Morgunblaðið - 19.03.1999, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 19. MARZ 1999 37
______UMRÆÐAN_____
Hvar er breið-
bandið lagt?
í ÞESSARI grein er
fjallað um hvar breið-
bandið er lagt, þ.e. út
frá hvaða forgangsröð
er gengið við lögnina. I
annarri grein verður
leitast við að skýra
hvers vegna ávinningur
breiðbandsvæðingar
Landssímans verði Ijós
smátt og smátt eftir því
sem margmiðlunar-
tækni fleytir fram. Með
breiðbandi er verið að
leggja nýtt fjarskipta-
kerfi með mikla fram-
tíðarmöguleika og nán-
ast ótakmarkaða flutn-
ingsgetu en breiðband
er samheiti yfir ný fjar-
skiptakerfi sem þörf er á næstu ára-
tugina. Nokkrar tæknilausnir
standa til boða við að veita breið-
Fjarskiptatækni
í lok ársins nær breið-
band Landssímans til
um 35.000 heimila á
landinu, segir Friðrik
Friðriksson, eða tæp-
lega 40% allra heimila
og um 57% heimila á
höfuðborgarsvæðinu.
bandsþjónustu þótt fullyrða megi að
varanlegasta og vandaðasta lausnin
sé breiðband sem byggir á neti ljós-
leiðara sem grafnir eru í götur í
þéttbýli. Við þennan ljósleiðaraþráð
er svo tengdur svonefndur kóax-
þráður sem liggur úr götuskáp og
síðustu metrana að heimilunum. Til
fyrirtækja er dreginn ljósleiðari alla
leið. Ljósleiðaralagnirnar mynda
þéttriðið net á höfuðborgarsvæðinu
og innan tíðar er þetta net síðan
tengt um landið allt með hjálp ljós-
leiðarahringsins sem til staðar er.
Þá má segja að landið verði eitt
upplýsingasvæði, hvort heldur um
er að ræða sjónvarp, internet eða
margmiðlun að öðru leyti.
Breiðband Landssímans hefur nú
verið lagt til um 25.000 heimila og á
þessu ári bætast við um 10.000
heimili til viðbótar en til viðmiðunar
eru um 55.000 heimili á höfuðborg-
arsvæðinu og um 90.000 heimili á
landinu öllu. Stækkun þessa árs er á
höfuðborgarsvæðinu og síðan á
nokkrum stöðum út á landi, í Stykk-
ishólmi, á ísafirði, Akureyri, Egils-
stöðum og í Reykjanesbæ. Fyrir er
Húsavík að fullu breiðbandsvædd.
Breiðbandið hefur hingað til verið
lagt á grundvelli tveggja viðmiðun-
arreglna. Sú fyrri er að lagt er í öll
nýbyggingarhverfi á höfuðborgar-
svæðinu og víða úti á landi þar sem
nýframkvæmdir eru á annað borð. I
annan stað standa veitustofnanir,
hitaveita, rafmagnsveita og vatns-
veita fyrir umfangsmiklum endur-
nýjunum lagna sinna á ári hverju
eins og sýnilegt er um allt höfuð-
borgarsvæðið á sumrin. A milli
Landssímans og veitustofnana er
fullt samráð haft þannig að breið-
band er ávallt lagt samhliða öðrum
lögnum. Þótt nýbyggingarnar vegi
þyngra þá er mjög drjúgt hversu
víða breiðbandið hefur verið lagt í
eldri hverfum. Þriðja aðferðin við
val á framkvæmdum er sú þegar
Landssíminn grefur upp götur í
grónum hverfum og leggur breið-
band og stendur einn að fram-
kvæmdum. í þeim tilfellum eru heil
hverfi boðin út eða sveitarfélög eins
og breiðbandslögnin á Húsavík ber
með sér. Á höfuðborgarsvæðinu eru
framkvæmdir fyrirhugaðar sem
falla undir þennan flokk, nýlega lauk
framkvæmdum við Álfaskeið í Hafn-
arfirði og fyrir höndum stendur út-
boð fyrir stórhýsin í
Seljahverfi svo dæmi
séu tekin. Þess ber að
geta að við sameigin-
legar framkvæmdir í
eldri hverfum kunna
aðstæður að vera
þannig að tiltekið
hverfi er ekki tengt við
breiðbandsnet höfuð-
borgarsvæðisins þótt
búið sé að leggja breið-
band að húsunum. Þá
vantar stofnlögn fyrir
ljósleiðarann og á með-
an er viðkomandi gata
eða hverfi úr sambandi
og getur ekki fengið
neina breiðbandsþjón-
ustu þótt símaþjónusta
sé auðvitað óskert. Þessi tilvik eru
undantekning og ávallt er lögð
áhersla á að koma stofnlögnum í
samband eins fljótt og auðið er.
Hagkvæmni fjarskiptakerfa
Tvær fyrrnefndu leiðh-nar við
lagningu breiðbands eru þær sem
hagkvæmastar eru. I nýjum hverf-
um þarf ekki að grafa upp grónar
götur og í samstarfinu við veitu-
stofnanir er kostnaðinum skipt á
milli aðilanna. Dýrasti þátturinn við
uppbyggingu breiðbandsnetsins er
jarðvinnan, gröftur og frágangur
gatna og gangstétta. Breiðbandið
verður auðvitað að vera arðbær fjár-
festing fyi'ir Landssímann og því
hafa menn farið varlega í fram-
kvæmdir umfram þær sem að ofan
greinir. Þótt flestir sammælist um
að ljósleiðaranet sé besta og varan-
legasta fjarskiptakerfið til framtíðar
þá er ekki ólíklegt að aðrar lausnir
verði taldar hagkvæmari á tiitekn-
um svæðum eins og í rótgi'ónum ein-
býlishúsahverfum og þar sem byggð
er dreifð. Þetta geta verið radíó-
kerfi, gervihnattasendingar og síðan
ný tækni við að nýta núverandi
símalínur betur með sérstökum bún-
aði. Fullyrða má að Landssíminn
mun fylgjast náið með þróun þess-
ara tæknilausna við ákvarðanatöku
um uppbyggingu breiðbandskerfis-
ins í framtíðinni þannig að allir ís-
lendingar geti nýtt sér nútímaleg
fjarskipti á sem hagkvæmastan
hátt. Byggingarhraði breiðbandsins
hefur verið 5-7.000 heimili á ári og
megináherslan verið lögð á upp-
byggingu á höfuðborgarsvæðinu en
ekki eingöngu þó eins og Húsavík
ber með sér. Samhliða frekari upp-
byggingu breiðbands úti á landi þarf
Landssíminn að fjárfesta í nýju
flutningskerfi sem nýtir ljósleiðara-
hringinn og getur meðal annars flutt
tugi sjónvarpsrása. Það verður bylt-
ing frá því sem nú er. Eins og þegar
hefur komið fram hefur forgangsröð
framkvæmda á höfuðborgarsvæðinu
nánast komið af sjálfu sér í nýjum
hverfum og í samvinnu við veitu-
stofnanir sem þá ráða ferðinni.
Næst þar á eftir er lagt í hverfi
eftir hagkvæmni þannig að sem
flest heimili náist á sem minnstu
svæði. Talsvert hefur verið um það
rætt innan Landssímans að íbúar
gætu með beinum hætti haft áhrif á
þessa forgangsröð framkvæmda
t.d. með undirskriftum en ekkert er
ákveðið í þeim efnum. Þannig
mætti hugsa sér að íbúar gætu haft
áhrif með því að tiltekinn hluti íbúa
í hverfi eða við götu gæti flýtt fyrir
breiðbandslögninni með því t.d. að
skuldbinda sig um einhvern tíma til
að nýta sér þjónustuna þegar hún
kemur. Þá kæmi stofngjald til
gi'eina eða íbúum við tiltekna götu
sem dýrt væri að leggja til væri
gefinn kostur á að taka þátt í kostn-
aði með stofnframlagi, eins og al-
siða er í Evrópu við sambærilegar
lagnir. Þessir kostir og fleiri verða
áfram til skoðunar innan Landssím-
ans.
Höfundur er hagfræðingur
og forstöðumaður breiðbands-
deildar Landssímans.
Friðrik
Friðriksson
1 7.-20. MARS
AÐEINS i DAG
Þú átt leik!
Komdu í Kringluna, líttu á nýjar vörur, gæddu þér
á girnilegum réttum og gerðu gæðakaup
á Kringlukasti.
En það sem kórónar allt eru sérkjörin.
A hverjum degi eru nokkrar verslanir með eina
sérvalda vöru eða þjónustu með
15% viðbótarafslætti,
ofan á Kringlukastsafsláttinn.
Ekki láta þetta tækifæri renna þér úr greipum -
komdu í Kringluna og njóttu þess nýjasta á verði
sem kemur þér til að brosa.
dag koma þessar verslanir þér á óvart:
SKÆÐI
LEONARD
LAPAGAYO
mmiMi
r^RKiöin
T
föstudagur
laugardagur NÝJAR VÖRUR m a é cArctnku m n { c 1 pa t # S
■■■ aciiiuiiii m u ■ ■ w. ■ ■ ■ 20%-50%
FÓTADAGUR FJÖLSKYLDUNNAR HJA ÖSSURI HF. Á MORGUN
Yissirðu að þú ert
á góðri leið með að
ganga 3,8 siimum
umhverfis Jörðma?
Meðalmanneskja tekur 8.000 skref á dag. Við 70 ára
aldur hefur hún gengið 3,8 hringi kringum Jörðina!
Fætur okkar eru undirstaða líkamans og ekki síður
undirstaða heilsu og vellíðunar. Við hjá Össuri hf.
viljum beina augum íslendinga að þessari staðreynd
og því efnum við til fyrsta Fótadags fjölskyldunnar
laugardaginn 20. mars í húsakynnum Össurar hf.
Grjóthálsi 5 í Reykjavík!
Fótadagurinn er tileinkaður fótum, heilsu og velliðan þar er
margt fróðlegt og skemmtilegt að sjá, bæði fyrir fullorðna
og börn. Við bjóðum þér og þínum að lita inn og kynnast
staðreyndum, skemmtilegheitum, tækni - og okkur sjálfum!
Dagskrá kl. 11.00 - 16.00
• Lengdarmæling á fótleggjum
• Börnin teikna fótaprent með
marglitri málningu
• Almenn göngu- og hlaupagreining
• Sýnikennsla í saumum á
roðskinnsskóm
• Sýning á mismunandi göngulagi,
s.s. íslensku þúfnagöngulagi,
James Dean-göngulagi, og
göngulagi feimna mannsins!
» Persónuleg ráðgjöf sérfræðinga
» Ganga á gervifótum (stultum)
■ Kynning á sérsmíðuðum
innleggjum
> Fótaleikfimi fyrir börn og
fullorðna
• Úrval af allskyns fótavörum
• Margvísleg tilboð í gangi!
Sjáumst! Starfsfólk Össurar hf.

Reykjavík • Sími: 515 1335 • Símbréf: 515 1366 • Netfang: mail@ossur.is