Morgunblaðið - 20.04.1999, Qupperneq 75

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 20. APRÍL 1999 75
BRÉF TIL BLAÐSINS
Kvótinn séreign -
Hvers vegna?
Frá Baldri Hannessyni:
ÉG GET ekki orða bundist lengur
yflr þeim tvískinnungi og óréttlæti,
sem ráðamenn þjóðarinnar hafa
sýnt í verki á undanförnum árum og
áratugum, sem er: Kvótaúthlutun
til handa þeim er
höfðu stundað
fiskveiðar við Is-
land í 3 ár á D-
degi árið 1983.
Nú gengur þessi
kvóti kaupum og
sölum og hver
kaupir? Jú, lík-
lega sá sem á
kvóta fyrir og
fékk gefins á sín-
um tíma og hef-
ur síðan leigt hann út fyrir okurfé
árum saman.
Oréttlætið felst fyrst og fremst í
því að D-dag var ákveðið að gefa
skyldi allan fisk á íslandsmiðum til
framtíðar, til ákveðinna manna eða
fyrirtækja einnar kynslóðar og ekk-
ert hugsað um, að í framtíðinni yxu
UPP nýjar kynslóðir af dugmiklu
fólki, sem vildu fá tækifæri til að
byggja upp sinn eigin rekstur í aðal-
atvinnuvegi þjóðarinnar og hafa
jafnan rétt til nýtingar fiskimiðanna
eins og aliir aðrir landsmenn. Við
erum samt svo heppin, að saman
fer, að til að hámarksafrakstur fáist
af þjóðarauðlindinni, er bara að
gefa unga fólkinu tækifæri til að
sýna í verki að það geti gert betur,
en gengin kynslóð og aukið verð-
mætið og minnkað tilkostnað, með
nýjum ferskum hugmyndum og
dugnaði þess, sem er að byrja lífs-
starf sitt.
Hvernig verður þetta gert? Að-
eins með því að bjóða upp t.d. viku-
lega á fiskmörkuðum þann veiðirétt
(kvóta), sem er til ráðstöfunar sam-
kvæmt ráðleggingum fískifræðinga
og þá mun koma í ljós, hver fær
hæsta verðið fyrir fiskinn og sækir
hann í greipar Ægis með minnstum
tilkostnaði. Sá sem mun uppfylla
bæði eða annað þessara skilyrða,
mun ekki þurfa að kvíða framtíðinni
og mig grunar að smábátaútgerð
verði vel samkeppnisfær við togara-
útgerðina. Væntanlega eykst einnig
gildi þess að vera nálægt fiskimið-
unum og því verða mörg sjávar-
plássin betur sett en áður.
Einhver mun segja, þetta er ekki
hægt og mun setja marga á haus-
inn. Kannske svo sé, en það er þá
bara vegna þess, að þeir hafa í
skjóli gjafakvóta verið að sækja
sjó, á óhagkvæman hátt, ekki að-
eins á óhagkvæman hátt fyrir sig,
heldur fyrir þjóðarbúið í heild. Ef
horft er um öxl til þess tíma er
fiskmarkaðirnir urðu til og fisk-
verkendur urðu allt í einu að kaupa
fiskinn í samkeppni við aðra fisk-
kaupendur, þá kostaði það vissu-
lega fórnir, en þær fórnir hafa
sannað gildi sitt og hver vill í dag
hverfa til baka, til gamla kerfisins,
sem hafði nánast enga örvun til
þess að auka verðmæti þjóðarauðs-
ins, hvorki um borð í skipunum, né
í fiskverkuninni.
Þá kemur vissulega upp í hugann
sú spurning, hvers vegna á að mis-
muna þeim, er draga fiskinn úr sjó
og hins vegar fiskkaupendum. Ann-
ar fær gjafakort um rétt á svo og
svo miklu magni af fiski í sjó og ef
hann svo nennir ekki að sækja hann
sjálfur, þá fær hann stórfé árlega
fyrir að iáta aðra sækja „þjóðar-
eignina“ fyrir sig, en hinn (físk-
kaupandinn) verður að gi-eiða hæsta
verð, sem boðið er þann daginn, eða
frá að hverfa allslaus og verkefna-
laus að minnsta kosti þann daginn,
nema að honum takist að minnka
tilkostnað sinn og/eða fá hærra verð
fyrir fullunna afurðina. Hvers
vegna fékk hann ekki líka sinn fisk-
kaupakvóta á D-degi árið 1983 á
föstu fiskverði, því sama og alltaf
hafði verið, sem hann gat svo leigt
eða selt, þá hefði verið samræmi og
jafnræði í hlutunum og engin fram-
þróun og engin nýliðun í atvinnu-
greininni og jafnframt lágmarks-
afrakstur til þjóðarbúsins.
Fyrst ég er farinn að tala um
peninga, þá langar mig að nefna það
að sú umræða, sem verið hefur í
þjóðfélaginu um að skattleggja
kvótann, er eitthvað það heimsku-
legasta sem ég hef heyrt um mína
daga, því það hvetur engan til neins
og hleypir ekki nýrri kynslóð inn í
atvinnugreinina, því þetta er bara
flöt skattlagning án tilgangs og er
aðeins skellt fram af hagsmunaaðil-
um til þess að tryggja sitt eignar-
hald á þjóðarauðnum, um alla fram-
tíð. Sú hugmynd, sem einnig hefur
verið sett fram, að láta alla lands-
menn hafa jafnan hlut í auðlindinni,
með einhverjum bréfum, er bara
upphaf að nýju braski með kvótann
og þar með bara tímaspursmál,
hvenær hann verður kominn á fárra
manna hendur.
Með því að bjóða upp kvótann,
skapast að vísu tekjustofn hjá ís-
lenska ríkinu, en það er algjört
aukaatriði í þessu máli, því frjáls
viðskipti og jafn réttur landsmanna
til nýtingar auðlindanna, um alla
framtíð, er það sem öllu máli skipt-
ir. Hvernig þessi tekjustofn yrði
síðan nýttur nenni ég ekki að velta
fyrir mér, en það verða líklega eng-
in vandræði með tillögur í því efni.
Núna eru kosningar framundan
og mér finnst sárara en tárum tek-
ur, að hugsa til þess að þessi vel
menntaða þjóð, mun næstum ör-
ugglega kjósa flokka kvótaeigenda,
til að stýra þjóðarskútunni næstu
fjögur árin og þar með tapar þjóðin
líklega möguleikanum, jafnvel um
alla framtíð, til að ieiðrétta þau mis-
tök, sem stjórnmálamönnunum
urðu á, á D-degi árið 1983 (og neita
því miður að viðurkenna), því þarf
greinilega nýliðun á Alþingi Islend-
inga, eins og í útgerðinni, strax í
næstu kosningum.
BALDUR HANNESSON,
Kóngsbakka 4,109 Rvk.
Baldur
Hannesson
Hvatning’arávarp til borgarstjóra
- vegna sérkennilegrar hegðunar kennara 15. apríl sl.
Frá Hauki ísfeld:
NÚ ER þér vandi á höndum og
berst hér aðstoð úr óvæntri átt við
lausn hans.
Hin áður dagfarsprúða og lög-
hlýðna stétt, grunnskólakennarar,
kom þér vafalaust á óvart með því
undarlega framferði sem hún sýndi
í dag. Auðvitað ætti þetta fólk að
fara að lögum og þegja þakklátt.
Vandræðin stafa sjálfsagt af því að
einhverjir langminnugir kennarar
hafa lært í bernsku þá vafasömu
fullyrðingu að nauðsyn brjóti lög.
Kennurum finnst líklega nauðsyn
að borgin okkar missi ekki til ann-
arra sveitarfélaga þau stéttarsystk-
in sem þeir telja að standi sig vel í
starfi.
Þú getur huggað þig við það að
slíkt yrði aðeins til góðs. Þessir
svokölluðu góðu kennarar eru nefni-
lega oft orðnir fokdýrir vegna við-
bótarmenntunar og reynslu. Borgin
okkar þarf endilega að losna við
slíkar ónauðsynlegar afætur. Skal
það nú skýrt nánar.
Til þess að spara í borgarrekstr-
inum er auðvitað best að hafa sem
allra ódýi-astan starfski-aft. Heppi-
legast er því að fá til kennslu leið-
beinendur með litla menntun sem
hvergi fá vinnu annars staðar því að
kennarar hafa alls engin úrslitaá-
hrif á árangur nemenda samkvæmt
nýlegri útkomu úr rannsókn
tveggja stúlkna. Þær fundu út að
hið eina sem potar einkunnum nem-
enda upp á við sé að foreldrarnir
hafi orðið sér úti um háskólapróf.
Það skiptir enda engu máli hvaða
einkunnir nemendur fá í samræmd-
um prófum samkvæmt því sem
fræðslustjórinn okkar sagði í út-
varpi allra landsmanna þann 3.
febrúar s.l. og ég vii bara undir-
strika það að það er alveg út í blá-
inn að halda að skóli sem fær háar
einkunnir að meðaltali, hann sé
betri skóli en annar sem fær lægri
útkomu." Hlýtur þetta að flokkast
undir hin æðstu sannindi.
Lausnin er fólgin í því að þú hald-
ir þínu striki og látir þessa heimtu-
freku stétt ekki spilla þeirri mark-
vissu stefnu borgarinnar okkar að
reka aðdáanlega ódýran grunn-
skóla, - skítt með gæðin. Einhver
verður að vera aftastur á merinni.
HAUKUR ÍSFELD,
kennari í Hvassaleitisskóla.
Opið bréf til Tryggingastofnunar
riTisins, heilbrigðisráðuneytis og
félagsmálaráðuneytis
Frá Elísabetu Árnadóttur:
MÉR FINNST orðin full ástæða til
að láta heyra frá mér, þar sem með-
ferðin á örýrkjum er orðin algjörlega
óviðunandi í þessu velferðarríki.
Ég er 38 ára gömul og er 75% ör-
yrki. Ég er mikill gigtarsjúklingur
með hrygggigt og vöðvagigt ásamt
því að vera asmasjúklingur. Einnig
er ég einstæð móðir með þrjú börn á
framfæri. Nú standa málin þannig að
ég hef þurft nauðsynlega á því að
halda að liggja inni á sjúki’astofnun
frá því 1. mars síðastliðinn. Þann 1.
apríl er örorkulífeyrh’ minn og tekju-
trygging felld niður án nokkurrar
viðvörunar. Þegar spurst var fyrir
um ástæðuna var mér sagt að það
væri vegna þess að ég hafi legið of
lengi inni á sjúkrastofnun árið 1997.
Þetta eru einu tekjurnar sem ég hef
fyrir utan framfærslueyi'i bama sem
ekki er hár þar sem ég hef engan líf-
eyi'issjóð á bak við mig. Þetta eru
um 47.000 krónur og lifir enginn
neinu sældarlífi á þeirri upphæð
hvað þá heldur ef hún er felld niður.
Ég kem heim um helgar og dvel
þai' í tvo sólarhringa í hverri viku og
hef ekki fyrir brýnustu nauðsynjum
svo sem mat. Hvað þá heldur fyrir
nauðsynlegum reikningum sem þarf
að borga þrátt fyrir að ég liggi inni á
sjúkrahúsi. Einnig þarf ég að kom-
ast ferða minna þó ekki væri annað
en á milli heimilis og sjúki-ahúss. Nú
spyr ég, hver er ástæða þess að fella
þurfi niður bótagreiðslu til þeirra
sem nauðsynlega þurfa þeirra með
og geta enga aðra björg sér veitt?
ELÍSABET ÁRNADÓTTIR,
Hrísmóum 4, Garðabæ.
-RÓSTVERSLUNIN-
C* I /A flfl Stangarhyl 5
1 # #1 f\f f\f * pósthólf 10210, 110 Reykjavík,
r^f «f VI sími 567 3718 - fax 567 3732
VORVÖRURNAR KOMNAR
GLÆSILEGT ÚRVAL MARGIR LITIR
STÆRÐIR 36-52
Sendum pöntunarlista út á land, sfmi 567 3718
Qpið virka daga frá kl. 10-18 og laugardaga frá kl. 10-14.
Atlfinnur
og efnahagsmal
Kosningafundir í Reykjavík
í dag kl. 17.30 mun
Geir H.
Haarde
fjármálaráðherra
flytja erindi í Kosningamiðstöðinni,
Skipholti 19.
Allir velkomnir
Iktííf«
ÁRANGUR/i r/r/V LLA
Kosningamiðstöðin, sími: 562-6353. netfang: x99@xd.is