Morgunblaðið - 13.07.2000, Qupperneq 28

28 FIMMTUDAGUR 13. JÚLÍ 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Tilraunir hefjast með
bóluefni gegn alnæmi
Durban. AFP.
Job Bwayo, prófessor við Nairobi-háskólann í Kenía, svarar spurning-
um um tilkomu bóluefnis gegn A-stofni alnæmis á 13. alþjóðlegu al-
næmisráðstefnunni í Durban.
TILRAUNIR á mönnum hefjast á
næstunni með fyrsta bóluefnið sem
þróað hefur verið til að veita vörn
gegn A-stofni alnæmisveirunnar.
Greint var frá þessu á 13. alþjóðlegu
alnæmisráðstefnunni sem stendur
yfir í Durban í Suður-Afríku þessa
dagana.
Alnæmisveiran sem bóluefninu er
beint gegn er af svonefndum A-
stofni, sem hvað algengastur er í
Kenýa og nokkrum öðrum ríkjum
Afríku. Bóluefnið byggir á erfðaefni
alnæmisveirunnar og er þróað í sam-
vinnu sérfræðinga við Oxford-há-
skólann á Englandi og Nairobi-há-
skóla í Kenýa. Einnig er verið að
gera tilraunir með aðrar gerðir bólu-
efna.
Þróuðu með sér
náttúrulega vörn
Upphafið að tilraununum má
rekja til athugana heilsugæslustöðv-
ar einnar í Nairobi á fólki innan kyn-
lífsiðnaðarins. Á vegum stöðvarinnar
eru stundaðar rannsóknir á alnæm-
isveirunni og kynsjúkdómum og
sagði Omu Anzale, læknir við heilsu-
gæslustöðina, að komið hefði í Ijós að
u.þ.b. 5% þeirra 2.000 vændiskvenna
sem stöðin annaðist hefðu þróað með
sér náttúrulega vöm gegn alnæmi.
„Fyrsta snerting olli ekki sýkingu
en kom ónæmiskerfi þeirra í gang,“
sagði Anzale og kvað framleiðslu á
T-fmmum í líkama kvennanna hafa
stóraukist. T-frumumar em þær
framur sem era lykillinn að sam-
hæfðri svöran ónæmiskerfisins. Al-
næmisveiran ræðst hins vegar gegn
þessum frumum og gerir líkamann
þar með óhæfan til að berjast gegn
sjúkdómum. í flestum tilfellum nær
líkaminn ekki að bera kennsl á al-
næmisveirana nógu hratt til að auka
framleiðslu T-framnanna að því
magni að þær geti barist gegn veir-
unni.
„Við vonumst til þess að útkoman
verði sú að þegar búið er að bólu-
setja einhvern þá muni líkami við-
komandi bregðast við með því að
hefja framleiðslu T-framna af mikl-
um krafti," sagði Anzale.
Rannsóknarstofa ein á Ítalíu hefur
nú þegar þróað bóluefnið í plásturs-
formi og er í plástrinum að finna
stökkbreytta útgáfa alnæmisveir-
unnar og annarrar veira sem lík-
aminn þekkir nú þegar. Með þessu
móti er vonast til að breyta megi
ónæmiskerfinu lítillega, þannig að
það reynist fært um að bera kennsl á
alnæmisveirana, elta hana uppi og
eyða áður en veiran nær að valda
skaða.
Fyrstu tilraunir með bóluefnið
eiga að hefjast innan sex til átta
vikna í Bretlandi en til stendur að
hafist verði handa við frekari tilraun-
ir í Afríku fyrir árslok.
„Þegar búið er að veita sjúklingi
bóluefnið vonumst við til að líkami
viðkomandi nái að þróa með sér
ónæmisviðbrögð svo hætta megi
notkun lyfjaflokka sem hingað til
hafa hægt á útbreiðslu veirannar og
þess í stað megi hafa stjórn á alnæm-
isveiranni sé ekki kostur á læknis-
meðferð," sagði Julianna Lisziewicz,
sem vinnur við genarannsóknastofn-
unina RIHGT. Langt er þó talið í að
slíkar framfarir verði.
Ekki ónæmar fyrir smiti
Rannsóknir á vændiskonum þeim
í Nairobi sem þróað höfðu með sér
vöm gegn alnæmi hafa þó sýnt að
konurnar era ekki með öllu ónæmar
fyrir smiti. Nokkrar vændiskvenn-
anna tóku sér tímabundið frí frá
störfum og greindust síðan með al-
næmisveirana eftir að þær höfðu
hafið störf að nýju. Að sögn Anzale
virðist því sem varnarkerfi kvenn-
anna sé aðeins virkt meðan þær
verða fyrir stöðugu áreiti vegna kyn-
maka við smitaða menn. „Þetta þýðir
að stöðugt áreiti virðist vera einn
lykilþátturinn í alnæmisvörnum,"
sagði Anzale sem telur að þetta
kunni að hafa í för með sér að reglu-
lega þurfi að veita bóluefni gegn
sjúkdóminum.
Ríkisstjóm Suður-Afríku hefur nú
þegar tilkynnt að hún hafi fullan hug
á að færa sér bóluefnið í nyt, jafnvel
þótt niðurstöður kunni að sýna fram
á að það virki aðeins í 40% tilfella.
Reynist tilraunir með bóluefnið
lofa góðu má búast við að íbúar Sud-
ur-Afríku taki bóluefninu fagnandi
en talið er að 4,2 milljónir lands-
manna hafi verið smitaðar af alnæm-
isveiranni í lok síðasta árs.
Hreinsanir í Júgóslavíu
Dómarar
reknir
BelgTad. AP.
SERBÍUÞING, þingmenn hollii*
Slobodan Milosevic, forseta Júgóslav-
íu, hefur rekið 16 dómara, sem lýst
hafa yfir stuðningi við stjómarand-
stöðuna í landinu og haft uppi efa-
semdir um sjálfstæði dómskerfisins.
Meðal dómaranna er Miroslav
Todorovic, dómari í Belgrad, sem
rekinn var fyrir að styðja einn
stjómarandstöðuflokkinn, og 13 dóm-
arar aðrir, sem lýstu yfir stuðningi við
hann í opnu bréfi.
Almennt er litið á þessar hreinsanir
sem lið í þeim áætlunum Milosevics
að bæla niður alla andstöðu fyrir al-
ríkis- og sveitarstjómarkosningamar
seint á árinu.
--------------
Játar morð-
ið í Orrefors
SEXTÁN ára gamall drengur hefur
játað að hafa stungið til bana 10 ára
gamla stúlku í bænum Orrefors í
Svíþjóð í vor er leið. Særði hann
aðra stúlku en þær vora í hópi
skólakrakka sem tjaldað höfðu í
bænum.
Atburðurinn vakti mikinn óhug í
Svíþjóð og hefur rannsóknin verið
mjög umfangsmikil. Vitað var að
drengurinn, sem hefur áður komist í
kast við lögin þótt ekki sé fyrir of-
beldi, var á tjaldstæðinu umrætt
kvöld, 27. maí sl., og eftir að hafa
verið yfirheyrður nokkram sinnum
játaði hann á sig glæpinn. Hafði þá
lögreglan fundið heima hjá honum
hníf sem hugsanlega er morðvopnið.
Drengurinn kveðst hafa ætlað að
hræða krakkana í tjöldunum en
ekki hefur verið upplýst hvers
vegna hann beitti hnífnum. Verjandi
drengsins neitar því, að hann hafi
ætlað að vinna stúlkunum mein.
„Vísir menn“ skipaðir til að endur-
skoða mannréttindamál í Austurríki
Stj órnarflokk-
arnir fagna
ákvörðuninni
Vikuferð 19. og 26. júlí -
Aukavika 2-4 í íbúð kr.
2-4 í íbúð kr.
39.900
Gisting í íbúðum
á Portofino II
Innifalið: Flug, gisting, ferðir til og fró flugvelli erlendis og íslensk fararstjórn.
Ekki innifalið: Flugvallaskattar og alferðargjald; fullorðnir 2540 kr og börn (2-1 lóra) 1910 kr.
Kostirnir við allar okkar ferðir og verð eru:
Þú velur gistinguna STRAX VIÐ BÓKUN. Ferðaskrifstofa Reykjavíkur
býður aðeins rúmgóðar íbúðir á ofangreindu verði (ekki stúdíó)
Gististaðir okkar á Benidorm: Les Dunes Suites, Gemelos II, Portofino II
og Edimar eru allir frábærlega staðsettir í hjarta Benidorm, ýmist við
ströndina eða í göngufæri til strandar og í gamla bæinn.
MUNDU að nota EURO/ATLAS
ávísun og þú LÆKKAR ferða-
kostnaðinn um 5000 krónur

tls 0*0*
www.ferd.i
■SSSas^
FEROASKRIFSTOFA _
REYKJA VÍKUR
Aðalstræti 9 - sími 552-3200
Vín. Reuters.,
MANNRETTINDADOMSTOLL
Evrópu skýrði í gær frá nöfnum
þeirra þriggja „vísu manna“ sem
gera eiga úttekt á mannréttinda-
málum í Austurríki áður en tekin
verður um það ákvörðun hvort
Evrópusambandið (ESB) aflétti
refsiaðgerðum sínum gegn landinu.
Hafa stjórnarflokkarnir í Austur-
ríki fagnað skipan þrímenning-
anna.
Samkvæmt dómstólnum hafa
þeir Martti Ahtisaari, fyrrverandi
Finnlandsforseti, Marcelino Oreja,
fyrrverandi utanríkisráðherra
Spánar, og Jochen Frowein, lög-
fræðingur og yfirmaður Max
Planck-stofnunarinnar í Þýska-
landi, verið skipaðir í stöður eftir-
litsmannanna. Kom skipanin í
kjölfar tilmæla Antonio Guterres,
forsætisráðherra Portúgals, í síð-
asta mánuði er landið fór með for-
mennsku ESB, um að dómstóllinn
ætti að finna „þrjá vísa menn“ til
að endurskoða afstöðu austurrísku
stjórnarinnar til sam-evrópskra
gilda. Þrímenningarnir munu skila
skýrslu sinni til þess ríkis sem fer
með formennsku ESB, sem um
þessar mundir er Frakkland, en
engin tímamörk hafa verið gefin.
Endurskoðunin er talin geta losað
um pólitíska einangran Austurríkis
innan ESB sem staðið hefur síðan
Frelsisflokkurinn, undir stjórn
hægrimannsins Jörgs Haiders, tók
við stjórnartaumunum ásamt
Þjóðarflokki Wolfgangs Schussels
kanslara.
Frelsisflokkurinn
ekki ósáttur
Austurrísku stjórnarflokkarnir
fögnuðu í gær skipan þrímenning-
ana í stöðurnar og sagði Andreas
Kohl, þingflokksformaður Þjóðar-
flokksins, að valið á mönnunum
væri afar gott. „Ef skýrslunni
verður skilað fljótlega munu hlut-
irnir líta vel út,“ sagði hann í gær.
Peter Westenthaler, þingflokksfor-
maður Frelsisflokksins, sagði einn-
ig að skipan mannanna vísu væri
jákvæð, þótt hann gagnrýndi um-
boð þeirra til að rannsaka Frelsis-
flokkinn gaumgæfilega.
„Ég held að þetta séu þrír heið-
ursmenn sem munu nú ráðast á
þetta afar erfiða mál,“ sagði West-
enthaler í viðtali við austurríska
útvarpið ORF í gær. „Ég hlakka til
að sjá hvernig þeim mun ganga en
við munum svo sannarlega ekki
hindra störf þessarra þriggja vísu
manna.“