Morgunblaðið - 12.10.1999, Side 28

28 ÞRIÐJUDAGUR 12. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Fást i hyngingamuverslunum um lantl allt
IfÖ
Stflhrein
Glæsileg hreinlætistæki Ifö Cera.
Innbyggt frárennsli auðveldar þrif.
Tvfvirkur skolhnappur, hægt er
að velja um 3ja eða 6 lítra skol.
Ifö - Sænsk gæðavara
TCÍ1GI
Smiðjuvegi 11 • 200 Kópavogur
Sími: 5641088 • Fax: 5641089
Þingkosningar í Portúgal um helgina
Deilt á
kaþólsku
kirkjuna
Eidinborg. Reuters.
KAÞÓLSKA kirkjan í Skotlandi
hefur valdið hörðum deilum með
þeirri ákvörðun sinni að bjóða fjöl-
skyldu tólf ára ófrískrar stúlku fjár-
hagsaðstoð velji stúlkan að fæða
barnið. Hópar sem eru fylgjandi
fóstureyðingum hafa harðlega
gagnrýnt tilboð kirkjunnar og segja
að það jafngildi mútum og að lífi og
heilsu stúlkunnar sé stefnt í voða
með því að leggja á hana að ganga
með barnið.
„Kaþólska kirkjan lifir í drauma-
landi ef hún telur það virkilega að
það sé tólf ára stúlkum fyrir bestu
að ganga með böm,“ er haft eftir
formanni samtaka sem berjast fyrir
endurskoðun löggjafar um fóstur-
eyðingar í Bretlandi.
Aðstoðin sem kirkjan býður er
hluti umdeildrar áætlunar sem kar-
dináli í Glasgow, Thomas Winning
að nafni, kom á fót fyrir tveimur ár-
um. Áætlunin styrkir ófrískar kon-
ur á margvíslegan hátt ef þær kjósa
að fæða börnin fremur en gangast
undir fóstureyðingu. Þegar hafa um
200 konur verið styrktar á vegum
áætlunarinnar, þeirra á meðal fjór-
tán ára stúlka frá Glasgow.
ERLENT
Minnihluta-
stjórn sósíalista
heldur velli
Allt á floti í SA-Mexíkó
FLÓÐ af völdum úrhellisrigningar
halda áfram að valda usla í suð-
austurhluta Mexíkó. Hér sést
hvemig umhorfs er í þorpinu
Tecolutla í mexíkóska fylkinu Ver-
acmz. Yfir 253.000 manns hafa
þurft að flýja heimili sfn í fylkjun-
um Veracmz, Puebla, Hidalgo og
Tabasco vegna hamfaranna und-
anfarna viku.
Stjómmálamenn og fólk sem
misst hefur hcimili sín gagnrýna
ríkisstjómina fyrir seinagang í
viðbrögðum við flóðunum og saka
hana um að grípa ekki til fullnægj-
andi ráðstafana. I Villahermosa,
höfuðstað Tabasco-héraðsins,
stóðu hundmð íbúa fyrir vegar-
tálma á þjóðveginum til að mót-
mæla því að sandpokahleðslur sem
ætlað var að veija mannvirki í
bænum fyrir flóðskemmdum hefðu
gert illt verra og að sú aðstoð sem
frá stjórnvöldum kæmi væri of lítil
og of sein. Lögregla barði og
handtók marga í hópi mótmæl-
enda.
Og í Teziutlan, fjallaþorpi um
175 km austur af Mexíkóborg þar
sem nærri 100 lík vom grafin út
úr eðjuflóði sem eyðilagði stóran
hluta þorpsins, kenndu margir
sljómvöldum um live illa fór
vegna þess hve ríkisstjómin var
sein til að senda hermenn á stað-
inn til hjálpar. Þeir komu ekki
þangað fyrr en tveimur sólar-
hringum eftir að aurskriða féll á
þorpið. „Hefði herinn komið fyrr
hcfðum við sennilega getað bjarg-
að 30-50 manns,“ sagði einn
þorpsbúa í jarðarför tveggja bam-
ungra frænda sinna.
Eraesto Zedillo, forseti Mexfkó,
heimsótti flóðasvæðin á föstudag
og laugardag. Hann kallaði flóðin
mestu hamfarir sem yfir landið
hefðu riðið í heilan áratug og hét
því að meiri aðstoð og sérþjálfaðir
hermenn yrðu sendir á svæðið til
að hjálpa nauðstöddu fólki.
Hætta á farsóttum hefur aukizt
á flóðasvæðunum vegna mengunar
drykkjarvatns og flugnafaraldurs.
Reuters
Dr. Giinter Blobel á rannsóknastofu sinni í Rockefeller-háskóla.
Gttnter Blobel fékk Nóbelsverðlaunin
í læknisfræði
Uppgötvaði leið-
arvísi próteina
Stokkhálmi. AP.
DR. GUNTER Blobel, sem starfar
við Rockefeller-háskólann í New
York, fær Nóbelsverðlaunin í læknis-
fræði á þessu ári. Hlýtur hann þau
fyrir rannsóknir sínar á próteinum
en þær hafa varpað ljósi á ýmsa arf-
genga sjúkdóma.
Blobel, sem er 63 ára að aldri og
fluttist til Bandaríkjanna frá Þýska-
landi fyrir mörgum árum, uppgötv-
aði, að próteinin eru búin eins konar
lykli eða merki, sem segir frumunum
hvert þau eigi að fara. Ralf Petters-
son, prófessor í sameindaliffræði við
Karólínsku stofnunina í Stokkhólmi,
sagði, að þessum merkjum mætti
líkja við miða með heimilisfangi. An
hans gæti próteinið ekki ratað rétta
leið. Þá sagði Pettersson, að rann-
sóknir Blobels hefðu leitt til aukinnar
og betri notkunar frumna við fram-
leiðslu á próteinum til lyfjafram-
leiðslu.
Það var snemma á áttunda ára-
tugnum, að Blobel fann leiðarvísi
próteinanna og næstu 20 árin var
hann við rannsóknir á sameinda-
fræðilegri verkun vísanna.
Skýrt verður frá því í Stokkhólmi í
dag, þriðjudag, hveijir fá Nóbels-
verðlaunin í eðlis- og efnafræði og á
morgun í hagfræði. Friðarverðlauna-
hafi Nóbels verður kynntur á föstu-
dag og þá í Osló eins og venja er til.
Nóbelshátíðin sjálf eða afhending
verðlaunanna verður 10. desember.
Lissabon. AFP, AP.
SÓSÍALISTAFLOKKURINN í
Portúgal, undir forystu Antonios
Guterres forsætisráðherra, vann
sannfærandi sig-
ur í þingkosning-
um á sunnudag
en náði ekki
hreinum þing-
meirihluta.
Minnihluta-
stjórn sósíalista
er fyrsta ríkis-
stjórn Portúgals
fem-n^ruenuUr Antonio
kjon frá þyi lýð- Guterres
ræði festi sig þar
í sessi um miðjan áttunda áratug-
inn.
Strax eftir að niðurstöður út-
gönguspáa voru birtar á sunnudags-
kvöld þustu stuðningsmenn Sósí-
alistaflokksins út á götur Lissabon
til að fagna sigri en talsmenn Sósí-
aldemókrataflokksins (PSD), helzta
stjórnarandstöðuflokksins, viður-
kenndu ósigur.
Sósíalistar, sem fylgja efnahags-
lífs- og Evrópusamhandsvinsam-
legri stefnu, tryggðu sér 111 þing-
sæti af 230, en búizt er við því að
þegar talningu utankjörstaðaat-
kvæða er lokið og kosningarnar
hafa verið endurteknar i kjördæm-
um þar sem þær voru sniðgengnar á
sunnudaginn, muni flokkurinn
standa uppi með 113 fulltrúa á
þingi, einum fleiri en þeir höfðu á
síðasta kjörtímabili.
Jorge Coelho innanríkisráðherra
sagði þessa niðurstöðu fela í sér
umboð til jafnaðarmanna til að
„halda áfram að stjórna landinu
vel,“ þrátt f'yrir að hreinn meirihluti
hefði ekki náðst.
Þegar flest atkvæði höfðu verið
talin hafði Sósíalistaflokkurinn
fengið 44% atkvæða en PSD 32,3%.
Kjörsókn var aðeins um 62% en var
67% í síðustu kosningum árið 1995.
Kosningabandalag kommúnista
og græningja kom nú 17 fulltrúum
inn á þing en hafði áður 15. Harð-
línukommúnistar fengu nú tvo full-
trúa kjörna á þing, en þetta er í
fyrsta sinn sem það gerist. Þessir
flokkar hafa mikla fyrirvara um að-
ild landsins að Evrópusambandinu
og vilja meiri ríkisútgjöld til félags-
mála.
Flokkur íhaldsmanna, Lýðflokk-
urinn, fékk nú 14 þingmenn kjörna
en hafði áður 15. Samtals er gert
ráð fyrir að íhaldsmenn og Sósíalde-
mókrataflokkurinn (sem í Portúgal
er flokkur miðju-hægrimanna) fái
98 þingsæti þegar talningu atkvæða
lýkur.
Minnihlutastjórninni
spáð meiri erfiðleikum
Það mun verða miklum mun meiri
vandkvæðum bundið fyrir minni-
hlutastjórn sósíalista að stjórna
landinu það kjörtímabil sem
framundan er en á því síðasta, að
mati leiðarahöfunda portúgalska
dagblaðsins Publico í gær. „Miklar
líkur eru á því að boðað verði til
kosninga á ný áður en kjörtímabilið
er úti,“ skrifar dagblaðið Diario de
Noticias. Þar segir ennfremur að
kommúnistar muni krefjast hás
verðs fyrir að veita stjórnarfrum-
vörpum framgang á þingi.
A liðnum fjórum árum auðveldaði
það framgang stjórnarlrumvarpa að
sósíaldemókratar voru einnig fylgj-
andi því að landið fengi að gerast
stofnaðili að Efnahags- og mynt-
bandalagi Evrópu og sátu því hjá við
afgreiðslu fjárlaga. Kommúnistar
sátu einnig oft hjá við afgreiðslu
stjórnarfrumvarpa sem hægrimenn
voru andvígir.
Nú segjast sósíalistar vilja hrinda
í framkvæmd umfangsmiklum lög-
gjafarumbótum í skattamálum, á
réttarkerfinu og á sviði félags- og
heilbrigðismála. Þeir segjast ekki
hafa getað komizt áfram með þessi
umbótaáform á liðnu kjörtímabili
vegna þess að þeir höfðu ekki þing-
meirihluta. Ljóst er að það mun ekki
verða hlaupið að því að koma slíkum
lykilfrumvörpum, sem og fjárlaga-
írumvarpinu, í gegn um þingið. Stöð-
ugleikasáttmáli aðildarríkja mynt-
bandalagsins gerir að verkum að
svigrúmið til breytinga á ríkisfjár-
málum Portúgals er lítið.
Viðræðum
ljuki fyrir
lok 2000
Tallinn. Reuters.
RÁÐAMENN þeirra sex Mið- og
Austur-Evrópuríkja, sem lengst
eru komin á veg með að semja um
aðild að Evrópusambandinu
(ESB), sögðu í gær að aðildarvið-
ræðunum beri að ljúka fyrir lok
næsta árs.
„Við teljum að sambandið eigi
að segja fljótlega hvenær það
verður tilbúið til að fjölga aðildar-
ríkjum. (...) Við teljum að viðræð-
um eigi að ljúka fyrir árslqk
2000,“ sagði Jan Kavan, utanríkip-
ráðherra Tékklands, á blaðá-
mannafundi í Tallinn, þar sem
hann og starfsbræður hans frá
Eistlandi, Ungverjalandi, Pcil-
landi, Slóveníu og Kýpur hittust
til viðræðna um málið.
Grænt Ijós á önnur sex
Ríkin sex eiga í aðildarviðræð-
um við ESB, en önnur sex ríki -
Lettland, Litháen, Slóvakía,
Búlgaría, Rúmenía og Malta -
bíða þess að fá að hefja þær. Búizt
er við að gefið verði grænt ljós á
það á leiðtogafundi Evrópusam-
bandsins í Helsinki í desemb^r
nk.
Ríkisstjórnir annarra Evrópu-
sambandsríkja hafa sýnt lítil við-
brögð við tillögu Þjóðverja um ^ð
í Helsinki verði samþykkti|r
ákveðinn frestur, innan hvers
stefnt verði að því að ljúka aðila-
arviðræðunum.