Morgunblaðið - 15.02.2000, Síða 11

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
ÞRIÐJUDAGUR 15. FEBRÚAR 2000 11
Undirbúningur vegna
Fljótsdalsvirkjunar
Umhverfís-
mati á raflín-
um að ljtíka
LANDSVIRKJUN mun í næstu og
þar næstu viku leggja fram skýrslur
um mat á umhverfisáhrifum vegna
byggingar rafmagnslína á Austur-
landi, en þær tengja Fjótsdalsvirkj-
un við raforkukerfið. Kostnaður við
byggingu línanna er áætlaður 4,5-5
milljarðar króna.
Um er að ræða tvær rafmagnslín-
ur. Annars vegar er lína milli Fljóts-
dalsvirkjunar og Reyðarfjarðar og
hins vegar lína á milli Fljótsdals-
virkjunar og Kröfluvirkjunar.
Landsvirkjun hefur unnið að gerð
skýrslna um umhverfisáhrif þessara
framkvæmda í samræmi við lög um
mat á umhverfisáhrifum.
Verkfræðistofan Hönnun og ráð-
gjöf ehf. er að vinna fyrir hönd Hafn-
arsjóðs Fjarðarbyggðar, skýrslu um
umhverfisáhrif nýrrar hafnar í
Reyðarfirði. Skýrslan verður afhent
skipulagsstjóra um eða eftir helgina,
en verið er að leggja lokahönd á
hana.
Landsvirkjun er einnig að vinna
að nýrri skýrslu um umhverfismat
vegna jarðvarmavirkjunar í Bjarn-
arflagi og er stefnt að því að skýrslan
verði lögð inn til skipulagsstjóra í
næsta mánuði. Landswkjun áform-
ar að fara út í þessa virkjun vegna
þess að raforka frá Fljótsdalsvirkjun
er ekki nægjanleg fyrir 120 þúsund
tonna álver í Reyðarfirði. Lands-
virkjun hefur einnig haft til athugun-
ar að fara út í svokallaða Hrauna-
veitu, sem tengist Fljótsdalsvirkjun.
Unnið verður að rannsóknum á þess-
um virkjanakosti næsta sumar.
Lauk doktors-
prófí í lækna-
vísindum
• INGUNNÞor-
steinsdóttir varði
doktorsritgerð við
Háskólann í Upp-
sölum í Svíþjóð 4.
nóvember sl. Rit-
gerðin sem er á
sviði meinefna-
fræðilegrar lækn-
isfræði ber heitið
„The importance
of Monocyte and
Gran ulmocyte Activation and Prim-
ary Sjörgren’s Syndrome".
Ritgerðin byggist á rannsóknum á
sjúklingum með liðagigt. Sjúkling-
amir voru meðhöndlaðir með litlum
skömmtum af sterum og áhrif á vissa
viðtaka á yfírborði hvítra blóðkorna í
blóðrásinni skoðuð auk áhrifa á prót-
ein mynduð af hvítum blóðkomum.
Ritgerðin fjallar einnig um áhrif
CRP (prótein myndað í líkamanum
við bólguviðbrögð) á starfsemi hvítra
blóðkoma.
Rannsóknir vom unnar undir
handleiðslu dósents Lenu Hákansson
og prófessors Per Venge, sem bæði
hafa unnið við rannsóknir á astma og
ofnæmissjúkdómum til margra ára.
Andmælandi var dósent Hans Gyl-
lenhammer, yfirlæknir á blóðfræði-
deild Huddinge-sjúkrahússins í
Stokkhólmi.
Ingunn er fædd í Reykjavík 1961
og er dóttir hjónanna Þorsteins
Guðbrandssonar og Ingibjargar
Skúladóttur. Ingunn lauk stúdent-
sprófi frá Menntaskólanum f Kópa:
vogi 1981, læknaprófi frá Háskóla Is-
lands 1987 og sérfræðinámi í
kh'nískri lílfefnafræði við Háskóla-
sjúkrahúsið í Uppsölum 1998. Ing-
unn starfar nú sem sérfræðingur á
rannsóknarstofu í meinafræðum á
Landspítalanum. Eiginmaður Ing-
unnar er Eyþór Bjömsson, sérfræð-
ingur í lungnalækningum, og eiga
þau þrú börn, Darra, Dagnýju og
Ægi.
Grétar H. Óskarsson lagði hönd á plóg við uppbyggingu flugmála í Namibíu
N otaði Island sem fy r-
irmynd við verkefnið
ÍSLENDINGAR hafa í allmörg ár
lagt fjármagn í verkefni í Namibíu á
sviði sjávarútvegsmála og flugmála
og hafa bæði Þróunarsamvinnu-
stofnun Islands og Flugmálastjóm
komið þar við sögu. í flugmálum er
nú unnið að uppbyggingu flugleið-
sögukerfis og sér Brynjar Arnarson
hjá Flugkerfumum það verkefni.
Grétar H. Óskarsson, flugvéla-
verkfræðingur og fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri loftferðaeftirlits Flug-
málastjómar, lauk um síðustu
áramót fimm ára uppbyggingar-
starfi sínu í Namibíu en hann starf-
aði í þrjú og hálft ár sem flugmála-
stjóri og síðar framkvæmdastjóri
loftferðaeftirlits landsins. „Ég fékk
leyfi frá starfi mínu hjá Flugmála-
stjórn í ársbyrjun 1995 þegar ég var
ráðinn í embætti flugmálastjóra í
Namibíu en sænska þróunarstofnun-
in, SIDA, hefur í nokkur ár lagt fram
fjármagn til uppbyggingar flugmála
í landinu," segir Grétar í samtali við
Morgunblaðið en hann var valinn úr
nokkmrn hópi af sænsku ráðgjafar-
fyrirtæki.
Byrja þurfti
frá grunni
Grétar segir að verkefni sitt hafi
verið að byggja upp flug í Namibíu
nánast frá gmnni. „Það var ekkert
til og því þurfti að byggja alla flug-
málastarfsemi upp frá gmnni. Þar á
ég bæði að mennta fólk til starfa í
þessari grein og síðan alla tæknilega
uppbyggingu varðandi flugvelli,
flugumferð og loftferðaeftirlit," seg-
ir Grétar. „Landið hlaut sjálfstæði
árið 1991 en var áður hluti af Suður-
Islendingar hafa ásamt Svíum og Þjóðverj-
um stutt uppbyggingu flugmála í Namibíu.
Grétar H. Oskarsson starfaði sem flugmála-
stjóri landsins í rúm þrjú ár og þjálfaði upp
innlendan eftirmann sinn.
Afríku og flugmálum
stjórnað af yfirvöldum
í Pretoríu. Þegar
Namibía var aðskilin
frá Suður-Afríku varð
eðlilega að byrja á allri
þessari uppbyggingu.
Fyrir hendi vora helst
flugvallarstarfsmenn
og flugumferðarstjór-
ar en með góðri aðstoð
Svía og Þjóðverja gekk
þessi uppbygging vel.
Við sendum menn til
þjálfunar í Kanada og
Þýskalands og ég sendi
einnig mannskap heim
tU Islands til að kynna
sér hvernig hlutirnir væm þar.“
Grétar segir að margt sé líkt með
löndunum, bæði séu lítil og stærðin á
flugkerfum landanna svipuð. „Þess
vegna gat ég haft ísland sem fyrir-
mynd við uppbyggingarverkefnið,“
segir Grétar. Svíar stóðu að mestu
undir kostnaði viðverkefnið en á síð-
ustu ámm hafa íslendingar einnig
lagt fram fé, alls 30 milljónir á þrem-
ur áram. Hefur framlagið meðal
annars farið í aðstoð við uppbygg-
ingu GPS-staðsetningai-kerfis tU
flugleiðsögu í landinu,
til að byggja upp flug-
stjórnarmiðstöð og
flugumferðarstjóm.
„Verkefninu er alls ekki
lokið,“ segir Grétar, „en
ég vona að viðbótar-
framlag fáist frá Þróun-
arsamvinnustofnun til
flugmálanna enda er
hún að minnka aðstoð á
sviði sjávarútvegsmála
og taka upp önnur
verkefni því landið þarf
margháttaða aðstoð
áfram.“
Verkefni Grétars í
Namibíu lauk um síð-
ustu áramót og hafði hann þá þjálfað
innlendan mann til að taka við sem
flugmálastjóri í landinu. Verkefnið
sem Flugkerfi vinnur að stendur þó
enn og telur Grétar að þróun flug-
mála í landinu sé nú á góðri leið. En
hann hefur ekki séð fyrir sér að taka
að sér hliðstætt verkefni í öðra Af-
ríkulandi?
„Namibía hefur þá sérstöðu að þar
er stjórnarfar og efnahagslíf stöð-
ugt, þar er allt hreint og fallegt,
landið skemmtilegt og ekki borgar-
Grétar H. Óskarsson
astyrjöld eins og til dæmis í
nágrannaríkjunum Angóla og Kongó
eða efnahagsöngþveiti eins og í
Zambíu og Zimbabwe. Stöðugleiki
rfldr hins vegar í Namibíu, Botswana
og Suður-Afríku og þessi lönd líkjast
miklu fremur löndum í Evópu en Af-
ríku en ég er hræddur um að ekki sé
að vænta mikilla breytinga eða upp-
byggingar í hinum ríkjunum vegna
styi-jaldarástands og annarra hörm-
unga.“
í fastanefnd hjá Alþjóða
flugmálastofnuninni
Þegar verkefninu í Namibíu var að
ljúka bauð Þorgeir Pálsson flugmál-
astjóri Grétari að taka sæti fyrir
hönd Norðurlandanna í fastanefnd
hjá Alþjóða flugmálastofnuninni,
ICAO í Montreal í Kanada. „Þetta er
þriggja ára staða í flugöryggisnefnd
Alþjóða flugmálastofnunarinnar en í
henni sitja 15 sérfræðingar á ýmsum
sviðum flugmála. Ég kem til með að
taka einkum að mér verkefni er
varða lofthæfi og flugrekstur en
Finni sem ég tek við af var sérfræð-
ingur í fjarskiptamálum þannig að
hér era jafnan menn með margs kon-
ar reynslu og bakgrann.
Nefndarmönnum, sem koma úr
öllum heimshornum, er í starfi sínu
sem sérfræðingum í flugöryggis-
málumætlað að fara eftir sannfær-
ingu sinni og þekkingu en ekki hugs-
anlega fyrirmælum frá
heimalandinu," segir Grétar að lok-
um og sagði nokkur viðbrigði að
flytjast úr sumri og sól í Namibíu til
vetrarkulda í Kanada en kvaðst þó
una breytingunni mæta vel.
Matthías Sveinbjörnsson hjá Flugkerfum hf. að störfum.
E ndur skipuleggj a
loftrýmið í N amibíu
Börðust við eld-
inn í rafmagns-
leysi og fárviðri
FLUGKERFI hf. í Hlíðasmára í
Képavogi hefur tekið þátt í þróun-
araðstoð sem Þróunarfélag Islands
hefur fjármagnað í Namibíu í
tengslum við endurskilgreiningu á
flugstjórnarrýmum. Brynjar Arn-
arson, hjá Flugkerfum, segir að í
samstarfi við nokkra sérfræðinga
hjá Flugmálastjórn hafi verið unnin
grunnvinna sem snerti upp-
byggingu flugmála í Namibíu.
„Fyrsti hlutinn tengdist notkun
GPS í flugi. Hópur á okkar vegum
kenndi innfæddum hvernig standa
á að slíkum málum. Við tókum út
fyrir þá alþjóðaflugvöllinn og lögð-
um í hendurnar á þeim þekkingu og
búnað til þess að þeir gætu séð um
aðra flugvelli. Við lukum við stórt
verkefni í lok síðasta árs sem fól í
sér endurskipulagningu á loftrým-
inu í Namibíu. Fram að þessu hefur
allri flugumferð verið stjórnað af
einum manni i flugturninum í
Windhoek. Þetta var í lagi meðan
umferðin var mjög lítil en það hefur
orðið gífurleg aukning á flugum-
ferð þarna og umferðin heldur
áfram að aukast. Á Norður-
Atlantshafinu er um 6-8% aukning
á ári en hjá þeim er hún 60-80%.
Það þarf því að gjörbylta allri flug-
umferðarstjórn á þessu svæði.“
Flugkerfi hefur nú lagt fram til-
lögu um hvernig loftrýminu verði
skipt í undirsvæði þannig að hægt
verði að dreifa umferðinni á fleiri
en einn flugumferðarstjóra í einu.
„Við höfum lokið við grunnhönnun
á nýrri fl u gstj ó rnarm i ðstö ð sem
nauðsynlegt verður að byggja og
önnumst skipulagningu á flug-
stjórnarmiðstöðinni. Einnig erum
við að vinna að ýmsum kerfislausn-
um fyrir flugstjórnarmiðstöðina. f
því felst m.a. tækifæri til þess að
veita Namibíumönnum aðstoð til að
innheimta yfirflugsgjöld, en þeir
hafa nýlega fengið heimild í lögum
til þess að geta innheimt slík gjöld.“
LÍTIÐ mannlaust timburhús eyði-
lagðist í eldsvoða í Höfnum í fyrri-
nótt. Branavarnir Suðurnesja voru
kallaðar út klukkan 3:31 um nóttina
eftir að eldur kom upp í húsinu en
fengu ekkert við ráðið, enda hafði
eldurinn kraumað í friði um nóttina
og þak hússins var fallið þegar
slökkviliðsmenn komu að.
Slökkvistarf gekk mjög erfiðlega
vegna fárviðris og í þokkabót fór
rafmagn af Reykjanesbæ meðan á
slökkvistarfinu stóð. Við það fór
þrýstingur af vatni þannig að ekki
var hægt að notast við branahana og
aðeins hægt að nota það vatn sem
var í slökkvibflunum sjálfum.
Slökkvistarfi lauk um klukkan 5 en
húsið er talið ónýtt.
Að sögn varðstjóra hjá Bruna-
vörnum Suðurnesja var veðurofsinn
gífurlegur í nótt, eða allt að 36 metr-
um á sekúndu, sem jafngildir
vindhraða upp á 130 km á klst. Ekki
heyrðist mannsins mál á vettvangi
vegna veðurgnýsins en klukkan 5
slotaði óveðrinu eins og hendi væri
veifað.
Verið var að gera það upp þegar
eldurinn kom upp en eigandi þess
var ekki heima. Ekki er Ijóst hver
eldsupptök vora og hefur rannsókn-
ardeild lögreglunnar í Keflavík tek-
ið við rannsókn á orsökum brunans.
Að sögn Sigmundar Eyþórssonai-
slökkviliðsstjóra er það alvarlegt
mál þegar rafmagn fer af með þeim
afleiðingum að ekki er unnt að halda
uppi vatnsþrýstingi og stunda full-
nægjandi vatnsöflun þegar sinna
þai-f slökkvistarfi. „Þarna getur far-
ið illa ef við höfum ekki rafmagn á
kerfinu og lendum í stærri branum.
Við erum með vatnstank sem á að
ráða við flesta húsbruna en það væri
engan veginn viðunandi ef við þyrft-
um að takast á við iðnaðarbrana án
þess að geta tryggt fullnægjandi
vatnsöflun."
--------------
Viðræður Flóabanda-
lags og vinnuveitenda
Stefnan
skýrist á
fimmtudag
SAMNINGANEFNDIR Flóa-
bandalagsins og Samtaka atvinnu-
lífsins hafa komið sér saman um að
stefna að því að Ijúka viðræðum um
sérkjarasamninga næstkomandi
fimmtudag. Búist er við að þá skýrist
hvaða stefnu viðræður samnings að-
ila taka.
Viðræðurnar eru í „eðlilegum far-
vegi“ eins og forystumenn samn-
ingsaðila orða það. Margir fundir
hafa verið haldnir um sérmál ein-
stakra hópa og halda þeir áfram í
þessari viku. Stefnt er að því að hóp-
arnir skili niðurstöðu fyrir fund for-
ystumannanna á fimmtudaginn.