Morgunblaðið - 04.08.1999, Blaðsíða 49
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 4. ÁGÚST 1999 4'
að mennt sem kom hingað til lands
að kenna mönnum að veiða lax í kíl-
nót en það er einskonar laxagildra í
sjó og starfaði hann síðan allar göt-
ur meira og minna við sjávarútveg.
Afí Óla í Noregi vai- kunnur útvegs-
bóndi í Skarsvaag á eynni Senja við
Tromsö. Það má kannski til sanns
vegar færa að Óli hafi líka sinnt sín-
um veiðum á vettvangi flugsins þótt
sá veiðiskapur hafi verið af öðrum
toga, nefnilega að veiða farþega á
Norður-Atlantshafsflugleiðinni und-
ir merkjum Loftleiða. Á vertíð fé-
lagsins þurftu hvorki hann né aðrir í
dugmiklu starfsliði Loftleiða að
leggja gildur tU þess að fá farþeg-
ana um borð. Færri komust að en
vUdu. í byrjun áttunda áratugarins
var fjöldi skiptifarþega Loftleiða á
Keflavíkurflugvelli slíkur - 375.000
farþegar - að það met hefur ekki
enn verið slegið rúmum aldarfjórð-
ungi síðár, jafnvel þótt heUdarfar-
þegaflutningar með flugvélum yflr
Norður-Atlantshafið hafí margfald-
ast á því drjúga tímabili sem síðan
er liðið.
Á sínum farsæla flugferli lagði Óli
að baki yflr 20.000 flugstundir.
Flugið naut þó áfram hans mikU-
hæfu starfskrafta því tU eftirlauna-
aldurs starfaði Óli hjá tæknideUd
Flugleiða.
Þegar hann var loks sestur í helg-
an stein hafði Óli mikið yndi af því
að rifja upp í góðra vina hópi Loft-
leiðaárin en þau voru honum afar
hjartfólgin. Það er ekki nema von
því þetta voru gullaldarár íslenskr-
ar flugsögu. Það voru ekki einungis
farþegar sem komu og fóru með
Loftleiðum. Fjölmargir íslenskir og
erlendir starfsmenn lögðu gjörva
hönd á plóginn og áttu veigamikinn
þátt í velgengni félagsins. I okkar
vinahópi var oft og iðulega rætt um
einstakar flugferðir Loftleiða fyrir
áratugum en það var eins og þær
hefðu verið famar í gær. Ánægju-
legar sögur af sókn og sigrum
starfsfólksins voru þannig sagðar
að viðkomandi starfsmaður var nán-
ast kominn ljóslifandi til okkar í nú-
tímann.
Óli Olsen átti sér tvö einkennis-
merki. Að sjálfsögðu var það Loft-
leiðamerkið og svo pípumar sem
voru órjúfanlegur hluti af stór-
mannlegu og traustu yfírbragði
hans. Ef pípa var ekki í munnvikinu
þá lék hún í höndunum. Honum
þótti vissara að hafa tvær pípur til-
tækar ef farið var út úr húsi eða
lagt upp í flugferð. Píputóbaksilm-
urinn fylgdi Ola í öllum hans ferð-
um.
í einkalífi sínu var Óli mikill
gæfumaður. Óli var ekkert að leita
að kvonfangi sínu utan Loftleiða.
Hann kvæntist Lilju Enoksdóttur,
einni af hinum glæsilegu og lipru
flugfreyjum sem Loftleiðir hafa get-
að státað af í gegnum tíðina. Lilja
og hennar kollegar léku stór hlut-
verk í flugævintýrinu með sínum
yndisþokka og framúrskarandi
þjónustu svo af þótti bera á Norður-
Atlantshafsflugleiðinni. Lilja var
okkur jafn ljúfur samstarfsfélagi og
Óli.
Við félagarnir, sem urðum svo
lánsamir að eignast Óla sem sam-
starfsmann, vin og félaga, kveðjum
hann með harmi og biðjum honum
blessunar á nýjum loftleiðum. Með
trega óskum við honum góðrar ferð-
ar í síðasta sinn. Olaf Olsen mun
verða, nú sem endranær, ratvís en
þessu sinni á þeirri vegferð sem
fyrrum stjómarformaður Loftleiða
hf. lýsti af svo smekklegri næmni í
kvæðinu Flug:
Ég horfi mig þreyttan, en himinninn fyllist
afhúmierlíðuraðnótt.
Þá kviknar á stjamanna litlu ljósum,
er leiftra svo títt og ótt.
Titra þú, vél, og hamist þið, hreyflar,
því húmið er ógnum fyllt.
Flugmaður, ráð þú ferðum okkar
og fljúgðu hvert, sem þú vilt.
Þér verður ei villugjamt
um veginn, sem framundan er.
Tæknin er mikil, - en er þó ekki alltaf
eins og hvíslað að þér:
Þú ert smærri en smár, - en þó er ekkert
að óttast,
efútafber.
Við sendum Lilju, konu Óla, og
bömunum öllum innilegar kveðjur
og samúð við fráfall hins trausta og
trúa sómamanns.
Dagfinnur Stefánsson,
Gunnar Þorsteinsson,
Ingvar Þorgilsson,
Jóhannes Markússon.
Eins og víða annarsstaðar í heim-
inum, hafði tæknibyltingin samfara
heimsstyrjöldinni síðari, vemleg
áhrif til framfara bæði til sjávar og
sveita og hafði ekki síður afgerandi
áhrif um framgang flugsins á ís-
landi.
I næsta nágrenni Reykjavíkur-
flugvallar stríðsáranna, að Þor-
móðsstöðum við Skerjafjörð, var
æskuheimili bama frú Ingigerðar
Lýðsdóttur og Jentoft G. H. Olsen.
Fjórir synir þeirra hjóna drógust
inn í töfraheim flugsins, fyrst Krist-
inn, einn af stofnendum Loftleiða
h/f og baráttumaður um frjálsar
flugsamgöngur, þá Gerhard og Al-
fred, sem báðir hösluðu sér völl sem
flugvirkjar og flugvélstjórar og loks
Olaf, sem starfaði sem flugstjóri hjá
Loftleiðum h/f og síðar Flugleiðum
h/f um áratuga skeið.
Eflaust hefur Kristinn varðað
leiðina fyrir yngri bræðuma, og
þess er ég alviss, að lítið hefur þurft
til til að ýta undir brennandi áhuga
þeirra á tækni og flugi.
Þegar ég hóf störf sem aðstoðar-
flugmaður hjá Loftleiðum h/f, vom
fyrir sjö áhafnir hjá félaginu. Kynni
við flugstjóra og aðra áhafnameð-
limi félagsins var þá allt önnur en
gerist og gengur í dag, þar sem
ferðir tóku vemlega lengri tíma og
viðdvöl erlendis jafnvel marga sól-
arhringa.
Olaf var einn þeirra flugstjóra,
sem ég fékk að kynnast, jafnt sem
yfirmanni, leiðbeinanda og félaga.
Olaf var einstaklega þægilegur í
allri umgengni og ávallt sérstök fyr-
uTnynd jafnt í starfí og leik, enda
tók hann ábyrgðarþátt flugstjórans
mjög alvarlega.
Fyrir nokkmm áratugum voru
starfsaðferðir við útfærslu flugsins
ekki eins agaðar og fastmótaðar
eins og er í dag, og því nutu með-
fæddir eðlisþættir flugstjórans sín
einkar vel á langri leið og við mis-
jafnar aðstæður.
Á eldri farþegaflugvélum, sem
ekki vora útbúnar jafnþrýstibúnaði
og með takmarkað afl, var ógem-
ingur að fljúga jafn hátt og á seinni
tíma flugvélum. Af þessum sökum
var algengt að flogið væri milli
landa í 6000 til 10. 000 feta hæð, og
því óhjákvæmilegt að flogið væri í
skýjum vemlegan hluta leiðarinnar
þar sem ísingarskilyrði em hvað
mest.
Þegar þungi og eyðileggingar-
máttur ísingar fer að segja til sín,
þarf næma tilfinningu fyrir hreyf-
ingum og fluggetu flugvélarinnar og
um leið, ömggt mat á því, hvenær
nægur ís hafi sest á vængbrúnir svo
að ömggt megi teljast að hann
brotni af þegar þar til gerðar
gúmmíslöngur em blásnar upp.
Olaf var einkar laginn við að hitta á
rétta augnablikið til þessarar að-
gerðar, enda var mat hans á að-
stæðum óbrigðult. Samhæfing hans
á afli hreyfla og notkun stjóm-
tækja, hvort sem um var að ræða
flug í ísingu eða ókyrrð var ávallt
ákveðin og fumlaus.
Útfærsla Olafs á sérhverju flugi
var markviss, og fyrirskipanir hans
afdráttarlausar. Hann vissi ávallt
hvað hann vildi og var aldrei með
neitt hik við ákvarðanatökur. Það lá
alltaf ljóst fyrir til hvers hann ætl-
aðist af sínum undirmönnum.
Olaf var mjög natinn við að leið-
beina ungum flugliðum og var eink-
ar ljúft að miðla öðmm af sínum
reynslubmnni. Hans leiðbeiningar
reyndust mér haldgóðar bæði í
starfi aðstoðarmanns og eins eftir
að ég tók sjálfur við flugstjórn.
Að afloknu flugi í erlendri höfn,
var Olaf hrókur alls fagnaðar og
einkar skemmtilegur félagi. Hann
hafði sérstakt lag á að láta áhöfnina
halda hópinn, hvort sem um var að
ræða búðaráp, ferð á skemmtistað
eða í kvikmyndahús eða ferðir á
veitingastaði, og þá sama hvort það
var að morgni, um miðjan dag eða
að kvöldi. Olaf kallaði ávallt saman
sína áhöfn og gerði í því að hafa líf
og fjör í kringum sig en hélt þó ætíð
hæfilegum aga.
Olaf var einkar duglegur og dríf-
andi í starfi og vann sínu félagi vel
og af heilindum. Hann lagði sig
ávallt í líma við að ljúka sinni flug-
ferð á farsælan og ömggan hátt,
þannig að sérhvert flug yrði sem
hagkvæmast fyrir félagið. Þetta var
sá starfsandi, sem flugliðar á mínu
reki ólust upp við, og virðist hafa
verið í eðli þeirra, sem störfuðu hjá
íslensku flugfélögunum á fyrstu
áratugum millilandaflugsins.
Þegar sérstök verkefni í fluginu
stóðu fyrir dyram, var Olaif ætíð
reiðubúinn að leggja sitt af mörk-
um. Hvort sem um var að ræða flug
með vömr eða pílagríma, var Olaf
ávallt boðinn og búin til að taka á
sig langar fjarvistir frá heimili og
ástvinum, ef það mætti verða félag-
inu til hagsbóta.
Þegar vöruflutningar Loftleiða
h/f hófust með CL-44, þótti Olaf
sjálfkjörinn til að taka þátt í því
uppbyggingarstarfi, því á því var
brýn nauðsyn að til starfans veld-
ust áhafnir, sem væru fúsar til að
leggja hart að sér og vitað var að
byggju yflr sérstakri útsjónarsemi.
Þar mæddi eðlilega mest á flug-
stjóranum, því oft á tíðum gat verið
nauðsynlegt að haga fluginu í
skyndingu á annan veg en ráðgert
hafði verið, og að tala til áhugalitla
stjórnendur á ókunnum flugvöllum
svo að viðhlítandi afgreiðsla feng-
ist. Þessi starfsemi á vegum Loft-
leiða h/f leiddi síðar til stofnunar
vöruflutningafélagsins Cargolux,
sem Loftleiðir voru lengi eignarað-
ili að.
Á sínum langa flugmannsferli,
var Olaf flugstjóri á öllum þeim
flugvélategundum, sem notaðar
vora í innanlands og millilandaflugi
Loftleiða h/f og síðar millilandaflugi
Flugleiða h/f að undanskildum
Boeing þotum félagsins.
Eins og áður hefur komið fram,
var Olaf ósérhlífinn með eindæmum
og vann sinu félagi af heilindum. Ég
er þess fullviss, að hann hafi ekki
alltaf tekið tillit til eigin heilsu þeg-
ar starfíð og skyldan kallaði og að
hann hafl ótrauður lagt upp í flug-
ferð þó svo að „smá kvef og hlusta-
verkur“ segðu, að hann ætti frekar
að sitja heima þann daginn. Síend-
urtekið álag á þessu sviði hafði að
lokum þær afleiðingar, að Olav varð
að hætta flugi fyrr en hefðbundin
aldursmörk sögðu til um. Ekki sætti
Olaf sig þó við að leggja árar í bát
og hætta að vinna, heldur tók hann
að sér starf í viðhaldsdeild félagsins
þar sem hann starfaði fram til 67
ára aldurs, sem þá var viðmiðunar-
aldur við starfslok.
Eftir að Olaf hætti sem flug-
stjóri, tók hann virkan þátt í fé-
lagsstarfi eldri flugmanna, sem
orðið höfðu að hætta störfum sök-
um aldurs eða veikinda. Þessir
heiðursmenn hittast reglulega í
eftirmiðdagskaffí þar sem þeir rifja
upp liðnar stundir úr fluginu. Eft-
irlaunamál eldri flugmanna hafa
einnig verið viðvarandi umræðu-
efni, því illu heilli, hafa elstu með-
limir stéttarfélags flugmanna og
lífeyrissjóðs þeirra glatað veruleg-
um hluta af áætluðum eftirlaunum,
þar sem eldri lífeyrissjóður og
áunnin lífeyrisréttindi fram til árs-
ins 1974 hafa nánast horfið. Það er
sorgleg staðreynd, að félagsþroski
nýrrar kynslóðar flugmanna hefur
ekki fram til þessa verið nægjan-
legur til að koma til móts við þarfir
elstu eftirlaunaþega eftirlauna-
sjóðsins.
Þó svo að Olaf hafi aldrei borið
tilfinningar sínar á torg, varð ég,
eins og aðrir samstafsmenn hans,
þess áskynja, að honum var ekki
alltaf rótt. Þegar alvarleg veikindi
hrjáðu fjölskylduna, fékk ég að
taka þátt í sorg hans og gleði á víxl
eftir því hvernig horfði, og endan-
lega, að finna fögnuðinn streyma
frá honum þegar hann loks varð
þess fullviss, að baráttan væri af-
staðin.
Ég þakka fyrir að hafa fengið að
kynnast Olaf Olsen og bið algóðan
Guð að styrkja fjölskyldu hans.
Guðlaugur Helgason.
Hjartkær faðir okkar, tengdafaðir, afi, langafi og langalangafi,
ÓLAFUR BJÖRGVIN ÓLAFSSON
prentari,
lést á Hjúkrunarheimilinu Eir mánudaginn 2. ágúst.
Börn, tengdadóttir,
barnabörn, barnabarnabarn
og barnabarnabarnabarn.
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
ESTER ÁSGEIRSDÓTTIR,
Dvalarheimilinu Höfða,
Akranesi,
lést sunnudaginn 1. ágúst á Sjúkrahúsi Akraness.
Svanhildur,
Halldór,
Anna,
Stefanía
og fjölskyldur.
+
Útför eiginmanns míns, föður okkar,
tengdaföður og afa,
OLAFS OLSEN
flugstjóra,
Melgerði 35,
Kópavogi,
fer fram frá Kópavogskirkju í dag,
miðvikudaginn 4. ágúst, kl. 10.30.
Lilja Enoksdóttir,
Sigrún Olsen, Þórir Barðdal,
Linda Olsen, Jónas Sveinsson,
Edda Olsen, Gunnar H. Gunnarsson,
Kjartan Olsen,
Erna Olsen, Gunnar Guðnason
og barnabörn.
+
Ástkæra dóttir mín, systir okkar og mágkona,
SIGRÚN BJÖRGVINSDÓTTIR,
verður jarðsungin frá Grafarvogskirkju
fimmtudaginn 5. ágúst kl. 13.30.
Blóm vinsamlegast afþökkuð en þeim sem
vildu minnast hennar er bent á Krabbameins-
félagið eða Hjúkrunarþjónustuna Karítas.
Hulda G. Sigurðardóttir,
Oddný I. Björgvinsdóttir,
Ársæll J. Björgvinsson, Helga Kristjánsdóttir,
Björk Björgvinsdóttir, Steinar Már Clausen,
Már Björgvinsson, Elísabet Dolinda Ólafsdóttir.
+
Útför systur okkar,
FRÍÐU ÞÓRÐARDÓTTUR
frá Ljósalandi, Vopnafirði,
Stigahlíð 28,
Reykjavík,
fer fram frá Fossvogskirkju fimmtudaginn
5. ágúst kl. 15.00.
Helgi Þórðarson,
Guðbjörg Þórðardóttir,
Steingrímur Þórðarson.
+
Innilegar þakkir til allra þeirra, sem sýndu
okkur samúð og hlýhug við andlát og útför
okkar hjartkæra,
KRISTINS RÚNARS INGASONAR,
Suðurhólum 22,
Reykjavik.
Indiana Þorsteinsdóttir,
Rósa Sigrfður Sigurðardóttir, Þrúða Sif Einarsdóttir,
Rósa G. Halldórsdóttir,
Ingi Rúnar Ellertsson, Fjóla Sigurðardóttir,
Marteinn Jón Ingason
og aðrir aðstandendur.