Morgunblaðið - 22.01.1999, Qupperneq 10

10 FÖSTUDAGUR 22. JANÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Forsætis-
ráðherra-
hjónin til
Mexíkó
DAVÍÐ Oddsson forsætis-
ráðherra fer í opinbera
heimsókn til Mexíkó á sunnu-
dag ásamt eiginkonu sinni,
Astríði Thorarensen, í boði
Ernesto Zedillos, forseta
Mexíkó. Með í för verða einnig
Olafur Davíðsson ráðuneytis-
stjóri, Orri Hauksson, aðstoð-
armaður ráðhen-a og Albert
Jónsson, fulltrúi í forsætis-
ráðuneytinu. Jón Baldvin
Hannibalsson, sendiberra í
Washington og eiginkona
hans, Bi-yndís Schram, slást í
hópinn í New York.
Auk Zedillos mun forsætis-
ráðherra m.a. hitta að máli
fjármálaráðherra landsins og
sjávarútvegsráðhen'a og
snæða morgunverð með full-
trúum úr atvinnulífi Mexíkó.
Loks mun hann ræða við þing-
menn og taka á móti Islend-
ingum sem búsettir eni í land-
inu.
Heimsækja
íslensk fyrirtæki
Opinbera heimsóknin stend-
ur yfir dagana 1.-2. febrúar í
Mexíkóborg, en áður mun
ráðherra og föruneyti hans
heimsækja borgirnar Gu-
yamas og Mazatlan á vestur-
strönd Mexíkó.
Þar hafa nokkur íslensk fyr-
irtæki í sjávarútvegi og iðnaði
haslað sér völl í samvinnu við
innlenda aðila. Með í ferðinni
verða Brynjólfur Bjamason,
forstjóri Granda og eiginkona
hans, Þorbjörg Jónsdóttir, og
Atli Már Jósafatsson hjá J.
Hinriksson.
Síðastnefnda fyiártækið
framleiðir nú toghlera fyrir
markað í Rómönsku Ameríku
auk Bandaríkjanna í útibúi
sínu í Mazatlan, Poly-Ice, en
þar í borg starfar einnig
Technored, sem í eigu Neta-
gerðar Vestfjarða. Grandi og
Þormóður rammi eiga á hinn
bóginn hlut í útgerðar- og fisk-
vinnslufyrirtæki í Guyamas.
Forsætisráðherra og föru-
neyti hans munu koma heim
föstudaginn 5. febrúar.
Morgunblaðið/Ásdís
GUÐMUNDUR Bjarnason, Finnur Ingólfsson, Páll Pétursson og Davíð Oddsson í Ráðherrabústaðnuni í gær.
Stofna orkusjóð og nefnd
um skipulag hálendisins
STEFNT er að stofnun orkusjóðs
og varanlegrar nefndar um skipu-
lag hálendisins, samkvæmt því sem
fram kom á kynningarfundi fjög-
urra ráðherra um málefni hálendis-
ins í Ráðherrabústaðnum í gær.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
hóf fundinn og sagði að þar sem
mikil umræða hefði skapast um há-
lendismálin í þjóðfélaginu og mikils
misskilnings gætt hafi verið
ákveðið á Alþingi að kynna þessi
mál rækilega. Hluti þeirrar kynn-
ingar felist í útgáfu bæklingsins
Hálendi íslands, sem prentaður
hafi verið í 60.000 eintökum og
dreift verði til almennings á næst-
unni. Bæklingnum verður dreift
með Morgunblaðinu á næstunni
auk þess sem hann verður sendur
þeim aðilum sem málið snertir sér-
staklega.
Sagði forsætisráðherra að þær
breytingar sem gerðar hafi verið á
stjórnsýslu hálendisins á síðasta
ári hafi verið mikilvægar, þar sem
nauðsynlegt hafi verið að eyða
þeirri lagaóvissu sem ríkt hafi um
eigendaforræði og eignarhald á
landi á hálendinu.
Guðmundur Bjarnason umhverf-
isráðherra sagði að á undanförnum
árum hafi verið unnið að því að
koma skipulagi hálendisins í sam-
ræmt horf og að nú hilli undir nið-
urstöður þeirrar vinnu. Fráleitt sé
hins vegar að draga þá ályktun að
búið sé að skella einhverju í lás.
Hlutina megi alltaf taka til athug-
unar og skipulagi megi alltaf
breyta.
Þá sagði hann að til stæði að sett
yrði lagaákvæði um stofnun varan-
legrar 12 manna nefndar sem fjalli
um skipulag hálendisins. Nefndinni
verði falið að fylgjast með því að
samræmi sé milli skipulags sveit-
arfélaganna og svæðaskipulags há-
lendisins. Þá muni hún fylgja eftir
skipulagshugmyndum og gera nýj-
ar tillögur.
Stefna mótuð um framkvæmd
rannsdkna á hálendinu
Finnur Ingólfsson, iðnaðar- og
viðskiptaráðherra, sagði megintil-
gang lagasetningar um rannsóknir
á nýtingu auðlinda í jörðu vera að
móta heildstæða stefnu um það
hvernig staðið skuli að rannsóknum
og nýtingu auðlinda í jörðu á há-
lendinu. Enda sé mikilvægt að
skýrt sé með hvaða hætti skuli
staðið að leyfisveitingum og að
greinarmunur sé gerður á leyfum til
rannsókna og nýtingar.
Finnur sagði einnig að unnið væri
að undirbúningi stofnunar orku-
sjóðs, sem veiti fé til stöðugra
rannsókna á þessu sviði. Sagðist
hann vonast til þess að lög um slík-
an sjóð yrðu samþykkt á þessu
þingi, en sjóðurinn mun að öllum
líkindum njóta endurgi-eiðslna
Landsvirkjunar á útlögðum
kostnaði vegna rannsóknar á virkj-
unarmöguleikum Jökulsár á Fljóts-
dal.
Páll Pétursson félagsmál-
aráðherra sagði mikilvægi þess að
stjórnskipun hálendisins verði kom-
ið í fast horf m.a. sjást á því að 400
skálar, sem reistir hafi verið í heim-
ildarleysi, standi nú á hálendinu. Þá
sagði hann það mikilvæga breyt-
ingu frá fyrra horfi að sveitarfélög-
unum sé nú færð ábyrgð á ýmsum
þjónustuþáttum á hálendinu.
Þá sagðist hann fagna greinilegri
viðhorfsbreytingu þjóðarinnar
gagnvart málefnum hálendisins.
„Þjóðin hefur greinilega mikinn
áhuga á þessum niálum," sagði
hann. „Ég vildi að svo hefði verið
þegar við stóðum í Blöndudeilunni á
sínum tíma.“
Hreinn Loftsson hrl. telur arðgreiðslu Hitaveitu Reykjavíkur í borgarsjóð ólögmæta skattheimtu
Hafnfirðingar krefj-
ast endurgreiðslu
BÆJARRÁÐ Hafnarfjarðarbæjar
ákvað í gær að krefjast lækkunar á
gjaldskrá Hitaveitu Reykjavíkur í
Hafnarfirði og endurgreiðslu
oftekinna hitaveitugjalda á íbúa
Hafnarfjarðar fyrir síðustu fjögur
ár. Byggir bæjarráðið þessa
samþykkt á því áliti Hreins Lofts-
sonar hrl. að svokallaðar
arðgreiðslur Hitaveitunnar í borg-
arsjóð Reykjavíkur séu ólögmætar
skattaálögur. Jafnframt óska
Hafnfirðingar eftir viðræðum um
tímabundna endumýjun samnings
síns við Hitaveitu Reykjavíkur, þar
sem Krísuvíkurland verði undan-
skilið.
I áliti sínu, sem kynnt var á
blaðamannafundi í gær, kemst
Hreinn Loftsson að þeirri niður-
stöðu að samkvæmt orkulögum
hafi Hafnarfjarðarbæ verið óheim-
ilt að framselja einkaleyfi bæjarins
til starfrækslu hitaveitu ótíma-
bundið til Hitaveitu Reykjavíkur.
Slíkt framsal sé aðeins heimilt í til-
tekinn tíma með leyfi iðnað-
arráðherra og hafi ekki komið fram
að slíks leyfis hafi verið aflað þegar
samningurinn var gerður og jafn-
vel þótt svo hafi verið telur lög-
maðurinn að slíkt ótímabundið
framsal hafi verið óheimilt. Bendir
lögmaðurinn á það að í samningn-
um, sem er frá 1973, sé gert ráð
fyrir 7% arðsemi fjárfestingar.
Samkvæmt því hafi Hitaveita
Reykjavíkur fengið fjárfestingu
sína í Hafnarfirði til baka og ríf-
lega það, því með 7% arðsemi skili
fjárfesting sér til baka á 10-15 ár-
um. Því telur hann að veigamikil
rök hnígi að því að samningstíminn
sé Jiðinn.
í þeim samningum sem Hafn-
firðingar munu óska eftir við
Reykjavíkurborg er lögð áhersla á
tímabundna endurnýjun leyf-
istímans og heimild Hafnarfjarðar-
bæjar til að leysa til sín einkaleyfið
og eignir tilheyrandi hitaveitunni í
lok leyfistímans. Stjórnendur
Hafnarfjarðarbæjar leggja sér-
staka áherslu á að í væntanlegum
samningi verði engin ákvæði um
einkarétt Hitaveitu Reykjavíkur til
jarðhitaleitar og virkjunar til hús-
hitunar í eignarlandi Hafnarfjarð-
arkaupstaðar, það er að segja í
Krísuvík, líkt og kveðið er á um í
samningnum frá 1973. Magnús
Gunnarsson bæjarstjóri svaraði í
gær játandi spurningu um það
hvort til greina kæmi að höfða mál
á hendur Reykjavíkurborg ef
samningar næðust ekki.
35-50 þúsund
á ljölskyldu
Á undanförnum árum hefur
Reykjavíkurborg stóraukið það af-
gjald sem hún innheimtir hjá Hita-
veitu Reykjavíkur og í gær kom
fram hjá forráðamönnum Hafnar-
fjarðarbæjar, bæjarstjóranum og
Þorsteini Njálssyni formanni
bæjarráðs, að gjaldið næmi nú um
og yfir 30% af rekstrartekjum, eða
800-900 milljónum kr. á ári. Hreinn
Loftsson telur að eigandi Hitaveit-
unnar hafi ekki heimild til þess að
taka afgjald af Hafnfirðingum um-
fram þær þarfir sem starfsemi
veitunnar í bæjarfélaginu krefst.
Hann segir að reglur um þjónustu-
gjöld aðila á borð við Hitaveitu
Reykjavíkur séu tiltölulega skýrar;
gjald verði að hvíla á lagaheimild
og gjaldið megi ekki vera hærra en
nemur kostnaði við að veita tU-
greinda þjónustu. Hærri gjöld
verði fremur að teljast almenn
tekjuöflun eða skattur sem styðj-
ast verði við skýra heimild til
skattlagningar.
I ályktun bæjarráðs um viðræð-
ur við Reykjavíkurborg er lögð
áhersla á lækkun gjaldskrár Hita-
veitu Reykjavíkur gagnvart not-
endum í Hafnarfirði og að borgar-
stjórn Reykjavíkur hafi frumkvæði
að því að leiðrétta oftekin hita-
veitugjöld íbúanna. Bæjarstjórn
mun hafa forgöngu um að reikna út
ofteknar álögur.
Magnús Gunnarsson telur að hér
sé um að ræða 80 milljónir kr. á
ári, eða sem svarar til 35 til 50 þús.
kr. á hvert heimili í Hafnarfirði
síðastliðin fjögur. Fram kom á
fundinum í gær að íbúar annarra
sveitarfélaga höfuðborgarsvæðis-
ins kynnu að vera í sömu stöðu,
fyrir utan Reykvíkinga sjálfa sem
greiddu í eigin sjóð með of háu
vatnsverði.
Á grundvelli umrædds lög-
fræðiálits hefur orðið ákveðin
stefnubreyting hjá bæjaryfirvöld-
um í Hafnarfirði, sem áður hafa
krafist þess að fá hlutdeild í arði
Hitaveitu Reykjavíkur. Nú er slík-
ar arðgreiðslur taldar ólöglegar og
því halið fram áð notendur eigi að
njóta lækkunar orkuverðs. Vegna
þessa hefur meirihlutinn í bæjar-
stjóm ákveðið að falla frá tillögu í
fjárhagsáætlun yfirstandandi árs
um arðgreiðslu Rafveitu Hafnar-
fjarðar í bæjarsjóð.