Morgunblaðið - 17.11.1999, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 1999 15
FRETTIR
Ferðaþjónustuaðili um skýrslu Landsvirkjunar
Ahrifín á ferðamennsku
á hálendinu ekki skýr
ÁHRIF Fljótsdalsvirkjunar á
ferðamennsku eru metin í of
þröngu samhengi í skýrslu Lands-
virkjunar um mat á umhverfisá-
hrifum Fljótsdalsvirkjunar. Þetta
er mat Einars Torfa Finnssonar,
framkvæmdastjóra Islenskra
fj allaleiðsögumanna.
Einar Torfi segir þegar hann er
spurður álits um kafla skýrslunnar
um áhrif virkjunarinnar á ferða-
mennsku að í skýrslunni sjálfri,
niðurstöðu hennar og sérstakri
greinargerð sem fylgir henni sé
einblínt um of á áhrif framkvæmd-
arinnar á ferðamennsku á Eyja-
bakkasvæðinu en áhrifum á ferða-
mennsku á hálendinu í heild sé lít-
ill gaumur gefinn.
„Eg tel nauðsynlegt að líta á
áhrif virkjunarinnar í mun stærra
samhengi. Það má alls ekki van-
meta hvað jafn stór framkvæmd
og Fljótsdalsvirkjun, sem reist er
á jafn viðkvæmu og einstöku svæði
hefur á ferðamennsku víðar á há-
lendinu. Við verðum að skoða
áhrifin á ímynd Islands. Þó svo að
Eyjabakkar séu ekki og verði
aldrei ferðamannastaður sem
dregur að sér milljónir ferða-
manna einn og sér, þar sem svæðið
er alltof viðkvæmt til þess, þá hef-
ur það mikið vægi þegar litið er á
málið í stærra samhengi,“ segir
Einar Torfi.
Ósnortin ímynd laðar
að ferðamennina
Hann bendir til dæmis á að í
skýrslunni segi að allt bendi til þess
að ferðamaður framtíðarinnar muni
fara fram á góðar samgöngur, fjöl-
breytta gistiaðstöðu og ítarlegar
upplýsingar og leiðbeiningar. Einar
segir að þrátt fyrir þessa framtíðar-
sýn sé líklegt að ferðamenn haldi
áfram að vera jafn fjölbreyttur hóp-
ur og hann er í dag. Því megi ekki
draga úr nauðsyn þess að hérlendis
séu til svæði fyrir allar tegundir
ferðamanna og þörfin fyrir ósnortin
svæði sé og hafi verið að aukast
verulega. „Ósnortin svæði skapa
ímynd okkar og það er sú ímynd
sem laðar ferðafólk til landsins."
Einar Torfi segir að sú niður-
staða skýrslunnar að ferðamennska
muni aukast í kjölfar virkjunar geti
ekki staðist í ljósi þeirrar reynslu
sem vai’ð við uppbyggingu virkjana
á Þjórsársvæðinu. Virkjanirnar
sjálfar hafí ekki aðdráttarafl, en
hins vegar hafi bættar samgöngur
af völdum þehra haft þau áhrif að
aðgengi ferðamanna að nátt-
úruperlum á borð við Landmanna-
laugar, Torfajökulsvæðið og
Eiríkur Jónsson kjörinn formaður
nýrra heildarsamtaka kennara
Sameining við
leikskólakennara
undirbúin
EIRlKUR Jónsson, formaður
Kennarasambands Islands, var
kjörinn formaður nýrra heildar-
samtaka kennara undir nafni Kenn-
arasambandsins á stofnfundi sam-
takanna á laugardag og Elna
Katrín Jónsdóttir, formaður Hins
íslenska kennarafélags, var kjörin
varafonnaður. Þá samþykkti fund-
urinn að hefja undirbúning þess að
Félag leikskólakennara gæti sam-
einast Kennarasambandinu, en nið-
urstaða í þeim efnum mun þó ekki
liggja fyiT fyrr en á árinu 2001.
I nýja félaginu, sem formlega
tekur til starfa um áramót, samein-
ast kennarar sem kenna í grunn-
skólum, framhaldsskólum og tón-
listarskólum. Samanlagður félaga-
fjöldi í nýju samtökunum er hátt á
sjöunda þúsundið.
Mikil samstaða á þinginu
Eiríkur Jónsson sagði að mikil
samstaða hefði ríkt á stofnfundin-
um, enda hefði málið lengi verið til
umræðu og búið að afgreiða það
með verulegum meirihluta at-
kvæða í allsherjaratkvæðagreiðslu
í báðum félögunum. Hann sagði að
á stofnfundinum hefði verið rætt
um stefnuskrá félagsins, starfsemi
þess, skólamál, kjaramál og ýmis-
legt annað sem hefðbundið væri á
þingum og aðalfundum. Samstaðan
hefði yfh'leitt verið mjög góð um
þau má sem þarna hefðu verið til
umræðu.
Hann segist alveg sannfærður
um að sameining félaganna verði
til að styrkja kennarastéttina. Það
sé mun einfaldara að vinna að mál-
efnum skóla, kennara og stjórn-
enda þegar allir séu komnir saman
í ein samtök. Þrátt fyrir að sam-
staða og samstarf félaganna hafi
verið mjög gott í gegnum tíðina
verði mun einfaldara að vinna að
framgangi mála í einum samtök-
Kjarnaúrgangi mótmælt
NORRÆNA umhverfisráðherra-
nefndin sendi umhverfisráðherra
Bretlands, Michael Meacher, bréf í
síðustu viku þar sem-hvatt er til að
Bretar láti af losun kjarnaúrgangs.
Að sögn umhverfisráðherra Is-
lands, Sivjar Friðleifsdóttur sem
einnig er formaður Norrænu um-
hverfisráðheiTanefndarinnar, vinna
Bretar þessa stundina að þróun að-
ferðar sem stórlega dregur úr
magni teknetíums, eins þeirra efna
sem finna má í geislavirkum úr-
gangi. Fimm til sex ár eru þó í að
aðferðin verði að fullu þróuð og
sagði umhverfisráðherra að þess
hefði verið óskað að Bretar geymdu
þann kjarnaúrgang sem kemur frá
Sellafield þangað til.
Ráðherra segh' einhug hafa verið
meðal nefndarinnar um bréfið, enda
sé kjamorkuúrgangur frá Sellafield
áhyggjuefni íyrir Norðurlönd þó hann
sé enn langt undir hættumörkum.
í bréfi sínu fagnaði Norræna um-
hverfisráðherranefndin þeim ski'ef-
um sem tekin voru gagnvart geisla-
virkum efnum á ráðherrafundi
OSPAR-nefndarinnar fyrr á þessu
ári. Þá hvöttu umhverfisráðherrarn-
ir ríkistjórn Bretlands til að leggja
kapp á að ná þeim markmiðum sem
sett voru um meðferð geislavirks úr-
gangs í ár og í fyrra.
Sprengisand hafi aukist til muna.
„Mín reynsla er sú að ferðamenn
forðast virkjanasvæðið við Þjórsá.
Skipulagðar hópferðir bruna þar
framhjá til þess að komast á önnur
nærliggjandi svæði. Þar sem allt í
kringum Eyjabakkasvæðið eru
ósnortin svæði tel ég að ferðahópar
muni forðast það sem búið er að
umbreyta. Virkjunin mun til dæmis
hafa mikil áhrif á ferð sem ég fer á
sumrin með hópa frá Öskju, að
Dimmugljúfrum og að Snæfelli. Mín
reynsla af Þjórsársvæðinu getur
ekki leitt til annarra ályktana og því
tel ég hæpið að ferðamennska muni
eflast og aukast á svæðinu í kjölfar
virkjunar, eins og kemur fram í
skýrslunni," segir Einar Torfi.
Vefsíður og tölvu
póstur á GSM
SIMINN GSM hefur hleypt af
stokkunum nýrri þjónustu í
samstarfi við Vísi.is og Flugleið-
h'-Icelandair. Ólafur Stephen-
sen, forstöðumaður upplýsinga-
og kynningarmála hjá Landsím-
anum, segir að nýja þjónustan,
sem er kölluð VIT, valdi í senn
byltingu í notagildi GSM-síma
og opni nýjar viddir í fjölmiðlun
og ferðaþjónustu. Þjónustan
verður ókeypis til áramóta og
hún er opin þeim sem eiga nýj-
ustu gerðir GSM-síma. Frá og
með áramótum kostar hver
beiðni um upplýsingar 14 krón-
ur.
Með VIT-þjónustunni geta
viðskiptavinir Símans GSM leit-
að upplýsinga um rétthafa síma-
númera, stöðu á GSM-reikningi
og fylgst með tölvupóstinum
sínum, lesið hann og sent tölvu-
póst. Vísir.is sér um fréttaþjón-
ustu. Flugleiðir veita upplýsing-
ar um komu- og brottfarartíma í
millilandaflugi, breytingar á
áætlun og nýjustu ferðatilboðin
á netinu.
VIT byggist á svokallaðri
SIM Toolkit-tækni sem felst í
því að í stað venjulegs SIM-
korts, sem stungið er í GSM-
símann, kemur sérstakt gagna-
kort. Á kortið eru forritaðar val-
myndir, sem notaðar eru til að
sækja fréttir og upplýsingar inn
á vefsíður ýmissa þjónustufyrir-
tækja. Notandinn velur þær
upplýsingar sem hann vantar og
fær samstundis skilaboð til
baka.
Mynd/Ljósmyndasafn Reykjavíkur
Frá mótmælafundi fyrir utan Háskóla íslands í fyrsta verkfalli opinberra starfsmanna í oktdber 1977.
Starfsmannafélag
ríMsstofnana 60 ára
í DAG eru liðin 60 ár frá stofnun
Starfsmannafélags ríkisstofnana. I
félaginu eru nú um 4.700 manns.
Jens Andrésson, formaður FSR,
segir að byrjað hafi verið að fagna
afmælisárinu í júní sl. þegar SFR
stóð fyrir skemmtun í Fjölskyldu-
og húsdýragarðinum. í tilefni af af-
mælisárinu var ákveðið að rita sögu
félagsins og hóf Þorleifur Óskars-
son sagnfræðingur störf hjá SFR 1.
október sl. Á laugardaginn er síðan
ætlunin að halda afmælisveislu og
þá verður opnuð ljósmyndasýning
sem á að spanna sögu Starfsmanna-
félags ríkisstofnana og hvernig fé-
lagið hefur tengst BSRB í gegnum
tíðina.
Jens segist sjá ákveðnar blikur á
lofti hvað fjölda starfsmannafélaga
varðar. Þau séu of mörg og dreifð
sem veiki þann slagkraft sem stétt-
arfélög eiga og þurfa að hafa. Hann
telur nauðsynlegt að sameina félög
eða koma á öflugra samstarfi í kom-
andi kjarabaráttu. „Eg held að við
þurfum að skoða slíkt með miklu
opnari huga en gert hefur verið
fram að þessu,“ segir Jens.
Starfsmannafélag ríkisstofnana
var stofnað í Reykjavík 17. nóvem-
ber 1939. Guðjón B. Baldvinsson,
starfsmaður Tryggingastofnunar,
var helsti hvatamaðurinn að stofnun
félagsins og fyrsti formaður þess.
Skráðir stofnendur voru 42 og
störfuðu á um 20 ríkisstofnunum í
Reykjavík.
Árið 1942 var Bandalag starfs-
manna ríkis og bæja
stofnað og tók Starfs-
mannafélagið virkan
þátt í myndun þess.
Með tilkomu banda-
lagsins fjölgaði félags-
mönnum talsvert og
var Félagstíðindum ýtt
úr vör árið 1943. I árs-
byrjun 1942 voru fé-
lagsmenn 166 en voru
liðlega 300 árið 1945.
Skráðum félögum
fjölgaði ekki milli ár-
anna 1950 og 1958 og
voru rétt rúmlega 500.
Utgáfa Félagstíðinda
lá niðri um árabil, fund-
arsókn fór minnkandi,
fundum fækkaði og til-
raunir til skemmtana-
halds lögðust nánast af.
Engu að síður náðust merkir áfang-
ar eins og lög um réttindi og skyld-
ur opinberra starfsmanna árið 1954.
Skin og skúrir hjá samtökum
opinberra starfsmanna
Sjöundi áratugurinn var hins veg-
ai' gróskuskeið í sögu samtaka opin-
berra starfsmanna. Árið 1962 fékk
BSRB samningsrétt fyrir aðildarfé-
lög sín. Síðla árs 1969 voru meðlimir
SFR um 1.450 og bjó þorri þeirra á
höfuðborgarsvæðinu, eða um 87%.
Upp úr 1970 fór í hönd blóma-
skeið í sögu félagsins með vaxandi
fjölda starfsfólks í opinberri þjón-
ustu, nýjum lögum um kjarasamn-
Jens Andrésson, for-
maður Starfs-
mannafélags ríkis-
stofnana.
inga frá 1973 og verk-
fallsrétti sem fékkst
árið 1976. Fyrsti fasti
skrifstofumaðurinn við
hlið framkvæmda-
stjóra tók til starfa
1974 og 1976 hófst
samfelld útgáfa Fé-
lagstíðinda. Tímamót
urðu í orlofsmálum
þegar fyrstu húsin í
Munaðamesi voru tek-
in í notkun árið 1971.
Félagar í SFR voru
orðnir um 3.800 árið
1979, þar af voru konur
rúmlega 54% og vinnu-
staðir 232.
Árið 1989 voru félag-
ar í SFR orðnir um
5.000 og voru konur
orðnar 70% félags-
manna. Einn afrakstur aðalkjara-
samnings BSRB árið 1980 var
starfsmenntunarsjóður sem tók til
starfa árið 1982, og vai' hann einnig
vitnisburður um nýjar þarfir á tím-
um örra samfélags- og tæknibreyt-
inga.
Fjöldi félagsmanna í SFR er
svipaður í dag og hann var árið
1990. Ástæðan er einkum sú að
ýmsar heilbrigðisstéttir hafa sagt
skilið við SFR. Hlutur kvenna er
ennþá um 70% og hlutfall félags-
manna utan höfuðborgarsvæðisins
og Reykjaness hefur vaxið talsvert
og eru þeir nú um 25% félags-
manna.