Morgunblaðið - 19.03.1999, Blaðsíða 8

8 FÖSTUDAGUR 19. MARZ 1999
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
SKEMMTIATRIÐI ráðherra voru flest þau sömu og á síðasta Iandsfundi.
Rekstur lyftunn-
ar í Skálafelli
getur hafíst á ný
VINNUE FTIRLIT ríkisins
gerir ekki athugasemdir við að
rekstur stólalyftunnar í Skála-
felli hefjist á ný. Iþrótta- og
tómstundaráð, Bláfjallanefnd og
Vinnueftirhtið hafa farið yfír ör-
yggismál varðandi rekstur
stólalyftunnar.
ÍTR og BláfjaUanefnd hafa
hrint í framkvæmd aðgerðum til
úrbóta sem felast í því að öllum
stólum í lyftunum hefur verið
breytt þannig að svamppúðar
sem voru framan á setu stólanna
hafa verið fjarlægðir og rimlar
settir í staðinn og eru stólamir
nú eins og þeir voru í upphafí.
Frárennsli frá palli við efri
endastöð hefur verið breytt
þannig að skíðamenn fara nú
aftur fyrir endastöð en fóm áð-
ur undir lyftuna. Hallanum á
frárennslisbrautunni hefur
einnig verið breytt. Hæð undir
endahjól lyftunnar hefur verið
lækkuð og er nú um einn metri
en var áður þrír metrar. Þá hef-
ur verið bætt við púða á efsta
mastur lyftunnar.
Framvegis verða tveir starfs-
menn við efri endastöð. Einn
verður í lyftuskúmum og fylgist
með þegar skíðamenn koma inn
á endapallinn og renna sér úr
stólnum. Hinn starfsmaðurinn
verður úti á pallinum til að að-
stoða fólk þegar það fer úr
stólnum. Einnig verður bætt við
neyðarstöðvunarrofa úti á pall-
inum þannig að sá starfsmaður
sem þar er getur stöðvað lyft-
una. Þessir starfsmenn munu
skipta um hlutverk á 20 mín-
útna fresti og vinnulota þeirra
samtals verður ekki lengri en
þrjár klukkustundir.
Páll Pétursson í
hjartaaðgerð
Engin áhrif
á kosninga-
baráttuna
PÁLL Pétursson félagsmálaráð-
herra gengst undir hjartaaðgerð á
Landspítalanum um eða eftir pásk-
ana að sögn Gunnars Braga Sveins-
sonar, aðstoðarmanns ráðherra.
Páll fékk aðkenningu að
kransæðastíflu fyrir um hálfum
mánuði og var aðgerðin ákveðin í
kjölfar írekari rannsókna. „Þetta
hefur engin áhrif á framboðsmálin
hjá honum,“ segir Gunnar Bragi í
samtali við Morgunblaðið en Páll
skipar fyrsta sæti framboðslista
Framsóknarflokksins í Norður-
landskjördæmi vestra. „Hann get-
ur auðvitað minna beitt sér í kosn-
ingabaráttunni. En það hefur engin
áhrif á hann og hann gegnir áfram
stöðu ráðherra."
Að lokinni aðgerð fer ráðherra í
endurhæfingu eins og venja er og
bendir Gunnar Bragi á í því sam-
bandi að hundruð einstaklinga fari í
slíkar aðgerðir á ári hverju.
Pú getur látið pau segja
nánast hvað sem er,
við hvern sem er.
ÍSLENSK
GARÐYRKJA
« okluir allra vagna
Manneldis- og neyslustefna tíu ára
Betur má ef
duga skal
UM þessar mundir
eru tíu ár liðin síð-
an þingsályktun
um manneldis- og neyslu-
stefnu var samþykkt á Al-
þingi íslendinga. Megin-
markmið þingsályktunar-
tillögunnar eru að hafa að
leiðarljósi heilsusamlegt
mataræði fyrir þjóðina.
Manneldisfélag Islands
stendur fyrir hádegis-
verðarfundi miðvikudag-
inn 24. mars á Grand
Hóteli í Réykjavík þar
sem þessa verður minnst.
Guðmundur Bjamason
ráðherra talar um tilurð
þessarar stefnu og dr.
Laufey Steingrímsdóttir
forstöðumaður Manneld-
isráðs íslands heldur er-
indi um framkvæmd hennar.
Guðrún Skúladóttir er formað-
ur Manneldisfélags Islands. Hef-
ur mikið áunnist í þessum efnum
að hennar mati á undanfómum
tíu áram?
- Segja má að margt hafi þok-
ast í rétta átt. Ég bendi á að
skólafólki er nú í auknum mæli
gefínn kostur á að fá heilsusam-
legt fæði keypt í skóla sínum. Hið
sama á við um leikskóla landsins.
Einnig má benda á að mikið hef-
ur áunnist við að kynna tengsl
heilsufars og líkamlegrar hreyf-
ingar.
Út á hvað gengur rminneldis-
stefnun, nánar til tekið?
- Manneldis- og neyslustefnan
byggist á menneldismarkmiðum
sem Manneldisráð íslands hefur
sent frá sér, þetta era leiðbein-
ingar um æskilegt mataræði. Þar
kemur fram að æskilegt sé að
borða fjölbreytt fæði, draga úr
fituneyslu, einkum á harðri fitu
en auka neyslu á brauði og öðr-
um komvöram, svo og ávöxtum
og grænmeti. I stefnunni er bent
á þrettán aðgerðir sem á að beita
til að ná settu marki. Meðal ann-
ars á að auka fræðslu í mat-
reiðslu og almennt um manneld-
is- og neyslumál í grann- og
framhaldsskólum og fyrir al-
menning í landinu. Stefna á að
því að innlend matvælafram-
leiðsla falli að þessum manneldis-
markmiðum, þ.e.a.s. að dregið
verði úr fitu, sykri og salti í mat-
vælaframleiðslu, o.s.frv. Þetta
hefur að vissu marki verið gert.
En bíða mörg verkefni eigi að
síður?
- Mín persónulega skoðun er
að hægt hefði verið að fylgja
þessari stefnu betur eftir en gert
hefur verið. Sem dæmi má nefna
að þegar verið var að taka
ákvörðun um virðisaukaskatt á
matvæli þá hefði verið hægt að
setja engan skatt eða lægri skatt
á æskilegar matartegundir svo
sem ávexti og grænmeti sem fólk
er óspart hvatt til að borða. Verð-
lagning matvæla hef- ----------
ur gífurlega mikið að
segja um neysluvenj-
ur og í framhaldi af
því heilbrigði fólks.
Ég er ekki frá því að
ráðamenn þjóðarinn-
ar þekki ekki mann- "
eldis- og neyslustefnuna nógu
vel, þannig að nú vill Manneldis-
félag íslands leggja sitt af mörk-
um til þess að koma fræðslu um
þessa stefnu á frekara framfæri
við stjórnvöld.
Hefur þáttur fjölmiðla veríð
nægilega mikill íþessarí fræðslu?
- Já, ég tel að þeir hafi staðið
Guðrún V. Skúladóttir
►Guðrún V. Skúladóttir er
fædd 26. ágúst 1948 íÞránd-
heimi í Noregi. Hún lauk stúd-
entsprófí 1968 frá Menntaskól-
anum í Reykjavík og tók
cand.mag.-gráðu í raungrein-
um 1973 frá háskólanum í Osló.
Hún lauk frá sama skóla
cand.real.-gráðu í lífefnafræði
árið 1977 og fyrir tveimur ár-
um tók hún dr. philos-gráðu
einnig frá háskólanum í Osló.
Guðrún hefur starfað við Há-
skóla íslands frá árinu 1977 og
er nú fræðimaður við lækna-
deild HÍ. Hún er gift Loga
Jónssyni dósent við Háskóla fs-
Iands og eiga þau tvær dætur.
Stjórnvöld
hafa nokkuð í
hendi sér
hvaða matvæli
fólk kaupir
sig vel, hitt er annað mál hvort
fólk hafi notfært sér þessa
fræðslu, það er undir hverjum og
einum einstaklingi komið. Betur
má ef duga skal - það þarf að
vekja miklu fleiri til umhugsunar
um þessi mál. Ég hef persónulega
mestar áhyggjur af ungu fólki, ég
veit ekki hvort það gerir sér nægi-
lega vel grein fyrir hve margir
sjúkdómar virðast tengjast fæðu-
vali. Það er staðreynd að ungt fólk
er umtalsvert þyngra en það var
fyrr á áram, offita virðist ætla að
verða einn af mest áberandi sjúk-
dómum 21. aldarinnar. Offita get-
ur verið undanfari ýmissa sjúk-
dóma, svo sem hjarta- og æða-
sjúkdóma, sykursýki, ýmissa gigt-
sjúkdóma og fleira.
En hverjar eru góðu fréttirnar
íþessum efnum?
- Það hefur aukist gífurlega
að fólk hreyfi sig markvisst til
þess að ná betri heilsu og það
hefur í vissum aldursflokkum
dregið úr tóbaksnotkun, því mið-
ur á það þó ekki við um unga
fólkið.
Hvernig er hægt að gera betur
í manneldismálunum?
- Fræðsluþættinum er að
mínu mati allvel sinnt en stjóm-
völd gætu gert betur. Þau gætu
eins og fyrr sagði
hugað betur að verð-
lagningu matvæla út
frá hollustusjónar-
miðum. Ef hollur
matur er ódýrari en
óhollur þá era mikil
......... líkindi til að fólk velji
þann holla. Boð og bönn skila yf-
irleitt ekki jákvæðum árangri,
þaú færa okkur varla nær því
marki að fólk borði hollari mat.
Hins vegar gæti skynsamleg
verðlagning gert það. Niðurstaða
mín er að stjómvöld hafi nokkuð
í hendi sér hvaða matvæli fólk
velur að kaupa.