Morgunblaðið - 17.11.1999, Síða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Jarðskjálftinn í Tyrklandi
Björgunar-
menn yfír-
gefa svæðið
AP
Clinton Bandaríkjaforseti dillar ungabarni í
tjaldbúðum fyrir fórnarlömb jarðskjálftanna í
Tyrklandi í gær.
Istanbul, Duzce. AP, AFP.
BJÖRGUNAR-
MENN sem verið
hafa að störfum í
Bolu-héraði í Norð-
vestur-Tyrklandi
eru orðnir vondauf-
ir um að fleiri nnn-
ist á lífí í rústunum
og eru alþjóðlegar
hjálparsveitir farn-
ar að tínast til síns
heima. „Þetta er
búið, maður getur
ekki búist við því að
finna lifandi fólk
eftir 72 klukku-
stundir í rústum
húsa,“ sagði belg-
ískur leitarmaður í
gær. Alls hafa um
1.200 manns frá 20
ríkjum tekið þátt í björgunarstarf-
inu.
Tala látinna er nú nálægt 600 og
enn er hundraða saknað. Yfir 3000
manns eru særðir og era meiðsl
margra þess eðlis að ljóst er að fólk
mun hljóta varanleg örkuml af.
I gærmorgun rigndi í Bolu-héraði
í fyrsta sinn frá því að jarðskjálftinn
reið yfir síðastliðinn föstudag. Mjög
kalt hefur verið að næturlagi á þess-
um slóðum undanfarnar nætur og
Reuters
Drengur hjálpar ömmu sinni við þvotta í tjaldbúðum sem tyrkneski herinn hefur
komið upp fyrir fórnarlömb jarðskjálftans í Bolu-héraði.
hefur hitinn farið niður fyrir frost-
mark. Ibúar sem misstu heimili sín í
skjálftanum halda nú til í tjöldum en
margir þeirra hafa yfirgefið héraðið
af ótta við frekari skjálfta.
Bill og HOlary Clinton, forseta-
hjón Bandaríkjanna, heimsóttu í
gær tjaldbúðir þar sem fómarlömb
jarðskjálftans sem reið yfir Tyrk-
land í ágúst síðastliðnum dvelja.
Clinton-hjónunum var vel tekið af
fólkinu. Forsetinn hvatti fólkið til að
láta ekki hugfallast þrátt fyrir erfið-
leikana. Hann sagði að Bandaríkja-
stjóm ætlaði að senda 500 tjöld, sem
nægja munu 10.000 manns, til fólks
sem misst hafi heimili sín í jarð-
skjálftanum í Bolu-héraði á föstu-
dag. Hann lofaði einnig að Tyrkir
fengju milljarð dollara, um 73 millj-
arða íslenskra króna, í aðstoð frá
Bandaríkjamönnum tO að kosta
framkvæmdir við uppbyggingu á
hörmungasvæðunum.
Mikill ótti í Istanbul
Tyrkneskir jarðskjálftafræðing-
ar hafa undanfarna daga lýst
áhyggjum sínum af því að búast
megi við stóram skjálfta á næstunni
í nágrenni við höfuðborgina Istan-
bul. Ummæli þeirra í fjölmiðlum
hafa valdið mikOli skelfíngu meðal
íbúa borgarinnar. Hafa sumir vís-
indamenn sætt ámæli af hálfu tyrk-
neskra stjómvalda fyrir að kynda
undir hræðslu meðal almennings
með því að vera of yfii’lýsingaglaðir.
„Eg veit að það er ekld ætlun vís-
indamanna að valda óþarfa áhyggj-
um, en með því að láta í það skína að
allt sem mögulega gæti gerst sé jafn
líklegt, valda þeir ótta,“ sagði for-
sætisráðherra Tyrklands, Bulent
Ecevit, í gær.
Trump brýtur eina helstu grundvallarreglu sína
Heilsaði með
handabandi á
kosningafundi
The Daily Telegraph
FASTEIGNAJÖFURINN Donald
Trump, sem sækist eftir því að
verða forsetaframbjóðandi Um-
bótaflokksins í Bandaríkjunum,
hóf kosningabaráttu sína með því
að brjóta eina af grundvallarregl-
um sinum - að heilsa ekki fólki
með handabandi.
Trump lýsti því yfir nýlega að
það væri ekki aðeins „villimann-
legur siður“ að heilsa með handa-
bandi, heldur hreint og beint
heilsuspillandi. En á kosninga-
fundi í Miami í Flórída á mánudag
tók hann í hendurnar á yfir tutt-
ugu Bandaríkjamönnum af
kúbönskum ættum, sem fagna
harðri stefnu hans gegn stjóm Fí-
dels Castrós.
„Ég tel að handbönd séu í hæsta
máta óhreinleg. Ég kann ekki við
þau en ég tek samt sem áður í
hendur fólks og er sáttur við það,“
sagði Tmmp aðspurður um af-
stöðubreytingu sína.
Hárgreiðslan í lagi
Unnusta Tmmps, undirfatafyr-
irsætan Melania Knauss, fylgdi
honum á kosningafundinn í Mi-
ami. Forsetaframbjóðandinn vakti
nokkra hneykslan nýverið, er
hann stærði sig af því í útvarps-
viðtali að kynlíf þeirra væri „ein-
staklega gott“. Tramp skammast
sín greinilega ekki fyrir hugsan-
lega forsetafrú, því hann komst
svo að orði að þegar hann gengi
með henni inn á veitingastað „sæi
hann fullorðna menn gráta“.
AP
Donald Tmmp á fundi með kúbönskum útlögum í Miami ásamt eigin-
konu sinni Melania Knauss.
Á fundinum í Miami nefndi
Tmmp sér til framdráttar sem
forsetaframbjóðanda að hann
hefði „grætt mikið fé á skömmum
tíma“. Énnfremur kvaðst hann
alls ekki vera lágvaxinn, þrátt fyr-
ir að svo virtist vera á ljósmynd-
um. Kaldhæðinn greinarhöfundur
The Daily Telegraph sagði í pistli
sínum að það mætti til sanns veg-
ar færa, enda væri hárgreiðsla
Tmmps sérlega uppblásin og
greinilega afrakstur mikiliar
vinnu.
Kjötdeilan
Málssókn
hafín gegn
Frökkum
Brussel, Strassborg. Reuters.
FRANSKA stjómin tilkynnti
í gær, að hún hefði gert „bráð-
abirgðasamkomulag" við
Breta um að afnema bann við
innflutningi bresks nauta-
kjöts. Þrátt fyrir það var til-
kynnt í höfuðstöðum Ewópu-
sambandsins, að hafist yrði
handa við málssókn gegn
frönskum stjórnvöldum.
Jean Glavany, landbúnaðar-
ráðherra Frakklands, sagði á
þingi í gær, að þótt fyrir lægju
drög að samkomulagi við
Breta í kjötdeilunni væru ým-
is atriði enn ófrágengin. Sagði
hann, að málið yrði borið und-
ir frönsku hollustuverndina
auk þess sem beðið væri svara
Breta um hvernig háttað væri
eftirliti með nautgripum og
um kjötmerkingar. Að þessu
fengnu yrði banninu hugsan-
lega aflétt eftir nokkra daga.
Samkomulag Bandaríkjastjórnar og þingsins um greiðslu skulda við SÞ
Peking, SÞ, Washington. AFP, AP, Reuters.
Ekki nógu
langt gengið
KOFI Annan, framkvæmdastjóri Samein-
uðu þjóðanna, sagði í gær að bráðabirgða-
samkomulag Bandaríkjastjórnar við þing-
ið, sem gerir henni kleift að greiða hluta af
skuldum Bandaríkjanna við SÞ, væri skref
í rétta átt. Þó mátti ráða af orðum hans og
annarra embættismanna SÞ að ekki væri
nógu langt gengið.
Samkvæmt samkomulaginu mun Banda-
ríkjastjórn geta greitt nær 1 milljarð doll-
ara, eða um 70 milljarða ísl. kr. til SÞ. Sú
upphæð nemur þó aðeins tveimur þriðju af
gjaldföllnum skuldum Bandaríkjamanna.
Sagði Annan að með því að greiða skuldir
sínar geti Bandaríkjamenn „unnið á upp-
byggjandi hátt með öðrum aðildarríkjum
og gegnt forystuhlutverki í því að gera SÞ
að sterku verkfæri í þágu friðar og sam-
vinnu á alþjóðavettvangi".
Bandaríkin áttu á hættu
að missa sæti sitt
Samkomulagið mun brátt verða borið
upp til samþykktar á Bandaríkjaþingi. Að
því loknu munu stjórnvöld geta gert ráð-
stafanir til að greiða hluta skuldanna fyrir
áramót, og forðað því þannig að Bandaríkin
missi sæti sitt á allsherjarþingi SÞ.
Samkvæmt upplýsingastofnun SÞ munu
þó aðeins 100 milljónir dollara verða
greiddar á næsta ári, en afgangurinn verð-
ur ekki inntur af hendi nema komið verði
til móts við ákveðnar kröfur Bandaríkja-
þings. Meðal annars hefur þess verið farið
á leit að hlutfall Bandaríkjanna af árlegum
gjöldum verði lækkað úr 25% í 22%.
Repúblikanar á Bandaríkjaþingi hafa um
langt skeið staðið í vegi fyrir greiðslu
gjalda til SÞ. Ronald Reagan lét árið 1984
stöðva aðstoð við mannúðarsamtök á er-
lendri grundu, ef þau styddu baráttuna fyr-
ir rétti kvenna til fóstureyðinga. Þegar Bill
Clinton afnam þessa reglugerð árið 1993,
brugðust repúblikanar við með því að gera
endurgildistöku reglugerðarinnar að skil-
yrði fyrir því að samþykkja greiðslu gjalda
til SÞ. Stjórn Clintons féllst loks á að setja
hömlur á fjárveitingar til ofangreindra
mannúðarsamtaka, og náðist samkomulag-
ið milli stjómar og þings í kjölfar þess.
Samtök sem berjast fyrir frjálsum fóst-
ureyðingum hafa gagnrýnt samkomulagið,
og segja það stefna lífi þúsunda kvenna um
allan heim í hættu. Varaforsetinn A1 Gore
og fyrrverandi öldungadeildarþingmaður-
inn Bill Bradley, sem báðir sækjast eftir
útnefningu sem forsetaframbjóðandi de-
mókrata í kosningunum á næsta ári, hafa
einnig lýst yfir óánægju með þessa mála-
miðlun, sem og ýmsir nafnkunnir demókra-
tar.
Gildir aðeins í eitt ár
Madeleine Albright, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, hefur barist fyrir því að
skuldir Bandaríkjanna verði greiddar, og
ver hún samkomulagið við þingið. Fullyrðir
hún að það muni ekki hafa umtalsverð áhrif
á starfsemi alþjóðlegra samtaka er sinna
fjölskylduráðgjöf.
Þá hafa talsmenn stjórnvalda bent á að
samkomulagið gildi aðeins í eitt ár, og að
málið verði tekið upp á þinginu á ný að
þeim tíma liðnum. Þá verði vitaskuld ekki
lengur hægt að nota skuldirnar við SÞ sem
skiptimynt í hrossakaupum.