Morgunblaðið - 15.02.2000, Qupperneq 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 15. FEBRÚAR 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Umhverfísvinir afhenda undirskriftir til stuðnings umhverfísmati
Ríflega 45 þúsund
undirskriftir söfnuðust
FORSVARSMENN Umhverfisvina,
óformlegra samtaka sem staðið hafa
fyrir söfnun undirskrifta til stuðn-
ings kröfunni um lögformlegt mat á
umhverfisáhrifum fyrirhugaðrar
Fljótsdalsvirkjunar, afhentu forsæt-
isráðherra, umhverfisráðherra og
iðnaðarráðherra afrakstur söfnunar-
innar, undirskriftir 45.386 íslend-
inga, í Alþingishúsinu í gær. Ólafur
F. Magnússon, talsmaður Umhverf-
isvina, segist ánægður með söfnun-
ina og fullyrðir að hún komi til með
að auka þrýsting á Norðmenn um að
fram fari lögformlegt umhverfismat
en Davíð Oddsson forsætisráðherra
bendir á að þegar hafi farið fram lýð-
ræðisleg umræða um málið á Alþingi
þar sem niðurstaðan hefði orðið sú að
framkvæmdum yrði fram haldið.
„Umhverfisvinir afhenda nú þess-
ar undirskriftir til marks um vilja
mikils hluta þjóðarinnar um að lýð-
ræðisleg og fagleg vinnubrögð verði
höfð í heiðri við ákvörðun um fram-
kvæmdir, sem hafa stórfelld áhrif á
umhverfið,“ sagði Ólafur F. Magnús-
son m.a. við afhendinguna í gær.
Benti hann á að náttúra íslands væri
auðlind, sem umgangast yrði með
varfæmi og virðingu og að stórfelld
röskun af völdum virkjunarfram-
kvæmda yrði ekki aftur tekin. „Það
er algjör lágmarkskrafa að slíkar
framkvæmdir séu undirbúnar á
besta hugsanlegan máta.“ Kvað
hann Umhverfísvini skora á stjóm-
völd að virða þennan vilja og treysta
því, að viðtakendur undirskriftanna
sjái til þess, að þær verði varðveittar
á ömggan hátt til vitnis um lýðræðis-
lega aðgerð almennings í mikilvægu
máli, sem varðaði komandi kynslóðir
á íslandi.
Davíð Oddsson forsætisráðherra
þakkaði við afhendinguna Umhverf-
isvinum fyrir þann mikla áhuga sem
þeir sýndu málinu en benti jafnframt
á að miklar þinglegar umræður
hefðu orðið um málið á Alþingi fyrir
jól er rædd var þingsályktunartillaga
Finns Ingólfssonar, þáverandi iðnað-
arráðherra, um framhald fram-
kvæmda við Fljótsdalsvirkjun. Nið-
urstaða þeirrar umræðu hefði orðið
sú að „aukinn meirihluti hefði ákveð-
ið að halda framkvæmdunum til
streitu."
Forsætisráðherra tók einnig fram
að umtalsverðar umhverfisrann-
sóknir hefðu farið fram á fyrirhug-
uðu virkjanasvæði og sagði sömu-
leiðis ekki Ijóst hve margir þeirra er
ritað hefðu nafn sitt á undirskriftar-
listana myndu styðja framkvæmd-
Morgunblaðið/Kristinn
Davíð Oddsson forsætisráðherra tekur í hönd Ólafs F. Magnússonar, talsmanns Umhverfisvina. Fyrir aftan þá
standa Siv Friðleifsdóttir umhverfisráðherra og Valgerður Sverrisdóttir iðnaðarráðherra. Lengst til hægri
stendur Kristín Halldórsdóttir, einn af forsvarsmönnum Umhverfisvina.
irnar ef farið yrði í lögformlegt mat á
umhverfisáhrifum. Sagði hann að
lokum sjálfsagt að taka það fram að
undirskriftunum yrði komið vel fyrir.
Ákveðið form andófs
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar-
ráðherra tók undir orð forsætisráð-
herra og benti á að með undirskrift-
unum væri fólk ekki að mótmæla
framkvæmdunum sem slíkum heldur
því að ekld skyldi farið með þær í lög-
formlegt umhverfismat. „Undir-
skriftirnar segja okkur ekkert um
það hvort fólk sé með eða á móti
framkvæmdunum sem slíkum,“
sagði hún. Siv Friðleifsdóttir um-
hverfisráðherra tók síðust ráðherr-
anna til máls og sagð það gleðilegt
hve margir sýndu umhverfismálum
mikinn áhuga en benti á eins og for-
sætisráðherra að á umræddu svæði
hefðu þegar farið fram umtalsverðar
umhverfisrannsóknir.
Samtökin Umhverfisvinir voru
stofnuð í nóvember sl. og hafa síðan
unnið að söfnun umræddra undir-
skrifta, en undirskriftalistar hafa
m.a. legið í verslunum víða um land
en einnig hefur verið hægt að skrá
sig á listana í gegnum Netið og í
gegnum síma. Spurður um áhrif
þessara undirskrifta segir Sveinn
Aðalsteinsson, einn talsmanna Um-
hverfisvina, að þótt stjómvöld
myndu ekki fara í lögformlegt um-
hverfismat vegna þeirra þá væri með
undirskriftunum verið að sýna
ákveðið form andófs. Ólafur F.
Magnússon segir hins vegar alveg
ljóst að undirskriftirnar muni hafi
áhrif á ráðamenn þjóðarinnar til
lengri tíma litið. „Lýðræðissinnar
eins og þeir hljóta að fara að efast um
réttmæti umræddra aðgerða þegar
þeir sjá undirskriftir sem þessar,"
segir hann. „Þá er það ekkert laun-
ungarmál að þetta skapar einnig
þrýsting hjá gagnaðilunum sem eru
Norðmenn," bætir hann við. Hann
segir að flestar undirskriftirnar hafi
safnast á fimm vikna tímabili frá
miðjum nóvember sl. og fullyrðir að
svo stór söfnun á svo stuttum tíma
hafi aldrei fyrr átt sér stað hér á
landi.
Nefnd
fjallar um
endur-
vinnslu
úrgangs
SIV Friðleifsdóttir, umhverfis-
ráðherra, hefur skipað nefnd
um endurnýtingu úrgangs, sem
á að koma með tillögur um að-
gerðir sem stuðlað geti að auk-
inni flokkun og endurnýtingu
úrgangsefna. Nefndin skal
gera tillögur að markmiðum og
skoða hvaða leiðir, s.s. hagræn-
ir hvatar, henta best til að ná
settum markmiðum. Þá á
nefndin að koma með tillögur
um breytingar á löggjöf sem
tekur til úrgangsmyndunar,
endurnýtingar og förgunar,
segir í fréttatilkynningu.
Nefndin er sett á fót með vís-
un í stefnuyfirlýsingu ríkis-
stjórnarinnar, þar sem segir:
„Hrint verði af stað umhverfis-
átaki, þar sem einstaklingar,
fyrirtæki og sveitarfélög verði
hvött til að endurnýta efni og
flokka úrgang.“ Gert er ráð
fyrir að nefndin ljúki störfum á
þremur árum, en að hún skili
ráðherra áfangaskýrslum,
þeirri fyrstu fyrir lok sumars
2000.
Formaður nefndarinnar er
Guðmundur G. Þórarinsson,
verkfræðingur og formaður
spilliefnanefndar, en varafor-
maður er Eyþór Þórhallsson
verkfræðingur. Aðrir nefndar-
menn eru: Halla Guðmun-
dsdóttir, oddviti Eyja- og
Miklaholtshrepps, tilnefnd af
Sambandi íslenskra sveitarfé-
laga, Inga Jóna Þórðardóttir
borgarfulltrúi, einnig tilnefnd
af Sambandi íslenskra sveitar-
félaga, Ingi Arason, Gámaþjón-
ustunni, tilnefndur af Samtök-
um atvinnulífsins, Ragna
Halldórsdóttir, deildarstjóri
hjá Sorpu, tilnefnd af FENUR,
og Sigurbjörg Sæmundsdóttir,
deildarstjóri í umhverfisráðun-
eytinu. Starfsmaður nefndar-
innar er Guðlaugur Sverrisson.
Umhverfísvinir afhentu forstjóra Norsk Hydro áskorun
Krefja álfyrirtækið
um skýr svör
Til sölu Polaris 600
Touring nýr, ekinn 162 km.
brúsafestingar, taska,
rafstart, hjálmur bakgír.
Ásett verð kr. 1090,000.
Nánari upplýsingar hjá Bíla-
þingi Heklu, sími 569 5500.
Opnunartími: Mánud. - föstud. Icl. 9-18
laugardagar kl. 12-16
BÍLAÞINGÉKLU
Nvrvie-r &ÍH' í nolvZuni t>í/vrw/
Laugavegi 174,105 Reykjavík, sími 569-5500
www.bilathing.is • www.bilnthing.is • www.bilathing.is
FORSVARSMENN Umhverfis-
vina, undir forystu Jakobs Frí-
manns Magnússonar, framkvæmda-
stjóra samtakanna, hittu Egil
Myklebust, forstjóra Norsk Hydro, í
Ósló í gær vegna fyrirhugaðra fram-
kvæmda við virkjun og álver á Aust-
urlandi og afhentu honum mótmæla-
skjal þar sem greint er frá kröfu
rúmlega 45 þúsund íslendinga um
að fram fari lögformlegt umhverfís-
mat vegna Fljótsdalsvirkjunar.
Voru m.a. fulltrúar helstu um-
hverfissamtaka Noregs, Norges
Naturverndforbund, Norges Miljö-
verndforbund og samtakanna World
Wide Fund for Nature viðstaddir af-
hendingu skjalsins.
Jakob sagði að hér væri á ferðinni
mál sem varðaði m.a. ímynd og trú-
verðugleika íslands á alþjóðavett-
vangi og sama gilti um Norsk Hyd-
ro. Skv. upplýsingum Jakobs benti
Egil Myklebust á að Norsk Hydro
hefði ekki enn tekið endanlega
ákvörðun um þátttöku sína í bygg-
ingu álvers við Reyðarfjörð og að
fyrirtækið vildi forðast að blanda
sér í pólitísk deilumál á íslandi. Jak-
ob sagði að ríkisstjóm íslands hefði
iðulega borið við óbeinum þrýstingi
frá Norsk Hydro, m.a. því að fyrir-
tækið kynni að draga sig út úr
samningaviðræðum ef fram færi
lögformlegt umhverfismat. Þótt
slíkur málflutningur virkaði afar
ótrúverðugur, skorti þónokkuð á að
Norsk Hydro tæki af skarið og segði
hreint út hvort lögformlegt um-
hverfismat skipti sköpum eða ekki.
í bréfinu sem forstjóra norska ál-
fyrirtækisins var afhent fara Um-
hverfisvinir m.a. fram á að Norsk
Hydro dragi sig strax út úr viðræð-
um við íslensk stjórnvöld þar til
krafan um lögformlegt umhverfis-
mat hefur verið uppfyllt.
Norsk Hydro eigi frumkvæði
að viðunandi niðurstöðu
Að sögn Jakobs féllst Egil Mykle-
bust á að kynna sér nánar innihald
bréfsins og lagði hann til að Jakob
sæti fund síðdegis í gær með fulltrú-
um Norsk Hydro og samtakanna
Norsk naturverndforbund.
Sá fundur fór fram í höfuðstöðv-
um norsku náttúruverndarsamtak-
anna. Sagði Jakob að fundurinn
hefði staðið yfir í hálfa aðra klukku-
stund og þar hefði verið rætt opin-
skátt og af hreinskilni um stöðu
mála og fulltrúar norska fyrirtækis-
ins hefðu verið jákvæðir en afar var-
færnir í yfirlýsingum sínum. „Eg
gerði kröfu um að við fengjum um
það skýr svör áður en mánuðurinn
væri allur hver raunveruleg afstaða
þeirra væri til lögformlegs umhverf-
ismats,“ sagði hann.
„Við förum í raun og veru fram á
að þeir hafi frumkvæði að því að ná
viðunandi lendingu í þessum málum,
sem við teljum að sé lögformlegt
umhverfismat,“ sagði Jakob.
Hann sagði að fulltrúar Norsk
Hydro hefðu tekið við bréfi Um-
hverfisvina og sagst myndu taka það
til skoðunar og vilja ígrunda það áð-
ur en þeir tjáðu sig nánar.
Mikið var fjallað um málið í
norskum fjölmiðlum í gær. „Við höf-
um afar öflugan og viðtækan stuðn-
ing úr öllum náttúruverndar- og um-
hverfissamtökum Noregs, sem er
ómetanlegt, og það er mjög jákvæð-
ur tónn i okkar garð í fjölmiðlum
hér. Við erum hins vegar ekkert far-
in að skoða hina alþjóðlegu fjöl-
miðla. Við munum bíða átekta en
vitum að við eigum þar bandamenn
og vísan stuðning ef til þess þarf að
koma,“ sagði Jakob.