímanum að
stuðningsþjónustunni varð þegar
til biðlisti með nöfnum blindra og
sjónskertra sem höfðu óskað eftir
því að fá heimsókn einhvers sem
sjálfur- ætti sömu reynslu að baki.
Frá 1. júní síðastliðnum höfum við
sinnt 128 einstaklingum. Hluti
þeirra kom til vegna beiðni eins og
fyrr er getið en þar sem Sjónstöð-
in er lokuð á sumrin ákváðum við
að byrja á því að hringja í alla fé-
lagsmenn Blindrafélagsins sem
fæddh- eru fyrir 1920, eða 97 ein-
staklinga. Þannig var þeim sinnt
sem á einhvem hátt höfðu setið á
hakanum í starfseminni og trúnað-
armönnunum jafnframt
veitt þjálfun. Hver og
einn, sem haft var sam-
band við án þess að hafa
óskað eftir því sjálfur,
var afskaplega ánægður
með að fá slíka upp-
hringingu. Fólk var spurt hvort
því þætti vanta upp á þjónustu við
sig, hvort það tæki virkan þátt í
samfélaginu á einn eða annan hátt
eða þyrfti á endurhæfingu að
halda. Ekki var um formlega
könnun að ræða heldur almennt
spjall um lífið og tók hvert símtal
að meðaltali um hálftíma. Mjög
margir óskuðu eftir heimsókn í
framhaldi af símtalinu eða fleiri
símtölum. Þessi hópur blindra og
sjónskertra sem kominn er yfir
áttrætt býr yfirleitt við mikla ein-
angrun og er oft og tíðum einmana
fólk. Það tók því fegins hendi að
einhver skyldi hringja og láta sér
annt um þeirra hag. Þannig að þau
sem tóku að sér að vera trúnaðar-
menn óraði ekki fyrir því út í hvað
þau voru að fara. Vinnan með
þessu eldra fólki hefur hins vegar
gefið þeim mjög mikið.“
Trúnaðarmað-
ur er gefandi
og miðlar af
reynslu