Morgunblaðið - 17.11.1999, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 1999 25
ERLENT
Persson segir að-
ild Svía að EMU
óhj ákvæmilega
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
Göran Persson, forsætisráðherra
Svía, var óvenju jákvæður í garð
sænskrar aðildar að Efnahags- og
myntbandalagi Evrópu, EMU, í
viðtali við Finandal Times á mánu-
daginn. Orð hans hafa verið ákaft
rædd í Svíþjóð og margir velt því
fyrir sér hvaða þýðingu þau hafí. í
Danmörku hefur Poul Nyrup Ras-
mussen forsætisráðherra hrundið
af stað upplýsingaherferð um
EMU, en hraðfara stefna á
evrópskt vamarsamstarf ýtir undir
almenna umræðu þar um undan-
þágur Dana frá Maastricht-sam-
komulaginu. Þessi nýja þróun er á
skjön við þá EMU-herferð, sem
Nyrup stefnir á, þar sem erfitt
verður að ræða hverja undanþágu
fyrir sig.
„Það er ómögulegt fyrir okkur að
segja nei. Við höfum aðeins tvo
kosti: Já, við viljum vera með núna,
eða já, við viijum vera með seinna",
sagði Persson í _ viðtalinu við
Finandal Times. A blaðamanna-
fundi í Stokkhólmi á mánudaginn
sagði Persson ummæli sín þaul-
hugsuð og sú afstaða, sem hann
lýsti lægi næm afstöðu bæði Dana
og Breta.
Persson benti á að það væri
grundvallaratriði að halda öllum
dyrum opnum. Því væri skynsam-
legt að segja fremur ,já, en
seinna“, í stað þess að þvertaka fyr-
ir aðild nú. Fyrra svarið lýsti trú á
EMU og gildi þess fýrir Evrópu, en
Svíar vildu sjá að það hentaði þeim
einnig vel, áður en þeir gengju í
EMU.
I sænskum fjölmiðlum hefur ver-
ið ákaft rætt um hvort orð Perssons
beri vott um hugarfarsbreytingu
hjá honum. í Svenska Dagbladet í
gær er bent á að nú sé Persson í
raun kominn aftur á byrjunarreit í
EMU-afstöðu sinni. Sem fjármála-
ráðherra var hann eindregið hallur
undir sænska EMU-aðild, en eftir
að hann varð forsætisráðherra lýsti
hann því allt í einu yfir á leiðtoga-
fundi Evrópusambandsins í Flór-
ens í júní 1996 að hann væri fullur
efasemda. Yfirlýsingin nú væri því
eins og afturhvarf til fyrri afstöðu.
Hingað til hefur Persson hins
vegar sagt að hann kjósi að halda
skoðun sinni íyrir sig til að hafa
ekki áhrif á almennar umræður.
Þessi afstaða hefur verið ákaft
gagnrýnd, bæði innan flokksins og
utan. Eðlilegt væri að forsætisráð-
herrann lýsti skoðun sinni og tæki
þátt í umræðum um EMU fremur
en að halda sér frá opinberri um-
ræðu um málið. I viðtali við sænska
útvarpið í gær sagði Marita
Ulvskog, menntamálaráðherra og
EMU-andstæðingur, að hún fagn-
aði orðum Perssons, þó hún væri
ekki sammála honum.
Sænska stjórnin er ekki bundin
af þjóðaratkvæðagreiðslu um
EMU-aðild. I mars á næsta ári á
flokksþing jafnaðarmanna að
greiða atkvæði um aðild. Orð Pers-
sons nú sýna að hann kýs að fá
stuðning frá þinginu, en felur einn-
ig í sér að Svíar taki sína ákvörðun
á eigin forsendum.
Danska stjórnin á erfitt
með að halda undanþágunum
aðskildum
í síðustu viku skipaði Poul Ny-
rup Rasmussen nefnd undir forsæti
Henrik Dam Kristensen matvæla-
ráðherra til að leiða herferð fyrir
EMU-aðild. Ætlun stjórnar jafnað-
armanna og Róttæka vinstriflokks-
ins hefur verið að taka dönsku und-
anþágumar frá Maastricht-sam-
komulaginu hverja í sínu lagi. Sú
fyrsta átti að vera undanþágan frá
EMU, því brýnast væri að losna við
hana þar sem EMU væri komið á
og nýja nefndin átti að taka á henni.
í viðtali við Henrik Dam Kristen-
sen í Politiken í gær viðurkenndi
hann að með hraðfara þróun í varn-
ar- og öryggissamstarfi ESB væri
erfitt að halda efnunum aðskildum.
Danskir stjórnmálamenn gætu
ekki mætt kjósendum og aðeins
rætt EMU og ekki aðrar hliðar á
ESB-samstarfinu.
Niels Helveg Petersen utanríkis-
ráðherra sagði á mánudaginn eftir
fyrsta sameiginlega fund utanríkis-
ráðherra og varnarmálaráðheira
ESB að þróunin í öryggis- og varn-
arsamstarfinu væri mjög hröð
þessar vikurnar og það gæti leitt til
þess að danska stjórnin yrði að vísa
til undanþágu frá hemaðarsam-
starfi á leiðtogafundinum í Helsinki
í desember. Helveg sagði þó að ekki
kæmi til greina að greiða þjóðar-
atkvæði um þessa undanþágu fyrr
en að EMU-ákvörðun væri að baki.
Danskir jafnaðarmenn hafa ekki
verið áfram um að ræða undanþág-
urnar, þar sem um helmingur kjós-
enda flokksins er mótfallinn EMU-
aðild og hernaðarsamstarfi. En
eins og Dam Kristensen bendir á
gerir þróunin nú, annars vegar með
EMU og hins vegar nýja vamar- og
öryggissamstarfið, það erfitt að
ræða ekki bæði málin.
En afstaða Svía og Dana skiptir
ekki aðeins máli heima fyrir. I leið-
ara í Finandal Times í gær er bent
á að nú virðist danska og sænska
stjórnin meira afgerandi um EMU-
aðild en stjórn Tony Blairs í Bret-
landi. Almenningur í löndunum
þremur sé neikvæður í garð EMU
og því ríði á að stjórnmálamenn,
sem séu áfram um aðild beiti sér af
alefli. „Það tekur tíma. Blair má
ekki dragast aftur úr danska og
sænska starfsbróður sínum.“
Skólavörðustíg 21 • sími 551 4050 • Reykjavík
Lögreglan í Moskvu
féll á prófínu
The Daily Telegraph.
LOGREGLAN í Moskvu fékk
óþægilegan skell á dögunum, þeg-
ar rússneska innanríkisráðuneytið
gerði út leynilega sérsveit til að
kanna viðbragðsflýti hennar vegna
hugsanlegra hi-yðjuverka.
Skemmst er frá því að segja að lög-
reglan féll rækilega á prófinu, og
voru hrakfarir hennar þar að auki
festar á filmu.
Meðlimir sérsveitarinnar komu
meðal annars fyrir stórri gervi-
sprengju við útvegg höfuðstöðva
lögreglunnar í Moskvu. Sérþjálfað-
ir lögreglumenn eiga að vakta
bygginguna dag og nótt, en
sprengjan var þó látin ósnert í 36
klukkustundir, þrátt fyrir að ráð-
stefna hæstsettu lögregluforingja
borgarinnar færi fram þar innan
dyra.
Keyrðu um með ólögleg vopn
Hópur sérsveitarmanna í felulit-
uðum hcrmannabiíningum gerði ít-
rekaðar tilraunir til að vekja at-
hygli lögreglunnar, án árangurs.
Skiptu þeir til dæmis um númera-
plötur á bifreið sinni við fjölfama
verslunarmiðstöð og komu ólög-
legum vopnum fyrir á áberandi
hátt í bifreiðinni. Þeir prófuðu
meira að segja að keyra afar gá-
leysislega fyrir framan lögreglubíl,
án þess að það vekti athygli lag-
anna varða.
Annar hópur afvopnaði lög-
reglumenn sem höfðu þann starfa
að gæta vatnsgeymis í borginni, og
skipuðu þeim að loka fyrir fjar-
skiptatæki, áður en þeir komu fyr-
ir gervisprengju við vatnsgeyminn.
Aðrir sérsveitarmenn heimsóttu
nokkrar lögreglustöðvar og fram-
vísuðu þar fölskum skilríkjum, sem
voru inorandi í villum. Gerðu verð-
ir til dæmis enga athugsemd við að
skilríkin ættu ekki að taka gildi
fyrr en 1. desember á þessu ári.
Komust sérsveitarmennimir þann-
ig inn í vopna- og skjalageymslur
lögreglustöðvanna. Starfsmenn
virtust ekki gmna þá um græsku,
jafnvel þó þeir færu að kalla hver
annan öðmm nöfnum en tilgreind
vom á skilrikjunum.
Upptökurnar sýndar
í sjónvarpi
Allt var þetta fest á filmu og sýnt
í sjónvarpi til að auka enn á niður-
lægingu lögregluembættisins. Lög-
reglustjórinn í Moskvu, Nikolai
Kulikov, var spurður í beinni út-
sendingu hvort hann myndi segja
af sér vegna málsins, en hann svar-
aði því til að það væri í höndum
innanríkisráðherrans. Reyndi
hann að bera sig vel, og sakaði
sjónvarpsstöðina um að gefa
hryðjuverkamönnum hugmyndir
með því að sýna upptökurnar.
Nokkrar sprengjur, sem komið
hafði verið fyrir í fiölbýlishúsum,
spmngu í Moskvu í september,
með þeim aflciðingum að um 300
manns létu lífið. Stjórnvöld saka
tsjetsjneska hryðjuverkamenn um
að bera ábyrgð á ódæðunum. I ljósi
þessa hafa upptökur innan-
ríkisráðuneytisins skotið Moskvu-
búum skelk i bringu.
STOPP!
Láttu ekki innbrotsþjófa
valsa um eigur þínar.
ELFA - GRIPO
innbrots-, öryggis- og
brunakerfin eru ódýr
KYNNINGARTILBOÐ
Þráðlauskerfi frá kr. 15.912 stgr.
Þráðkerfi frá kr. 13.410 stgr.
ÚRVAL AUKAHLUTA:
Sírenur, reykskynjarar,
hreyfiskynjarar, fjarstýringar,
hringibúnaður og fl.
Veitum tækniráðgjöf og önn-
umst uppsetningu ef óskað er.
iii*
Einar
Farestveit&Co.hf
Borgartúni 28 - Slmi 562 2901 og 562 2900
Þegar þú kemur í Leifsstöð áttu erindi í íslandica
Ferðalangar koma í vöruvalið hjá okkur.
Komdu líka í Islandica
Leifsstöó Sími 425 0450