Morgunblaðið - 27.04.2000, Qupperneq 47

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 2000 47
mestur yfirgaf kímnigáfan hana
aldrei alveg.
Eg þakka Nínu fyrir þær mörgu
stundir sem ég fékk að hlæja með
henni, nöfnin sem hún gaf mér, og
vináttu sem ég var kannski aldrei
manneskja til að axla sem skyldi.
Braga og drengjunum hennar sem
vemduðu hana og studdu sendi ég
hlýjar kveðjur.
María Kristjánsdóttir.
Nína Björk Árnadóttir, skáldkona
og leikari, lifði einhvers staðar mitt
á milli alvöm og leiks. Hvort var
hvað vissi maður ekki alltaf vegna
þess valds sem hún hafði á leiknum.
Og vegna þess valds sem hún hafði á
húmor og orðum. En aldrei var hún
ósnertanleg, Nína var áþreifanleg
og augu hennar einsog hvíla enn á
manni og fallegu hendumar hennar
em rólegir vængir í minningunni.
Fyrir mánuði síðan las Nína upp
fyrir okkur úr bókinni sem hún var
með í smíðum. Það er ekki víst að
okkur verði trúað ef við notum orðið
galdur fyrir upplifunina á skáld-
skapnum hennar en galdur var það
nú samt, að hlusta á textann hennar
lesinn af henni sjálfri. Til stóð að
halda framhaldsupplestur, því hún
var búin að skrifa meira, þegar við
allar væmm lausar við kvefpestim-
ar.
Þrjár skáldkonur
í hvítum bqóstahöldum
sitja í kringum lágt
hringborð.
Með bók við hönd.
Maður klæddur sjóræningjapeysu
kemur inn um dymar
úrsnjórokiogsest
við borð kvennanna.
Klæðir sig úr peysunni
Þegar hann snertir
einaþeirra
eruþærallardánar.
OgUfna ekldvið.
Þó þær bíði eftir kossum hans.
Þástendurhannupp,
tekur hina snertu í fang sitt
og heldur á henni út
Gegnumtrekkurinn
þegar dymar opnast og lokast
flettir síðum bókanna
þriggja.
Nína Björk, við söknum þín og
hlökkum til næsta lesturs.
Kristín Ómarsdóttir og
Vigdís Grímsdóttir.
Kynni okkar af Nínu Björk vom
ekki af leiðandi rithöfundum sinnar
kynslóðar á íslandi, heldur sem
móður Ara Gísla, besta vinar okkar.
Það var heldur ekki svipfagur og
sterkur yfirbragur hennar sem við
minnumst nú, heldur sá hlýleiki sem
hún bar í innra bijósti. En eins og
bókaunnendur, útvarpshlustendur
og sjónvarpsáhorfendur, nutum við
hins vegar frásagnargleði og kímni
hennar. Ólíkt þeim hins vegar, feng-
um við Nínu Björk beint í æð; í mið-
nætur-ísnum á aðfangadagskvöld
eða öðmm samvemstundum á Sól-
vallagötunni. Það var ekki bara frá-
sögnin sem var fyrsta flokks, fram-
sögn Nínu Bjarkar var einning
frábær. Við vinir Ara Gísla leituðum
eitt sinn leiðsagnar Nínu Bjarkar til
að bæta framsögn og framburð. Lítil
æfing, sem hún hafði látið leiklistar-
nemendum í té, var ljóðræn í ein-
faldleika sínum, en samt áhrifamikil.
Það var því leiðinlegt að Nína Björk
náði ekki að kenna sonardóttur sinni
lestur og framsögn. Ragnheiður
Björk mun þó seint gleyma sögun-
um sem amman sagði.
Eins og fólk flest naut Nína Björk
ekki alltaf sólar í lífi sínu. Útgeislun
hennar var hins vegar sterk. Við
söknum þeirrar hlýju sem Nína
Björk sýndi okkur. Missir hennar er
mikill fyrir fjölskylduna. Við send-
um Ara Gísla og bræðmm, Braga,
Ragnheiði Björk og Sirrý innilegar
samúðarkveðjur.
Bjöm Krisfjánsson.
Sumt fólk hefur svo mikla pers-
ónutöfra að fyrstu kynni við það líða
manni ekki úr minni. Nína Björk
Árnadóttir var slík kona en ég man
enn vel fyrsta fund okkar þótt liðin
séu næstum tuttugu ár. Þá vora
hjónin Nína Björk og Bragi Krist-
jónsson ásamt þremur mannvænleg-
um sonum nýflutt vestur yfir Læk,
nánar tiltekið í myndarlegt einbýlis-
hús við Sólvallagötu 30. Við Ari
Gísli, sonur Nínu Bjarkar, kynnt-
umst þegar við sátum saman í rit-
nefnd Hagaskóla og nefndarfundim-
ir vom að sjálfsögðu haldnir í
kjallaranum á Sólvallagötu 30. Þeg-
ar við höfðum sest niður kom Nína
Björk færandi hendi með mjólk og
snúða sem var þegið með þökkum.
Hlýlega spurði hún okkur um blaðið
og efnistök þess. Ritnefndin var
sjálfsprottin og sjálfsagt einhver
uppreisnarandi gagnvart ríkjandi
hefðum í félagslífi og skipulagi skól-
ans. Nína vildi fá að heyra allt um
það og síðan hló hún dátt að ungu
ritvillingunum. Róttækni var henni
að skapi.
Kjallarinn á Sólvallagötunni varð
brátt samastaður skólapilta og ung-
skálda, sem vildu kynnast lífinu og
það fljótt. Aðsóknin var stundum svo
mikil að frú Nínu fannst kjallarinn
líkastur umferðarmiðstöð. Tók hún
þá í taumana og las okkur pistilinn;
sagði að námið yrði að vera í önd-
vegi, skáldskapur og skemmtan
gætu komið síðar. Unglingsárin em
vissulega erfiður tími í lífi margra
enda hrifnæm og viðkvæm í senn.
Nína hafði ríkan skilning á basli
okkar félaganna á þessum árum og
skildi „unglingavandamálin“ betur
en margir aðrir. Um leið og við
kynntumst Ara Gísla urðu þau hjón-
in einnig vinir okkar.
Fjölskyldan á Sólvallagötu 30 var
engin venjuleg vísitölufjölskylda og
hafði á sér ótal spennandi hliðar í
hugum okkar félaganna. Húsmóðir-
in var skáld en húsbóndinn rak fom-
bókaverslun og sendiráð og ók
stundum um á virðulegum sendi-
ráðsbíl. Á heimilinu vom auk þess
kettir að ógleymdum snillingshund-
inum Sókratesi. Fombókaverslun
fjölskyldunnar var órjúfanlegur
hluti heimilisins og heill ævintýra-
heimur út af fyrir sig í hugum pilta
sem vita fátt skemmtilegra en að
grafla og grúska.
Heimilisbragurinn á Sólvallagötu
30 var um margt ólíkur því sem við
vinirnir áttum að venjast. Jafnvel
jólahaldið var öðmvísi. Heimilisfólk-
ið fór í miðnæturmessu í Landakots-
kirkju og hápunkturinn var síðar um
jólanóttina þegar vinum og vanda-
mönnum var boðið í ísveislu á Sól-
vallagötuna. Mér þótti ómaksins
vert að laumast að heiman eftir mið-
nætti niður á Sólvallagötu þar sem
Nína bar á borð sinn heimalagaða ís,
besta ís sem ég hef bragðað. Sjálf
fóra hjónin á kostum og skemmtu
okkur með sögum af sjálfum sér og
öðmm. Þar var ekki komið að tóm-
umkofunum því Nína virtist þekkja
allt skrýtnasta og skemmtilegasta
fólkið, frá rónum til ráðherra og allt
þar á milli. Og Nína hafði þann fá-
gæta hæfileika að geta sífellt komið
á óvart með líflegum frásögnum og
hnyttnum tilsvöram.
Nína Björk vann yfirleitt heima
en ferðaðist víða til að sækja sér inn-
blástur eða fá næði til skrifta. Var
ekki laust við að ungar sálir, sem
fylgdust með henni, sæju skálda-
starfið í hillingum. Reyndar var
engu líkara en þessi ritgleði smitaði
út frá sér því um tíma gátum við vin-
irnir talið upp a.m.k. þrjár kaþólskar
skáldkonur við Sólvallagötuna.
Ferðalögum sínum lýsti Nína
Björk gjarnan fyrir okkur félögun-
um af mikilli innlifun þegar heim
kom. Við hlýddum hugfangnir á og
gilti þá einu hvort hún hefði verið
vikum saman í dönsku klaustri í full-
kominni kyrrð eða á rithöfundaþingi
í Indlandi þar sem hitinn var þrúg-
andi og mannmergðin yfirþyrmandi.
Nína Björk var þó ekki einungis
komin alla leið til Indlands til að
sitja á rithöfundaþingi eða láta
dekra við sig í fínum forsetaveislum.
Þegar færi gafst, stalst hún út af
þinginu og fór um fátækrahverfi
Nýju Delhí til að sjá kjör alþýðunn-
ar með eigin augum. Þessi skoðun-
arferð hafði djúp áhrif á Nínu og
örbirgðin var svo mikil að það lá við
að henni féllust hendur. Nína Björk
var afar viðkvæm og tók bágindi
annarra afskaplega nærri sér eins
og fram kemur í ritverkum hennar.
Þegar vel lá á Nínu var gaman að
spjalla við hana um hvað sem. er
enda lét hún sér fátt mannlegt óvið-
komandi. Hún hafði róttækar stjóm-
málaskoðanir og vildi af heilum hug
bæta kjör hinna verst stöddu. Hún
hafði dálæti á tilfinningaríkum hug-
sjónamönnum, hvort sem þá var að
finna á meðal rithöfunda eða stjóm-
málamanna. Eitt sinn sagði hún mér
frá chileska rithöfundinum Pablo
Neruda, útlaganum sem gerði allan
heiminn að heimkynnum sínum.
Vera má að Nína hafi fundið
ákveðna samsvömn með honum þar
sem henni fannst hún stundum vera
útlagi á meðal manna, ferðaðist víða
og ljóð hennar höfðuðu til margra
enda þýdd á mörg tungumál.
Langvarandi veikindi Nínu Bjark-
ar tóku vissulega sinn toll og settu
mark sitt á hana og fjölskylduna.
Margir undmðust þó þann kraft,
sem ætíð bjó í Nínu, og mikil afköst
þrátt fyrir veikindin. Hún sótti mik-
inn styrk í trúna og það hjálpaði
henni mikið þegar andbyrinn var
sem mestur.
Eftirsjá er í hverjum þeim sam-
ferðamanni sem heltist úr lestinni að
„líkstaða tjaldstað", sérstaklega
þegar bjartar og góðar minningar
um hina látnu koma upp í hugann á
skilnaðarstundu. Mestur er þó miss-
ir fjölskyldunnar sem engum duldist
að var helsti fjársjóður Nínu. Hún
var stolt af sonunum þremur, Ara
Gísla, Valgarði og Ragnari ísleifi, og
ömmubamið, Ragnheiður Björk, var
augasteinninn hennar síðustu árin.
Ég tel mig ríkari eftir að hafa
kynnst Nínu Björk og vil að endingu
fyrir hönd okkar félaganna senda
fjölskyldunni innilegar samúðar-
kveðjur.
Kjartan Magnússon.
Það var á Mokkaáranum þegar
Mokkakaffi var miðja heimsins þar
sem málin vom reifuð og rædd utan
og ofan við bardús smáborgaranna,
sem vom í heldur litlu áliti, að lítið
fiðrildi með eldrautt hár tók að
flögra um staðinn. Og dag einn þar-
sem ég sat við gluggann á daglegu
tali við lífsreynda fastamenn staðar-
ins, þá Kristin Pétursson listmálara,
Angantý son Guðmundar skóla-
skálds og Þorvarð í Kron, að fiðrildið
settist hjá okkur og bauð okkur
fyrstu bók sína. Ung ljóð heitir hún
og ber réttnefni, þetta em ung við-
kvæm ljóð og dálítið brothætt einsog
höfundurinn. Ég man ekki betur en
við tækjum allir við bókinni. Hvað
við borguðum fyrir hana, ef eitthvað
var, man ég ekki, enda skipti ungt
skáld meira máli en allir peningar
heimsins.
Við Nína Björk ræddum stundum
saman á Mokka og víðar, ekki síst
um frænda hennar Stefán frá Hvíta-
dal, sem hún mat mikils. Ég lærði
Ijóð hans í æsku og ásamt Jónasi
Hallgrímssyni var Stefán mér kær-
astur skálda. Ég söng Ijóð hans
„Erla góða Erla ég á að vagga þér/
svíf þú inn í svefninn vð söng frá vör-
um mér“. Ein af leiksystmm mínum
hét Erla. Ég kynntist raunar tveim-
ur sonum Stefáns, þeim Jóni prent-
ara í Hólaprenti, fínlegum manni og
þægilegum, og bróður hans Marteini
sem stundum kom á Mokka. Hann
var stærri og grófgerðari, hafði lært
múrverk minnir mig og verið á sjó.
Hann var þungur nokkuð en skýr og
framlegur í hugsun. Það komu fleiri
á Mokka. Prúðastir allra vom verð-
andi uppreisnarmenn synir Guð-
mundar rammaskalla, Eyjólfur
frændi þeirra og Hreinn frá Bæ í
Dölum. Meistarar þeirra Hringur
Jóhannesson og Jón Gunnar með
listrænan sjarma og oftast umvafðir
kvenfólki. Einnig sáust heimsmenn
einsog Dieter Roth og Sverrir Har-
aldsson, Jón Engilberts og Kvarans-
ystur og Róska. Ari Jósefsson fór
einsog stormur um stíg og sal, hafði
aðeins gefið út æskuljóð sín þegar
hann dmkknaði. Þorsteinn frá
Hamri varfærinn og traustur. Dag-
ur Sigurðarson einhver stórstígasti
maður sem þetta land hefur alið,
jafnan bjartur með yfirlýsingar eins
og Sólin elskar mig, áttu ekki fyrir
kaffi Nonni? Og verðandi allsherjar-
goði frá Draghálsi með gömlu
bændamenninguna í skegginu.
Stundum kom Alfreð Flóki í laus-
beisluðum frakka og reyndi að gera
t
Eiginmaður minn,
GUNNAR VALDIMARSSON,
lést á Landspítalanum sunnudaginn 16. apríl.
Útförin hefur farið fram.
Anný Ólafsdóttír.
t
Elskulegur eiginmaður minn og faðir,
RÚTUR EYJÓLFSSON
leigubifreiðastjóri,
Logafold 21,
lést á heimili sínu á skírdag.
Útför hans verður gerð frá Grafarvogskirkju
föstudaginn 28. apríl kl. 13.30.
Þeir, sem vilja minnast hans, vinsamlegast láti
hjúkrunarþjónustu Karitas njóta þess, sími 551 5606.
Bryndís Gunnarsdóttir,
Rósa Rútsdóttir.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi
og langafi,
SIGURJÓN GUÐMUNDSSON
rafverktaki,
Ránargrund 3,
Garðabæ,
lést á Landsþítala Fossvogi 19. apríl sl.
Útförin fer fram frá Fossvogskirkju í dag,
fimmtudaginn 27. apríl, kl. 10.30
Steinunn Sigurðardóttir,
Guðmundur Sigurjónsson, Stella Gróa Óskarsdóttir,
Sigurður Sigurjónsson, Elísa Steingrímsdóttir,
Sigurjón Sigurjónsson, Eva Yngvadóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, afi og langafi,
SVERRIR BJÖRNSSON
frá Viðvík,
sem lést á Sjúkrahúsi Skagfirðinga sunnudag-
inn 23. apríl, verður jarðsunginn frá Sauðár-
krókskirkju föstudaginn 28. apríl kl. 11.00.
Þeim, sem vilja minnast hans, er bent á að láta
Sjúkrahús Skagfirðinga njóta þess.
Sigríður Hjálmarsdóttir,
börn, tengdabörn,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Þökkum fyrir þá virðingu sem móður okkar,
HÓLMFRÍÐI BERGÞÓRSDÓTTUR,
Ásgarði 125,
Reykjavík,
var sýnd við andlát og útför.
Þökkum ykkur góða fólk á 4. hæð, Sólvangi,
Hafnarfirði, fyrir allt.
Elín Þorsteinsdóttir,
Erla Jóna Þorsteinsdóttir,
Margrét Þorsteinsdóttir Lockwood
og fjölskyldur.
t
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlý-
hug við andlát og útför
EINARS EINARSSONAR,
Laugardælum.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Ljósheima,
Selfossi.
Klara Guðbrandsdóttir,
Guðbrandur Einarsson, Birna Borg Sigurgeirsdóttir,
Katrín Einarsdóttir, Geir Jónsson,
Einar Smári Einarsson,
Ægir Einarsson, Steinunn Þorsteinsdóttir,
Sigurður Einarsson, Gíslína Jensdóttir,
Sverrir Einarsson, Sigrún Helga Einarsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn