Morgunblaðið - 17.11.1999, Blaðsíða 54

MORGUNBLAÐÍÐ
MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 1999
Hundalíf
DO YOU THINK
HE'LL REMEMBER) BR0THER5,
U5 ? JAREN'TWE?
WE KEPT
6ETTIN6
L05T..
U)E MADE TWO
RI6HTTURN5 ANP
TWENTT-THREE
WORON6 0NE5..
T1
Hcldurðu að Erum við ekki Hæ, við Addi og ÓIi, ég hélt Við vorum Við tékum tvær réttar
hann muni bræður hans? erum þið ættuð heima alltaf að beygjur og tuttugu
ekki eftir okkur? komnir. hjá Spotta. villast. og þijár vitlausar.
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Fyrirgefðu Edda
Bj örg'vinsdóttir
Frá Sædísi Sigurbjörnsdóttur:
ÉG veit að ég á það kannski ekki
skilið að þú fyrirgefir mér en ég bið
þig þó að hafa í huga að ég er bara
venjulegur íslendingur sem hefur
gaman af því að fara í leikhús en
ekki alvöru gagnrýnandi sem hefur
vit á því hvernig eigi að meta leikrit.
Þannig er mál með vexti að ég og
unnusti minn og kunningjapar okk-
ar vorum búin að ákveða að fara í
Borgarleikhúsið á leikritið „Leitin
að vísbendingu um vitsmunalíf í al-
heiminum" með þér, Eddu Björgv-
insdóttur, í aðalhlutverki. Miðar
voru því pantaðir og í sjálfu sér ekk-
ert hugsað meira um þetta því að
enn var um vika í sýninguna. En þá
hringdi síminn og vinkona mín
spurði hvort ég læsi ekki Moggann.
Eg játaði því að ég læsi Moggann
alla jafna en áttaði mig þó ekki á því
hvað við var átt. Hún sagði mér þá
að finna eldra eintak af Mogganum
þ.s. leiklistargagnrýnandinn Sveinn
Haraldsson, sem ég reyndar þekki
engin deili á, fjallaði um leikritið
með henni Eddu.
Titill gagnrýnandans var „Kúgun
íslensks raunveruleika“ og fjallar
hann þar um leikritið þitt, Edda, á
þann máta að eftir lesturinn ákvað
ég með sjálfri mér að ég nennti ekki
að sjá það. Þegar ég las gagnrýnina
vissi ég reyndar ekki um hvað leik-
ritið fjallaði né heldur hafði ég
heyrt nokkuð um þína frammistöðu
og þess vegna var svo miklu auð-
veldara að trúa bara því mati sem
faglegur gagnrýnandi legði á verk-
ið. Það sem stakk mig reyndar var
að Sveinn nefndi hversu illa tækist
að láta verkið falla að íslenskum að-
stæðum og sem dæmi taldi hann
upp að heimilislausar pokakonur
væru ekki menningarfyrirbæri sem
fólk tengdi við Laugaveginn og að
hinn bandaríski hippakúltúr og eft-
irhreytur hans hefði ekki orðið að
fjöldahreyfingu á fslandi. Ég veit
ekki á hvaða Islandi gagnrýnandinn
Sveinn lifir en þeir sem ganga um
Laugaveginn með opin augu hafa
auðvitað rekist á konur sem vel falla
undir þá skilgreiningu að vera
heimilislausar pokakonur nema
hvað það sem ég sé, og vonandi
flestir, eru ólánssamar konur en
ekki menningarfyrirbæri eins og
Sveinn virðist vilja sjá. Og varðandi
hippakúltúrinn varð mér nú bara
strax hugsað til þín, Edda, varst þú
sjálf ekki hálfgerður hippi þegar
það tímabil var og hét?
Ég fór á sýninguna og aðal
ástæðan var eiginlega sú að við vor-
um búin að panta miðana og kunn-
um ekki við að afpanta þá. Og þess
vegna bið ég þig fyrirgefningar,
Edda, að hafa látið þröngsýnan
gagnrýnanda næm því ná af mer
stórkostlegum leiksigri þínum. Ég
vil auðvitað ekki vera dónaleg þegar
ég kalla hann þröngsýnan en í ljósi
þess hvað hann vill meina að sé ís-
lenskur raunveruleiki og hvað ekki
þykir mér mesta furða, svona eftir
að hafa séð leikritið, að hann hafi
ekki líka sagt að t.d. hommar og les-
bíur væru ekki til á íslandi.
Ég horfði á þig leika 19 ólík hlut-
verk á þann máta að mér fannst þú
hreinlega breytast úr einni mann-
eskju í aðra íyrir framan mig. Þú
komst mér til að hlæja hátt og inni-
lega og þú fékkst mig til að finna til
hinnar mestu sorgar þegar persón-
ur þínar fundu til. Þú gerðir eitt-
hvað sem ég varla skil og hefði
aldrei trúað að ein manneskja gæti
gert á einni kvöldstund. Sjálfsagt
myndu fæstir líta á það sem hól en
þér fór vel að vera hvort sem var
vændiskona, pokakona, móðir,
amma, pönkari eða hippi og þér
tókst að sannfæra mig líka þegar þú
varst afi, einn af strákunum í
líkamsræktinni, drykkjusjúklingur
og kjaftakerling. Þú varst bara í
einu orði sagt stórkostleg í öllum
hlutverkunum nítján.
Ég gat ekki betur séð og fundið
en að aðrir áhorfendur í salnum
væru á sama máli og ég, bæði á
meðan á sýningu stóð og að henni
lokinni, enda var fögnuðurinn slík-
ur. Unnusti minn og kunningjafólk
okkar ásamt mér áttum samræður
langt fram eftir kvöldi um það sem
við höfðum séð og upplifað. Túlkun
þín og innlifun gaf okkur meira en
við höfum kynnst áður í leikhúsi og
skilningur okkar á því hvað er ís-
lenskur raunveruleiki eða ekki er
meiri. Ég held að það verði auðvitað
að gera sér grein fyrir því að leik-
sviðið verður aldrei nákvæmur
raunveruleiki og oftast frekar ýkt
mynd af raunveruleikanum og það
hlýtur að verða að gera þá kröfu að
þeir sem starfa sem gagnrýnendur
geri greinarmun á leiksviðinu og
raunveruleikanum.
Ég þakka þér tuttugu sinnum
fyrir kvöldið, Édda, einu sinni fyrir
hverja persónu sem þú sýndir mér
og svo einu sinni fyrir þig sjálfa sem
sýndir það og sannaðir að þú ert
ekki bara ein skemmtilegasta leik-
kona landsins heldur líka ein sú
besta.
SÆDÍS
SIGURBJÖRNSDÓTTIR,
Háaberg 3, Hafnai'firði.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
Alltaf í leiðinni!
Verslunarmiðstöðin
Grímsbær v/Bústaðaveg