Morgunblaðið - 27.04.2000, Qupperneq 16

16 FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ

AKUREYRI
Framkvæmdastjori Hita- og vatnsveitu Akureyrar um orkumál á Norðurlandi
Leitað verði eftir
virkj unarheimild
í Skjálfandafljóti
FRANZ Amason, framkvæmdastjóri Hita- og
vatnsveitu Akureyrar, sagðist telja að framleiða
mætti orku í núverandi orkuverum norðan-
lands, stækkuðum og fullnýttum, ásamt nýjum
virkjunum íyrir allt að 240 þúsund tonna álver,
eða annan sambærilegan iðnað innan 5-7 ára ef
rannsóknum og undirbúningi yrði haldið áfram
af fullum krafti. Þetta kom fram í máli hans á
hádegisverðarfundi um möguleika í orkufram-
leiðslu á Norðurlandi á Akureyri í gær.
Franz sagði að hvort hagkvæmara væri að
virkja vatnsafl eða jarðhita til þessa væri ýmsu
háð en þó væri líklegast að hvort tveggja þyrfti
að koma til. Jarðhiti yrði þó líklega hagkvæmari
- auk þess sem fljótlegra er að virkja hann og
hægt að gera það í minni þrepum en vatnsork-
una. „Auðvitað er það svo að orkukaupendur
þurfa að vera fyrir hendi til að aukin orkufra-
mleiðsla sé hagkvæm. Að finna kaupendur er
ekki eins auðvelt og halda mætti, ódýr orka
fæst víðar en á Islandi, auk þess sem ríkisvaldið
hefur fram að þessu haft í hendi sér að setja nið-
ur orkufrekan iðnað nánast með geðþóttaá-
kvörðunum, bæði hvað staðarval og virkjanir
áhrærir."
Franz sagði að íbúar Eyjafjarðarsvæðisins
og stjórnvöld hefðu sýnt orkufrekum iðnaði íyr-
ir svæðið lítinn áhuga. Það hefði hvað stjómvöld
varðar hugsanlega stafað af ráðgjöf sem að
mestu leyti hefur beint sjónum þeirra að stór-
um vatnsorkuverum.
Eyfirðingar eiga ekki mikið af orkulindum,
að sögn Franz, ef frá er talinn lághiti, en hann
hefur verið virkjaður fyrir hitaveitur og flestir
íbúar við fjörðinn búa við hitaveitu. Leitað hafi
verið samstarfs við aðra um virkjanakosti og
virkjanir til orkuframleiðslu. Augu manna hafi
því beinst í austur, en í Þingeyjarsýslum sé að
finna orkulindir, bæði vatnsorku og háhita.
Stækkun Laxárvirkjunar
hagstæðasti kosturinn
„Stækkun Laxárvirkjunar er mjög athug-
andi, enda einn hagslæðasti virkjunarkostur
landsins. Ég legg til að veitumar á Akureyri
ásamt öðram er áhuga kunna að hafa myndi
fyrirtæki sem leiti eftir virkjunarheimild frá Al-
þingi í Skjálfandafljóti. Ég er þó ekki að tala um
virkjun Goðafoss heldur langt frammi í Bárðar-
dal.“
Franz sagði að ekki mætti láta þrönga heima-
hagsmuni ráða staðarvali ef orkufrekur iðnaður
byðist. Miklu nær væri að gera kröfur um bætt-
ar vegasamgöngur, t.d. með göngum gegnum
Vaðlaheiði. Samvinna veitnanna á Akureyri og
Húsavík væri dæmi um að forsvarsmenn og
pólitískir stjórnendur þeirra vildu líta framhjá
hrepparíg. Franz sagði nauðsynlegt að íslend-
ingar kæmu sér saman um það hið fyrsta hvar
mætti virkja. „Togstreita um virkjunaráform er
óviðunandi og veikir okkur í samkeppninni um
viðskiptavini.“ Þorkell Helgason orkumálast-
jóri og Valgarður Stefánsson, yfirverkefnis-
stjóri Orkustofnunar, fluttu einnig erindi á
fundinum. Þorkell sagði að varðandi raforku-
kosti á Norðurlandi væra Skagafjarðarvirkjan-
Morgunblaðið/Kristján
Valgarður Stefánsson, yfirverkfræðingur Orkustofnunar, Franz Árnason, framkvæmda-
stjóri Hita- og vatnsveitu Akureyrar, og Þorkell Helgason orkumálastjóri ræða málin á
fundi um orkumál á Akureyri í gær.
ir mest spennandi. Hann nefndi Villinganes og
Héraðsvötn og einnig væri Skatastaðavirkjun
hagkæmur kostur. I Þingeyjarsýslum væri
Skjálfandafljót áhugaverður kostur, íshólsvatn
og Fljótshnúkur og að auki væra kostir í byggð
sem þó hefðu ekki verið vel rannsakaðir. Einnig
sagði orkumálastjóri að hækkun stíflu í Laxá í
Aðaldal væri hagkvæmur kostur.
Raforkunotkun vel yfír landsmeðaltali
Varðandi orkufrekan iðnað sagði Þorkell að
menn hefðu nokkuð einblínt á það að orku-
vinnsla og orkunotkun færa saman, það væri
dýrt að flytja orkuna. Þar sem það væri mögu-
legt væri sjálfsagt að orkuvinnsla og orkunotk-
un færa saman en þó væri það ekki sjálfgefið.
Dreifð framleiðsla gæti þó verið ákjósanleg og
gefið smærri byggðum tækifæri.
Þorkell kom inn á hversu stór hluti lands-
manna nýtti jarðvarma nú, en á suðvesturhorninu
er nýtingin nánast 100%. A Norðausturlandi er
nýtingin um 77% en landsmeðaltalið er um 85%.
Raforkunotkun á íbúa á Norðurlandi er hins veg-
ar um 30% yfir landsmeðaltali og ef húshitun er
sleppt er notkunin 28% yfir landsmeðaltali.
Valgarður Stefánsson, yfirverkefnisstjóri
Orkustofnunar, sagði að norðan Vatnajökuls
væra um tíu háhitasvæði og það sem væri sam-
eiginlegt einkenni með þeim væri að við vissum
nánast ekkert um þau. Tvö háhitasvæði væru
þó þekkt, Krafla og Námafjall, en önnur svæði
nánast óþekkt. Hann sagði að undirbúningstími
fyrir virkjanir væri sex ár fyrir íyrsta þrep
jarðgufuvirkjana en að heildartími vatnsa-
flsvirkjana væri tólf ár. Þó væri hægt að koma
vatnsaflsvirkjunum í gang á skemmri tíma.
I
F
N áttúrulækningafélag Akureyrar
Mikill áhugi á mat-
reiðslunámskeiðum
Friðrik Karlsson matreiðslumeistari leiðbeinir á námskeiði Nátturu-
lækningafélagsins en mikill áhugi hefur verið á þessum námskeiðum.
MIKIL aðsókn hefur verið að
námskeiðum sem Náttúrulækn-
ingafélag Akureyrar hefur efnt til
í gerð grænmetis- og baunarétta
og greinilegt að áhugi á námskeið-
um af þessu tagi er sífellt að auk-
ast.
Eydís Eiðsdóttir nýkjörinn for-
maður Náttúrulækningafélags Ak-
ureyrar sagði að alls væru 20
manns á hverju námskeiði, hið
fyrsta var haldið í febrúar og svo
var annað nú nýlega, en það þriðja
verður haldið í maí. „Svo tökum
við þráðinn aftur upp í haust, því
það er mjög mikill áhugi á þessu,
greinilegt áð Akureyringar eru
áfjáðir í að læra að búa til græn-
metisrétti," sagði Eydís.
Friðrik Karlsson matreiðslum-
eistari á Karólínu Restaurant leið-
beindi á námskeiðinu og Hermann
Huijbens í Heilsuhorninu kynnti
heilsuvörur af ýmsu tagi og ræddi
um lífræna ræktun. Á vefsíðu
Náttúrulækningafélagsins er að
finna uppskriftir af grænmetis- og
baunaréttum ásamt fróðleik um
heilsuvernd.
Hún sagði að fólk á öllum aldri
hefðu sótt námskeiðin en mikið
væri um ungt fólk og það ánægju-
lega væri að margt af því hefði í
kjölfarið gengið til liðs við Nátt-
úrulækningafélagið, en það myndi
svo aftur efla starf þess.
Námskeiðin hafa verið haldin í
kennslueldhúsi Glerárskóla, en
Eydís sagði félagið njóta mikils
velvilja hjá skólastjóranum, Vil-
berg Alexanderssyni.
Veðurspá fynr maí frá Veður-
klúbbnum Dalbæ á Dalvík
Kalt vor og að-
gerðarlítið veður
FÉLAGAR í Veðurklúbbnum Dal-
bæ á Dalvík gera ráð að vorið
verði kalt, í það minnsta svalt og
frekar aðgerðarlítið veður í maí.
Þeir benda á að stundum sé talað
um það séu köld vor þegar eru
sumarpáskar en sumarpáskar eru
frekar sjaldgæfir og í gömlum
gögnum sem þeir glugguðu í voru
sumarpáskar 1943 en það vor var
frekar svalt með smáúrkomu um
miðjan mánuðinn.
Veðurklúbbsmenn benda á að
Haukar í Hafnarfirði hafi orðið
íslandsmeistarar í handknattlcik
árið 1943, á sumarpáskum og aft-
ur núna árið 2000, á sumarpásk-
um. Maitunglið kviknar 4. maí í
norðaustri, sem gæti ýtt undir
þetta með frekar svalt veður,
hæga norðlæga átt, sól yfir með-
allagi og telja veðurklúbbsmenn
að það gráni í kringum 19. mai',
það sem þeir kalla kóngsbænda-
dagshret en verði líklega mjög
saklaus Fól.
f kringum miðjan maí kemur
smá úrkomukafli, sem allir vona
að verði rigning og ef það verður
svo fer að hlýna örlítið fyrr fyrir
vikið. Þessi úrkoma sem menn
búast við að gæti líka verið fyrr-
nefnt kóngsbændadagshret, verð-
ur þriggja daga kafli sem verður
yfir meðallagi hlýr og þá verða
suðlægar áttir, annaðhvort í
kringum 10. maí eða í lok mánað-
arins.
Fólk fylgist
vel með 5. maí
Tungl og stjörnur standa und-
arlega 5. maí og benda veður-
klúbbsmenn fólki á að fylgjast vel
með þann dag. Þeir telja hins
vegar jákvætt fyrir sumarið að
ágætt veður var á sumardaginn
fyrsta og fyrsta sunnudag í sumri.
Margir vilji hins vegar meina
að það verði sama veður fram til
hvítasunnu eins og er 1. maí.
Sólskin á Úrbanmessu, 25. mai,
boðar góðan grasvöxt og góðar
aðstæður fyrir bændur.
í aprflspánni voru veður-
klúbbsfélagar frekar bjartsýnir
fyrir mánuðinn en minntust á að
eitt skot kæmi. Það rættist, hretið
kom 14. aprfl en páskarnir voru
góðir.
Bókaðu í síma 570 3030 og 460 7000
Fax 570 3001 • websalcs@airiceland.is •www.flugfelag.is