Morgunblaðið - 22.03.2000, Blaðsíða 52

52 MIÐVIKUDAGUR 22. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
Ljóska
ENPUHEF'
UR EKKI
SERTVIt)
NEITT
MAÐUR ER EKKIFYRR FARINN
Aö HUSSA TIL ÞESS GERA VI6
(EINN HLUT, ÞÁ VERDUR MAÖUR
. A6 FARA AÐ HU6SA
TILPESS
NÆSTA
Ferdinand
Smáfólk
I came from a very poor famíly. (^íír // / i V ^if Á-—» When I was very younq.we lost the family farm.

Foreldrar mínir voru Þegar ég var pinulítill
mjög fátækir. þá misstum við ættaróðalið.
Y0UR FAMILV V MV PAP
NEVER HAP / BURIEP A B0NE
A FARM.. ONCE IN A \VACANT L0T J
r&XOL, {
í

Fjölskyldan Pabbi minn gróf
þín átti aldrei einu sinni bein á
jörð. auðri landspildu.
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík # Sími 569 1100 0 Símbréf 569 1329
Að berjast án
árangurser
mikilvæg lífslist
Frá Guðbirni Jónssyni:
ÞEGAR ég var barn, nýfarinn að
skyrija þau átök sem einkenna lífs-
baráttuna, var fósturfaðir minn ný-
lega hættur afskiptum af verkalýðs-
málum, en hann hafði verið í forystu
er stofnað var verkalýðsfélagið Vörn
á Bíldudal.
Á þessum tíma var ekkert sjón-
varp til að stytta mönnum stundir.
Helsta dægrastyttingin var að koma
saman á heimilum vina eða vanda-
manna, til að ræða hin ýmsu mál sem
á dagana dreif.
Mjög oft komu á heimili okkar,
samstarfsmenn fósturföður míns við
stofnun verkalýðsfélagsins, til að
ræða um það sem á daga þeirra dreif
meðan félagið var að festa rætur.
Þeir skeggræddu einnig mikið um
ýmis atriði sem tókust ekki eins vel
og þeir höfðu vænst. Þeir ræddu
þessi atriði oft fram og aftur í leit að
sem skynsamlegustum skýringum á
niðurstöðunum og hvað þeir gætu
lært af þeim. Ævinlega töldu þeir
mikilvægast að ef verkalýðshreyfing
ætti að geta náð árangri í baráttu
sinni yrði forysta hennar að vera ein-
örð, kröfuhörð en jafnframt réttsýn.
Hún yrði að geta skilið málefni at-
vinnurekandans og gagnrýnt hann í
efnislegum rökföstum atriðum. Slíkt
væri nauðsynlegt til að skapa aðhald
gegn því sem þeir kölluðu vitlausa
notkun fyrirtækisins á afrakstri þess
af vinnu fólksins sem skapaði verð-
mætin.
Eg setti mig aldrei úr færi að
hlusta á samræður þessara manna
því þessar umræður heilluðu mig.
Viskan sem fólst í rökföstum vanga-
veltum þeirra fannst mér afar
skemmtileg. Ég drakk í mig þá þætti
sem þeir töldu að hefðu skilað ára-
ngri og hlustaði af athygli á það sem
þeir töldu að litlum árangi-i hefði
skilað.
Þegar ég síðar fór að hafa afskipti
af launa- og kjaramálum var ljóst að
það sem ég hafði lært af því að hlusta
á þessa brautryðjendur var á við há-
skólanám. Sá fróðleikur sem ég með-
tók af samtölum þeirra hefur nýst
mér afar vel á lífsbraut minni, hvor-
um megin borðsins sem ég hef setið,
sem launagreiðandi eða sem launa-
maður. Ég hef sannfærst svo ræki-
lega um mikilvægi þess að þekkja vel
til málefna beggja aðila.
Eitthvað á þessa leið sagði fóstur-
faðir minn við mig, í fyrsta sinn sem
ég tók þátt í að fjalla um laun og
starfskjör.
Minnstu þess ævinlega þegar þú
tekur þátt í samningaviðræðum, að
gagnaðilinn ber einungis virðingu
fyrir þér ef þú sýnir þekkingu á mál-
efninu og þú rökstyður kröfugerð
þína með gildum rökum. Sýnir þú
ekki þessa eiginleika, meðhöndlar
hann þig eins og óþekkan krakka,
sem er að heimta það sem hann get-
ur ekki fengið. Við slíkar aðstæður
er útilokað að þú náir árangri sem
skilar einhverjum kjarabótum.
Ég hef verið að líta til baka, yfir
þau u.þ.b. 40 ár sem liðin eru síðan
ég fékk þessi heilræði og skoða í ljósi
raunveruleikans þann árangur sem
náðst hefur í launakjörum verka-
manns. Mér finnst dapurlegt að sjá
margt af því sem við blasir.
Skömmu eftir samninga 1997
gerði ég athugun á því hvað það tæki
verkamann langan tíma að vinna fyr-
ir ýmsum vörum sem teljast nauð-
synlegar. Ég lét gos og sígarettur
íljóta með vegna þess hve ríkur þátt-
ur slík vara er í útgjöldum margra.
í töflunni sem hér fylgir með er
lítið brot af raunveruleikanum. Hann
sýnir að verkamaðurinn var 50 mín-
útum lengur að vinna fyrir þessum
einingum eftir samningana 1997 en
hann var á árinu 1958. Þessi staða
væri enn verri ef sígarettur hefðu
ekki lækkað svo í verði sem þarna
kemur fram. Það er eini liðurinn sem
sýnir jákvæða þróun. Athyglisvert í
ljósi hollustu af neyslu þeirra. Ef
sama verðþróun hefði verið á verði
sígarettna og annarrar vöru á þess-
um lista, hefði verkamaðurinn verið
80 mínútum lengur að vinna fyrir
þessum vörum árið 1997 en hann var
1958. Þegar því er síðan bætt við, að
skattheimta er nú meiri en þá, ið-
gjöld til lífeyrissjóða komin til og fé-
lagsgjöld til stéttarfélaga mun hærri
nú en þá, er augljóst að það sem
verkamaðunrinn hefur eftir af tíma-
kaupi sínu til kaupa á ofangreindum
vörum er mun minna en taflan sýnir.
Það er því nokkuð augljóst að
kaupmáttur ráðstöfunarhluta verka-
manns af tímakaupi sínu hefur rýrn-
að um því sem næst helming á 39 ár-
um. Er það viðunandi árangur af
áratuga kjarabaráttu?
Vöruheiti mín. mín. 1958 mín.
1997
Súpukjöt, 1 kg 46 76
Kartöflur, 1 kg 8 26
Gosflaska, 33 cl 12 13
Sígarettur, (Camel) 72 56
Bensín, 1 lítri 9 23
Olía til húsahitunar, 11 3 6
Samtals mín. 150 200
GUÐBJÖRN JÓNSSON,
Hjarðarhaga 26, Rvk.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
Fjárfestar athugið!
Öll almenn verðbréfaviðskipti með
skráð og óskráð verðbréf.
®
yiVerðbréfamiðlunin
a mAnfldThf- Verðbréf
Löggilt óháð fyrirtæki í verðbréfaþjónustu
• Aðili að Verðbréfaþingi íslands •
Suðurlandsbraut 46 • Sími: 568 10 20