Morgunblaðið - 22.03.2000, Blaðsíða 39

r
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Betri valkostur en
Á mektardögum
Hitlers og japönsku
hernaðarhyggjunnar á
áratugnum fyrir síðari
heimsstyi'j öldina
komst óorð á stétt
diplómata. Farið var að
tala um að hlutverk
sendiherra væri að
ljúga fyrir föðurlandið í
útlöndum.
SendiheiTa ESB,
John Maddison, minnti
óbeint á þetta með er-
indi sínu hjá félagi
stjómmálafræðinga en
þó sérstaklega með
grein sinni í Morgun-
blaðinu 16. þ.m. Par heldur hann því
fram, að ESB sé fríverslunarbanda-
lag. Þó vita allir, sem vita vilja,
þ.ám. hann sjálfur, að ESB er ekki
fríverslunarbandalag heldur hafta-,
styrkja- og tollabandalag, sem siglir
hraðbyri yfir í að verða pólitískt
ríkjabandalag. Viðskiptalega múrar
það sig af frá öðrum ríkjum með
sameiginlegum ytri tolli en veitir að-
ildarríkjunum styrki og tollfrelsi í
innri viðskiptum til þess að skekkja
samkeppnisstöðuna utanbandalags-
ríkjum í óhag.
Kratasamsæri
Hliðstæð öfugmæli einkenna orð
Maddisons um lýðræði. Hann heldur
því fram að þjösnaskapúr ESB-ríkj-
anna gagnvart Austurríki byggist á
gi'undvallarspurningum um lýðræði
og mannréttindi. Sannleikurinn er
hins vegar sá að ríkisstjóm Austur-
ríkis var mynduð að loknum lýðræð-
islegum kosningum af rúmum þing-
meirihluta. í stefnuskrá hennar er
ekki einu einasta orði beint gegn lýð-
ræði og mannréttindum. Hins vegar
fengu austurrískir kratar slæma út-
komu í kosningunum vegna fylgis-
aukningar Frelsisflokksins undir
forystu Haiders. Hann sagði af sér
flokksformennsku og tók ekki sæti í
ríkisstjóminni. En fyrrverandi
kanslari og krataklíkan í kringum
hann vildu fyrirbyggja að stjórn yrði
mynduð án þátttöku þeirra. Þess
vegna pöntuðu þeir og fengu hjá
evrókrötum óvinsamlegar aðgerðir
ESB-ríkja gegn Austurríki.
Þar að auki er ljóst af grein sendi-
herrans að ESB býr ekki við lýð-
ræði. „Löggjafarvaldið liggur hjá
ráðhemaráðinu,“ segir hann. Mikið
rétt. En þetta 15 manna löggjafar-
vald er ekki kosið lýðræðislegri
kosningu af fólkinu í aðildarríkjun-
um heldur skipað, einn af hverri að-
ildarríkisstjóm, en þeir fara með
misþung (2-10) atkvæði í ráðinu.
Stjómskipulagið er ekki lýðræði
heldur smáklíkuræði 15 manna ráð-
herraráðs, hliðstætt smáklíkuræði
15 manna Pólitbjúró kommúnista-
flokks Sovétríkjanna á sínum tíma,
eins og lesa má í grein
minni 10. þ.m. Þetta má
einnig lesa út úr grein
Ulfars Haukssonar í
Mb. 17. þ.m., þótt hann
dragi rangar ályktanir
af lýsingu sinni.
Ofugmæli sendiherr-
ans ganga enn lengra.
Þótt hann tali um full-
veldi aðildarríkjanna
segir hann það innri
mál ESB, ef það hlutist
til um innanríkismál
einstakra aðildarríkja.
Hvað þá um fullveldið?
Muna menn enn hlið-
stæðuna í Bréshnev-
kenningunni? Hvað kemur næst?
í erindi sínu sagði hann að íslend-
ingar þyrftu sjálfir að meta kosti og
galla aðildar. En þeir þurfi að flýta
sér. Samhliða dynur á okkur gegnd-
arlaus áróður um sambandið, eins og
Evrópubandalagid
ESB er ekki fríverslun-
arbandalag heldur
hafta-, styrkja- og tolla-
bandalag, segir Hannes
Jónsson, sem siglir
hraðbyri yffr í að verða
pólitískt ríkjabandalag.
erindi og grein sendiherrans em
dæmi um svo og lævísir áróðurs-
þættir Ingimars Ingimarssonar frá
Brassel í ríkisútvarpinu. Hvernig
væri að gæta jafnvægis og birta
þætti með viðtölum við talsmenn
samtaka sem berjast gegn aðild?
Ruglukollar samfylkingarkrata
Það era einkum samfylkingar-
kratar hér á landi, sem lýst hafa fylgi
við aðild að ESB og fælt með því
heilbrigða vinstrimenn yfir til
„Vinstri grænna“. Orð og yfirlýsing-
ar krataforustunnar sýna að þeir
vilja móta valdastreituflokk með það
meginmarkmið að ganga evrókröt-
um í ESB á hönd, koma Sjálfstæðis-
flokknum frá völdum en ná sjálfir
35% fylgi. Þvílík hugsjónagöfgi!
Ungliðasamtök þeirra vora stofn-
uð 11. þ.m. og ályktuðu, í samræmi
við sjónarmið Þórannar Sveinbjarn-
ardóttur o.fl. þar í sveit, að hefja
bæri aðildarviðræður við ESB, því
það væri „flugmiðans virði að ganga
til aðildarviðræðna“, eins og hún
sagði hér 25. f.m. Þetta lýsir meiri
léttúð í fjármálum en sæmir þing-
manni. Hún ætti að kynna sér hjá
ríkisbókhaldinu heildarkostnaðinn
vegna EES-samninganna. Þar var
ekki í tafli verðmæti eins farseðils
heldur tugir ef ekki hundrað millj-
óna króna í flugfargjöldum, dagpen-
ingum, sérfræðiaðstoð, þýðingum,
prentkostnaði o.fl., sem dreifðist á
mörg ráðuneyti. Það þarf enginn að
efast um að aðildarviðræður við ESB
kostuðu mikið, ef glámskyggnum
mönnum tækist að láta efna til
þeirra.
En hvar eru rökin fyrir því að
efnahagslegur ábati yrði af aðild?
Enginn Evrókrati hefur treyst sér
til að tilgreina hann, þrátt fyrú'
ítrekaðar áskoranir um það. Þess í
stað varpa þeir fram almennum
órökstuddum staðhæfingum, sem
snerta ekki kjarna málsins um ábata,
eins og t.d. „að ísland eigi mikla og
góða samleið með Evrópuþjóðum,"
sem Vilhjálmur H. Vilhjálmsson tel-
ur röksemd fyrir aðild í samtali við
Dag 16. þ.m. Tómleiki staðhæfingar-
innar verður þó augljós þegar þess
er gætt að við höfum átt mikil og góð
samskipti og viðskipti við Evrópu-
ríkin alla síðustu öld án aðildar að
ESB. Ekkert bendir til breytinga á
því vegna þess að viðskiptin byggj-
ast á þörf og eftirspurn þeirra eftir
vöru sem er í framboði hjá okkur.
Annað dæmi er aulafyndni Úlfars
Haukssonar 17. þ.m. um að við þurf-
um að ákveða, hvort við ætlum að
„taka okkur far með Evrópuhrað-
lestinni inn í nýja öld eða...hossast
með uxakerranni". Varla verður
þetta bull talið sanna ábata af aðild.
Bet.ri kostur
Krötum er tíðrætt um að við get-
um ekki staðið undir stofnanakostn-
aði EES ef Noregur gerðist aðili.
Það verður varla í bráð. ESB er upp-
tekið við að semja við sjálft sig um
skipulagsbreytingar. Enginn veit
hvernig sambandið verður eftir þær,
en hitt telja forvígismenn ESB lík-
legt að þessum skipulagsbreytingum
ljúki ekki fyrr en í fyrsta lagi 2003 og
engin ný ríki verði tekin inn fyn' en
eftir 2004.
Frá ríkisstjórn Sviss fréttist í síð-
ustu viku að aðild væri ekki á dag-
skrá hjá þeim og kæmi ekki til skoð-
unar fyrr en í fyrsta lagi 2008, og þá
væri allt í óvissu um samþykki kant-
ónanna og þjóðarinnar. Á meðan
vilja þeir efla með okkur og Norð-
mönnum fríverslunarkerfi EFTA
með gerð fleiri fríverslunarsamn-
inga, m.a. við Kanada og önnur
Ameríkuríki á grandvelli NAFTA-
samninganna og fríverslunar AI-
þjóðaviðskiptastofnunarinnar.
Þetta eru góðir kostir
Hitt er svo ljóst að þótt það ólík-
lega gerðist að við stæðum einn dag-
inn einir eftir í EES ættum við rétt
og sanngirniskröfu á nýrri samn-
ingsgerð við ESB vegna grandvall-
arbreytinga á forsendum frá því sem
Hannes Jónsson
Falleg oggagnleg fermingargjöf
Etisk-íslettsk orðabók
34.000 ensk uppflettiorð
ísleitsk-etisk orðabók
35.000 erisk uppflettiorð
2.200 blaðsíður
Samari í fallegri gjafaöskju
á aðeitis
4.590 krómr
Gagnleg ogglœsileg fermingargjöf sem nýtist vel í nútíð og framtíð.
Fæst hjá öllum bóksölum.
ORÐABÓKAÚTGÁFAN
MIÐVIKUDAGUR 22. MARS 2000 3^
ESB
var við gerð EES-samningsins.
Fyrir EES 1992 vora í gildi frí-
verslunarsamningar okkar ásamt
bókun 6, sem tryggðu okkur sann-
gjöm viðskiptakjör við EB-ríkin. Á
grandvelli breyttra aðstæðna gæt-
um við krafist að gerður yrði aftur
tvíhliða fríverslunarsamningur á
granni EES-samningsins en án
ákvæða um stofnanimar, fullveldis-
afsalið um gildi Evrópuréttarins, án
opnunar fiskveiðilögsögunnar til
veiða árlega á 3.000 tonnum af karfa
en með auknum fríverslunarákvæð-
um um fisk til samræmis við
ákvæðin í gildandi EFTA-samning-
um.
Þetta er okkar besti kostur og
hann þurfum við að fara að undirbúa.
Þessari hugsun þurfum við að fara
að venjast og taka því fagnandi ef
Norðmenn verða svo óvarkárir að
láta krata blekkja sig til að sækja um
aðild að ESB.
Höfundur er fyrrverandi sendiherru.
MECALUX
Fullkomið
kerfi með
heildarlausn
fyrir
lagerrymið
UMBOÐS- OG HEILDVERSLUN rf ' .
SUNDABORG 1 SÍMI: 568 3300
I www.straumur.is l
Bræðraborgarstígur 4
Skemmtileg og hugguleg 84 fm íbúð á jarðhæð/kj. í góðu
steinhúsi stutt frá miðbænum. Þetta er mjög skemmtileg s.
eign, öðruvísi í laginu og gefur mikla möguleika.
Verð 7,9 millj. Áhv. 2,8 millj. Pálmi og Sigrún sýna eignina.
Sími 551-0716 og 898-5611. (921)
á hvern lítra
miðað við listaverð gömlu olíufélaganna
bensín
ÞAÐ MUNAR UM MINNA*