Morgunblaðið - 16.02.2000, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
39. TBL. 88. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 16. FEBRÚAR 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuters
Andstæðingar Augustos Pinochets í Santiago fagna úrskurði bresks
dómstóls í máli einræðisherrans fyrrverandi í gær.
Dómstóll úrskurðar í máli Pinochets
Straw gert að
afhenda sjúkra-
skýrslurnar
indon. Reuters, AFP.
BRESKUR dómstóll úrskurðaði í
gær að Jack Straw, innanríkisráð-
herra Bretlands, bæri að afhenda yf-
irvöldum í fjórum Evrópuríkjum
skýrslur lækna um heilsufar August-
os Pinochets, fyrrverandi einræðis-
herra Chile. Úrskurðurinn er veru-
legur sigur fyrir þá sem hafa reynt að
koma í veg fyrir að Pinochet verði
leystur úr haldi og sendur til Chile.
Dómstóllinn úrskurðaði að Straw
hefði ekki verið stætt á því að neita
að afhenda málsaðilum skýrslumar.
Úrskurðurinn þýðir að yfirvöld á
Spáni, í Belgíu, Frakklandi og Sviss
fá skýrslumar afhentar gegn því að
farið verði með þær sem trúnaðar-
mál. Ríkin fá síðan viku til að gera at-
hugasemdir við skýrslumar og þá til-
lögu Straws að Pinochet verði leystur
úr haldi þar sem hann sé of heilsu-
veill til að geta varið sig fyrir rétti.
Mannréttindasamtök
fá ekki skýrslurnar
Straw komst að þessari niðurstöðu
eftir að hafa fengið skýrslur lækn-
anna en veitti málsaðilunum frest til
að gera athugasemdir áður en hann
tæki lokaákvörðun.
Yfírvöld í Belgíu og sex mannrétt-
indasamtök, þeirra á meðal Amnesty
International, kröfðust þess að fá að
lesa skýrslumar og sögðu að þýðing-
arlaust væri að gera athugasemdir
við niðurstöðu Straws ef þau fengju
ekki þau gögn sem hún byggðist á.
Dómstóllinn úrskurðaði þó að mann-
réttindasamtökin ættu ekki að fá
skýrslurnar.
Úrskurðurinn er álitinn sigur íyrir
þá sem hafa beitt sér fyrir því að Pin-
ochet verði framseldur til Spánar og
sóttur til saka fyrir mannréttinda-
brot sem voru framin í Chile á valda-
tíma hans. Ólíklegt þykir að Pinochet
verði leystur úr haldi á næstunni, en
hann hefur verið í stofufangelsi í
Bretlandi í sextán mánuði.
Baltazar Garzon, spænski dómar-
inn sem óskaði eftir framsalinu, fagn-
aði úrskurði dómstólsins, að sögn
samstarfsmanna hans. Þeir sögðu að
hann vildi lesa skýrslumar og ákveða
síðan hvort krefjast ætti annarrar
rannsóknar á heilsu Pinochets.
Fjármálahneyksli CDU í Þýzkalandi
Gert að greiða yfír 1.500
milliónir króna í sekt
Berlfa. Reuters, AFP.
KRISTILEGI demókrataflokkurinn
í Þýzkalandi, CDU verður að endur-
greiða yfír 41 milljón marka, jafn-
virði um 1.530 milljóna króna, af því
fé sem flokkurinn hefur þegið í opin-
bera styrki vegna brota á lögum um
fjármögnun stjómmálaflokka sem
CDU hefur orðið uppvís að. Þetta til-
kynnti Wolfgang Thierse forseti
þýzka þingsins í gær.
Þingforsetinn hefur vald til að
ákveða sektir, sem stjórnmálaflokki,
sem gerst hefur brotlegur með þess-
um hætti, ber að greiða. Sagði
Thierse að lögin leyfðu ekki að hann
slægi neitt af, en þau kveða á um að
fyrir hvert það mark sem stjómmála-
flokkur tekur við að gjöf og heldur
leyndu, verði hann að greiða þrjú
mörk ta baka af því fé sam hann ann-
ars fengi í opinber framlög.
„Þetta er dapur dagur í sögu
CDU,“ sagði Angela Merkel fram-
kvæmdastjóri flokksins eftir að sekt-
arfjárhæðin, 41.348.000 mörk, hafði
verið tilkynnt en hún er mun hærri
en forystumenn flokksins höfðu
vænzt. Flokksféhirðirinn Matthias
Wissmann sagði að úrskurði þingfor-
setans yrði skotið til dómstóla.
Neyðarfundur
hjá þingflokknum
Skotið var á neyðarfundi þing-
flokks CDU í gærkvöldi og að tillögu
Wolfgangs Scháuble, sem er bæði
flokksleiðtogi og formaður þing-
flokksins, ákvað þingflokkurinn að
velja sér nýja forystu strax í næstu
viku, en til hafði staðið að það yrði
ekki gert fyrr en í maí. Fregnir
hermdu að allnokkrir þingmenn
hefðu lagt að Scháuble að segja af sér
og gagnrýnt það hvemig hann hefur
haldið á málum flokksins frá því fjár-
málahneykslið tók að skekja hann.
Angela Merkel sagði hvassa umræðu
hafa farið fram, einnig um Schauble.
Friedrich Merz var að sögn AFP
nefndur sem mögulegur bráða-
birgðaarftaki Schaubles.
Thierse sagði sektampphæðina
vera ákvarðaða á gmndvelli þeirra
upplýsinga sem fyrir lægju um rang-
færslur í opinbem bókhaldi CDU
fyrir árið 1998. Vegur þar þyngst að
flokksdeildin í Hessen taldi ekki fram
yfír 18 milljónir marka sem geymdar
vom á leynireikningum í Sviss. Sagði
Thierse landsflokkinn bera lagalega
ábyrgð á þessum misfærslum. Sektin
er sú stærsta sem um getur í sögu
þýzka Sambandslýðveldisins og
samsvarar hún um helmingi af öllum
opinberam framlögum sem CDU
hefði haft tilkall til á þessu ári.
IRA rýfur öll tengsl sín
við afvopnunarnefndina
Belfast. AFP.
IRSKI lýðveldisherinn (IRA) til-
kynnti í gær að hann hefði ákveðið
að rjúfa öll tengsl sín við alþjóðlega
afvopnunarnefnd undir stjórn
kanadíska hershöfðingjans Johns
de Chastelains vegna þeirrar
ákvörðunar bresku stjórnarinnar
að leysa heimastjórnina á Norður-
írlandi frá störfum.
Irski lýðveldisherinn kvaðst
einnig hafa fallið frá öllum tillögum
fulltrúa síns í samningaviðræðun-
um við afvopnunarnefndina frá því
þær hófust í nóvember. Ekkert
benti þó til þess að IRA myndi
binda enda á vopnahlé sitt.
í yfírlýsingu frá IRA sagði enn-
fremur að þeir sem hefðu sett af-
vopnun samtakanna sem skilyrði
fyrir því að heimastjórnin héldi
völdum sínum bæm ábyrgð á þeim
ógöngum sem friðarviðræðurnar
væru nú í. Bresku stjórninni væri
um að kenna þar sem hún hefði lát-
ið undan þrýstingi stærsta^ flokks
mótmælenda á Norður-írlandi,
UUP, og tekið völd heimastjórnar-
innar í sínar hendur.
Heimastjórnin hafði starfað í tvo
mánuði þegar Peter Mandelson,
Norður-írlandsmálaráðherra
bresku stjórnarinnar, ákvað á
föstudaginn var að leysa heima-
stjórnina frá störfum og færa völd
hennar aftur til London vegna
tregðu IRA til að hefja afvopnun.
Viðræðum haldið áfram
Vonir manna um að hægt yrði að
leysa deiluna glæddust þó í vikunni
sem leið þegar fulltrúi IRA fullviss-
aði afvopnunarnefndina um að sam-
tökin myndu leita leiða til að leggja
niður vopn þegar friðarsamkomu-
lagið frá 1998 yrði að fullu komið til
framkvæmda. IRA setti það sem
skilyrði fyrir afvopnuninni að „ræt-
ur ófriðarins“ yrðu fjarlægðar og
átti þar við breska herliðið á Norð-
ur-írlandi.
Mandelson sagði að yfírlýsing
IRA ylli vonbrigðum þar sem mikl-
ar vonir hefðu verið bundnar við
nýjustu tillögur fulltrúa IRA.
James Rubin, talsmaður banda-
ríska utanríkisráðuneytisins, skor-
aði á leiðtoga allra flokka Norður-
Irlands, þeirra á meðal Sinn Fein,
stjórnmálaflokks IRA, að halda
friðarviðræðunum áfram og byggja
þær á því sem áunnist hefði í vik-
unni sem leið.
Tony Blair, forsætisráðherra
Bretlands, og Bertie Ahern, forsæt-
isráðherra Irlands, hyggjast ræða
við leiðtoga norður-írsku flokkanna
í London í dag til að freista þess að
finna lausn á deilunni.
Pólitískt
S
rokk í Iran
UM 6.000 ungmenni komu saman á
íþrðttaleikvangi í Teheran í gær til
að hlýða á rokktónlist og ræður um-
bótasinna, sem vonast til þess að ná
meirihluta á þingi frans í kosningum
á föstudag. Ungmennin sungu,
hreyfðu sig í takt við tónlistina og
héldu á írönskum fánum og myndum
af Mohammad Khatami forseta, sem
vann óvæntan sigur á forsetaefni
aflurhaldssamra klerka árið 1997.
Irönsk dagblöð hafa gagnrýnt
hegðun ungra kjósenda á fundum
umbótasinna og sakað þá um ósið-
legt athæfi, svo sem dans, sem var
bannaður eftir byltinguna 1979.
M0R6UNBLAÐK) 16. FEBRÚAR 2000