Morgunblaðið - 06.07.2000, Blaðsíða 6

6 FIMMTUDAGUK 6. J UDl «)U0
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
70 ár eru liðin frá því að Sólheimar í Grímsnesi hófu starfsemi
Rannveig Böðvarsdóttir var í hópi fimm fyrstu barnanna sem komu að Sólheimum sumarið
1930. Hún er hér með tengdadóttur sinni Ingibjörgu Pálmadóttur heilbrigðisráðherra.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Inga Berg Jóhannsdóttir opnaði Ingustofu í gær og bauð gesti velkomna.
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráðherra þurfti að taka fast á þegar hún tók fyrstu skóflustunguna að Sesseljuhúsi. Búið er að nota skófiuna 18 sinnum frá
1984 á Sólheimum og sagði Siv að liklega þyrfti að brýna hana.
Ríkissjóður styrkir bygg-
ingu vistmenningarhúss
Stjórnvöld hafa ákveðið að veita 75 milljónum til
byggingar vistmenningarhúss í Sólheimum í
Grímsnesi, en þar var í gær haldið upp á 70 ára af-
mæli Sólheima. Jafnframt var formlega tekið 1
notkun handverkshús.
FJÖLMENNI fagnaði 70 ára af-
mæli Sólheima í Grímsnesi í gær. Við
það tækifæri var formlega tekið í
notkun handverkshús, sem kallað er
Inguhús. Þá tók Siv Friðleifsdóttir
umhverfisráðherra fyrstu skóflu-
stunguna að vistmenningarhúsi.
Hún tilkynnti jafnframt að ríkis-
stjórnin hefði samþykkt tillögu
hennar um að ríkissjóður styrkti
byggingu hússins um 75 milljónir.
Sólheimar tóku formlega til starfa
sem barnaheimili 5. júlí 1930, en
frumkvæði að stofnun þess átti Sess:
elja Hreindís Sigmundsdóttir. I
fyrsta hópnum sem fór austur voru
fimm börn, en meðal þeirra var
Rannveig Böðvai’sdóttir, þá sex ára
gömul. Rannveig var meðal þeirra
sem heimsóttu Sólheima í gær. Hún
sagði í samtali við Morgunblaðið að
ein af ástæðum þess að hún fór að
Sólheimum hefði verið sú að berklar
hefðu verið algengur sjúkdómur þar
sem hún ólst upp og foreldrar hefðu
sumir gripið til þess ráðs að senda
bömin að heiman til að forða þeim
frá sjúkdómnum.
Bjó í tjaldi fyrsta sumarið
Rannveig sagði að íyrsta sumarið
hefði hún búið í tjaldi á meðan Sess-
elja var að byggja hús fyrir barna-
heimilið. Hún sagði að Sesseija hefði
verið stórbrotin manneskja og ein-
staklega dugleg. Hún hefði verið sér-
staklega menningarleg og t.d. hefði
hún fljótlega sett upp leikrit með
börnunum. Sér væri þetta minnis-
stætt vegna þess að það hefði komið
fólk alla leið frá Reykjavík til að
horfa á leikritið.
Ingibjörg Pálmadóttir, heilbrigð-
is- og tryggingaráðherra og tengda-
dóttir Rannveigar, sagði að lífsstarf
Sesselju væri einstakt. Hún hefði
verið hugsjónamanneskja sem hefði
komið miklu í verk. Hún hefði þurft
að berjast fyrir hugsjónum sínum og
ekki hefði alltaf verið auðvelt fyrir
hana að hrinda þeim í framkvæmd.
Hún hefði t.d. stundum verið í and-
stöðu við þáverandi stjórnvöld. Þeg-
ar verkefnin hefðu virst óleysanleg
hefðu hún gjaman sagt: „Mér leggst
eitthvað til.“ Ingibjörg sagði
ánægjulegt að þeir sem tóku við
starfinu á Sólheimum eftir daga
Sesselju hefðu haft að geyma sama
baráttu- og hugsjónaandann og ein-
kennt hefðu hana.
Sesseljuhús verður
umhverfisvæn bygging
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra tók við athöfnina í gær fyrstu
skóflustunguna að húsi sem kennt
verður við Sesselju. Hún tilkynnti
jafnframt að ríkisstjórnin hefði sam-
þykkt tillögu sína um að veita á
þremur áram 75 milljónum til bygg-
ingar hússins, en það væri hugsað
sem sýningar- og fræðslusetur í um-
hverfismálum fyrir almenning, fyrir-
tæki, stofnanir og stéttarfélög.
Stefnt væri að þvi að byggingu þessa
vistmenningarhúss yrði lokið árið
2002, en þá verða 100 ár liðin frá fæð-
ingu hennar.
Siv sagði að ástæðan fyrir því að
stjómvöld vildu með þessum hætti
styðja byggingu hússins væri sú að á
Sólheimum hefði verið unnið merkt
brautryðjendastarf í umhverfismál-
um. Sesselja hefði hafið lífræna
ræktun fyrst manna á íslandi og lík-
lega fyrst á Norðurlöndunum. Arið
1997 hefðu Sólheimar fengið alþjóð-
lega vottun frá samtökunum Global
Environmental Network, en þetta
væri eina samfélagið á íslandi sem
hefði hlotið slíka vottun.
Á Sólheimum er lífrænt vottuð
garðyi’kjustöð, lífrænt vottuð skóg-
ræktarstöð, fyrsta og eina lífræna
fráveitukerfið á íslandi og gistiheim-
ili sem hlotið hafa viðurkenningu fyr-
ir græná ferðaþjónustu.
„Hér hefur verið unnið einstakt
starf í umhverfismálum þar sem
horft hefur verið til framtíðar. Á Sól-
heimum hafa menn alla tíð haft
skilning á því að gera samfélagið
sem vistvænast þannig að það falli
sem best að umhverfi og náttúr-
unni,“ sagði Siv.
Sesseljuhús verður um 700 fer-
metrar að stærð, en því er ætlað að
vera fyrirmynd annarra húsa á Is-
landi sem vistvæn bygging. Húsið
verður úr endumýtanlegu efni með
grasþaki, einangrað með endurunn-
um pappír. Torfhleðslur verða við út-
veggi. Notast verður við vistvæna
orkugjafa og á framhlið þess verða
sólarsellur þannig að það verði sem
mest sjálfbært í öflun raforku. I
Sesseljuhúsi verður m.a. fyrirlestra-
salur, kennslustofur, tölvuver, bóka-
safn, fundarherbergi og sýningarsal-
ur. Húsið á sér erlendar fyrirmyndir
en undanfarin ár hafa verið byggðar
10 umhverfis- og vistmenningarmið-
stöðvar í Evrópu.
Ingustofa tekin í notkun
I gær var jafnframt tekin form-
lega í notkun Ingustofa, sem kennd
er við Ingu Berg Jóhannsdóttur, en
hún er í hópi fjölmargra velgjörðar-
manna Sólheima. Fyrir tíu áram var
mótuð sú stefna í atvinnumálum Sól-
heima að byggja upp fimm sjálfstæð
fyrirtæki, sem era sjálfbær og að-
skilin frá rekstri. Með opnun Ingu-
stofu hefur tekist að finna þessum
vinnustofum húsnæði, en í húsinu
verða fjögur verkstæði og vinnustof-
ur; listasmiðja, vefstofa, jurtastofa
og leii’vinnustofa. Fimmta vinnustof-
an, trésmíða- og hljóðfæraverkstæði,
verður í Ólasmiðju.
Ingustofa er 464 fermetrar og er
byggingakostnaður 48 milljónir. í
máli Gísla Hendrikssonar, varafor-
manns framkvæmdastjórnar Sól-
heima, kom fram að byggingin er
fjármögnuð með gjöfum frá um 1.600
fyrirtækjum, auk framlags úr
styi-ktarsjóði Sólheima. Þegar hafa
safnast 44 milljónir og sagði hann að
lokaátak fjársöfnunar yrði í haust.
Hann sagði að þetta væri þriðja
stóra byggingin á Sólheimum á
fimmtán áram sem eingöngu væri
fjármögnuð með framlagi einstak-
linga og fyrirtækja. Framlögin
næmu samtals yfir 200 milljónum.
Árni Friðriksson arkitekt hannaði
Ingustofu, en hann mun einnig
hanna Sesseljuhús.
I Inguhúsi verður í sumar sam-
sýning átta listamanna sem búsettir
era á Sólheimum.
íbúai- á Sólheimum era nú um eitt
hundrað. Sólheimar vora upphaflega
barnaheimili, en þar er nú samfélag
yngri og eldri borgara. Hlutverk
sjálfseignarstofnunarinnar Sól-
heima er að sinna samfélagsþjónustu
við þroskahefta.