Morgunblaðið - 24.09.2000, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 24. SEPTEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 17/9-23/9

^W*WlNNLENT
► BMW-bflaverksmiðjurn-
ar hafa sýnt því áhuga að
fara í samstarf við íslend-
inga um nýtingu vetnis.
Valgerður Sverrisdóttir
iðnaðarráðherra segir að
ráðuneytið og Orkustofhun
séu að skoða málið.
► BORGARSTJÓRN
Reykjavíkur hefur óskað
eftir formlegum viðræðum
við bæjaryfirvöld í Kópa-
vogi um framtíð Vatns-
endasvæðisins þar sem
Kópavogur hyggst reisa
íbúðarbyggð.
► FINNBOGIA. Bald-
vinsson hefur fest kaup á
meirihluta hlutaQár í fisk-
vinnslufyrirtækinu Huss-
mann & Hahn í Cuxhaven í
Þýskalandi en fyrirtækið
velti sjö milljörðuin króna á
síðasta ári.
► RÚMLEGA 100 manns
hafa veikst f kjölfar salmon-
ellusýkingar. Margt þykir
benda til þess að sýkingin
hafi borist með salati frá
Evrópu. ► FLUGFÉLAG
Islands hefur náð sam-
komulagi við samgöngu-
ráðuneytið um áframhald-
andi tengiflug frá Akureyri
til Egilsstaða, Vopnafjarð-
ar, Þórshafnar og Isafjarð-
ar til ársloka.
► NOKKUR erlend stórfyr-
irtæki, þar á meðal danska
fyrirtækið Danfoss, hafa
sýnt mikinn áhuga á að
kaupa íslenska skálann á
EXPO-heimssýningunni í
Hannover í Þýskalandi.
► FISKVEIÐINEFND
Norðvestur-Atlantshafsins
mun á næsta ári reyna að
komast að samkomulagi um
kvótasetningu á rækjuveið-
um á Flæmska hattinum.
Örn varð Qórði
í Sydney
ÖRN Arnarson sundmaður varð fjórði
í 200 metra baksundi á Ólympíuleikun-
um í Sydney á flmmtudaginn. Þetta er
fjórði besti árangur íslensks íþrótta-
manns á Ólympíuleikum frá upphafi,
en aðeins Vilhjálmur Einarsson þrí-
stökkvari, Bjami Friðriksson júdó-
maður og Jóhannes Jósefsson glímu-
kappi hafa náð betri árangri. Öm synti
úrslitasundið á 1.59,00, en í undanúr-
slitum synti hann á 1.58,99, sem er
nýtt Islands- og Norðurlandamet. Öm
segist nú stefna á gullverðlaun í
Aþenu árið 2004.
Albright kemur
til Islands
MADELEINE K. Albright, utanríkis-
ráðherra Bandaríkjanna, kemur í op-
inbera heimsókn til íslands á laugar-
daginn í boði Halldórs Ásgrímssonar
utanríkisráðherra. Ráðherramir
munu m.a. ræða um framkvæmd vam-
arsamstarfs íslands og Bandaríkj-
anna. Viðræðumar em ekki taldar
marka upphaf endurskoðunar bókun-
ar um vamarsamninginn enda hefur
hvomg þjóðin óskað eftir endurskoð-
un á henni. Utanríkisráðherrarnir
munu ræða um það hvemig hægt
verður að minnast þess að á næsta ári
verða 50 ár liðin frá undirritun samn-
ings um varnarsamstarf þjóðanna.
Handtekinn með
14.270 e-töflur
HOLLENSKUR maður situr nú í
gæsluvarðhaldi eftir að hafa verið
handtekinn á Keflavíkurflugvelli á
mánudaginn með 14.270 e-töflur í fór-
um sínum. Þetta er mesta magn af e-
töflum sem lagt hefur verið hald á hér-
lendis en skammt er síðan tollgæslan
lagði hald á 5.000 e-töflur sem Islend-
ingur reyndi að smygla til landsins.
Óttast kosningasvik
í Serbíu
NEBOSJA Pavkovic, yflrmaður júgó-
slavneska hersins, varaði í vikunni
vestræn ríki við að skipta sér af kosn-
ingunum í Júgóslavíu í dag og þykir
það ekki boða neitt gott fyrir stjórnar-
andstöðuna.
Allar skoðanakannanir benda til, að
Vojislav Kostunica, frambjóðandi
kosningabandalags stjórnarandstöð-
unnar, muni bera sigur úr býtum en
óttast er, að Slobodan Milosevic forseti
og stuðningsmenn hans muni ógilda
úrslit kosninganna með samsæris-
kenningar um afskipti Vesturlanda að
yfirvarpi. Telja margir, að Miiosevic
muni lýsa yfir sigri strax og kjörstöð-
um verður lokað.
Að sögn erlendra fréttaritara er
mikil spenna í Belgrad, höfuðborg
Serbíu, og íbúamir óttast, að til óeirða
kunni að koma þegar úrslitin verða til-
kynnt.
Hefur Zarco Korac, leiðtogi jafnað-
armanna, hvatt fólk til að bíða niður-
stöðunnar fyrir utan kjörstaði og hann
segir, að verði milljónir manna saman
komnar úti á götum, sé hugsanlegt, að
Milosevic hugsi sig um tvisvar áður en
hann grípi til ofbeldis.
Evruandstæðingar
í meirihluta
ALLAR skoðanakannanir í Danmörku
benda til, að aðild að Myntbandalagi
Evrópu verði felld í kosningunum 28.
september næstkomandi. Stuðnings-
menn evrunnar halda þó enn í vonina
og síðustu daga hafa þeir hamrað á
efnahagslegum afleiðingum þess að
segja nei.
Telur ríkisstjómin, að það muni
kosta Dani 200 miltjarða íslenskra
króna næstu tíu árin og hún segist
vera að búa sig undir, að gjaldeyris-
braskarar muni gera atlögu að gengi
dönsku krónunnar strax og ljóst verð-
ur, að aðildin hafi verið felld.
► MÓTMÆLI gegn háu
olíuverði héldu áfram í
mörgum Evrópulöndum í
vikunni, og gætti slíkra
mótmæla einnig í löndum í
öðrum heimshlutum, s.s. í
ísrael. Talsmaður Al-
þjóðagjaldeyrissjóðsins,
IMF, sagði að hætt væri við
að spá sjóðsins um góðan
hagvöxt í heiminum á
næsta ári reyndist ekki
rétt, héldist olíuverð hátt.
► BREZKA lögreglan tel-
ur að klofningshópur úr
írska lýðveldishemum
(IRA) kunni að hafa staðið
fyrir flugskeytisárás á höf-
uðstöðvar brezku leyni-
þjónustunnar MI6 í mið-
borg Lundúna á
miðvikudagskvöld.
► STJÓRNARAND-
STAÐAN í Perú krafðist
þess á þriðjudag að mynd-
uð yrði bráðabirgðastjóm
og Alberto Fujimori forseti
segði af sér tafarlaust
vegna mútumáls yllr-
manns leyniþjónustunnar,
sem verið hefur áhrifa-
mesti bandamaður for-
setans undanfarin tíu ár.
► EVRAN, sem stöðugt
hefur verið að lækka í
verðgildi gagnvart Banda-
ríkjadal að undanfömu,
styrktist nokkuð á föstu-
dag, er seðlabanki Banda-
ríkjanna lagðist á sveif
með systurstofnunum í
Evrópu, Japan og fleiri
ríkjum, sem álíta gengis-
þróun evmnnar á gjald-
eyrismörkuðum skaðlega.
Markaðsrýnar sögðu að-
gerðirnar ekki skila varan-
legum árangri nema þær
héldu áfram næstu daga.
FRÉTTIR
Bensínverð er næsthæst á íslandi í samanburði við
15 ríki innan Evrópusambandsins
Hlutfall skatta er
lægra hér en í meiri-
hluta ESB-landa
Bensínverð
í Evrópulöndum
og hlutur ríkisins
* 95 oktana bensín, m.v. 11. sept.
Grunnverð Skattar
Bretland 23,07
ÍSLAND 37,oo
Holland [3L84
Finnland 30,77
Svíþjóð
Danmörk
29,38
28,05
Frakkland [25,36
Ítalía [29J2
Belgía 129,05
Þýskaland 24,96
Austurríki 128,12
írland
27,97
Portúgal [33,86
Lúxemb. 28,97
Grikkland 28,96
72,00
57,70
56,04
55,94
55,37
53,71
55,73
509Í
50,30
50,98
4143
38,87
30,12
33,45
Spánn 125,16 | 35,07
30,16
HLUTFALL bensínskatta (vöru-
gjalds, bensíngjalds og virðisauka-
skatts) af útsöluverði á 95 oktana
bensíni er nokkru lægra hér á landi
en í meirihluta ríkja innan Evrópu-
sambandsins.
Útsöluverð á bensíni er hins veg-
ar hið næsthæsta hér á landi ef bor-
ið er saman við bensínverð í 15 lönd-
um Evrópusambandsins. íslenska
ríkið fær einnig meira í sinn hlut í
krónum talið af hverjum seldum
lítra en ríki ESB að Bretlandi einu
undanskildu, þar sem útsöluverð á
bensíni og bensínskattar eru hæstir
meðal þessara þjóða.
Hæst verð og skattar
af bensíni í Bretlandi
Verð á 95 oktana bensíni var hæst
í Bretlandi eða sem svarar til rúm-
lega 95 íslenskra kr. hver lítri, um-
reiknað úr evru, skv. yfírliti yfír
eldsneytisverð í aðildarlöndum
ESB þann 11. september sl. Saman-
burðartölurnar um útsöluverð á
bensíni í löndum ESB eru birtar í
fréttariti ESB um eldsneytisverð í
bandalagsríkjunum.
Hlutur ríkisins í bensínsverðinu
er einnig meiri í Bretlandi en öðrum
löndum eða 72 kr. af hverjum lítra
og bensínskattarnir eru einnig
stærri hluti af útsöluverðinu í Bret-
landi en öðrum samanburðarlönd-
um eða rúmlega 75%.
Ef bensínverð á íslandi er borið
saman við þessar upplýsingar kem-
ur í ljós að útsöluverð á 95 oktana
bensíni er næsthæst hér á landi,
94,70 kr. lítrinn (ef ekki er um
sjálfsafgreiðslu að ræða). Þar af
nema skattar til ríkisins 57,70 kr.
Hutfall bensínskatta af útsölu-
verðinu er þó lægra hér á landi en í
níu Evrópusambandslöndum eða
60,92%.
Þriðja hæsta bensínverðið er að
finna í Hollandi en þar kostaði bens-
ínlítrinn 87,88 kr. þann 11. septem-
ber sl., þar af námu bensínskattar
rúmum 56 kr. og hlutfall skattanna
af útsöluverðinu er 63,76%. Finn-
land er í fjórða sæti en þar kostaði
bensínlítrinn 86,71 kr., Þar af nema
bensínskattar 55,94 kr. og hlutfall
skatta af útsöluverði er 64,51%.
Svíþjóð er í 5. sæti þar sem bens-
ínlítrinn kostaði 84,75 kr., þar af
nema skattar rúmum 55 kr. og hlut-
fall bensínskatta af útsöluverði er
65,33%. Danmörk er í sjötta sæti
þar sem lítrinn kostaði 81,76 kr.,
þ.a. fara 53,71 kr. í bensínskatta eða
65,69% af hverjum seldum lítra.
Utsöluverð og skattar lægstir í
Grikklandi og á Spáni
Útsöluverð á 95 oktana bensíni
var hins vegar lægst í Grikklandi
eða 59,12 kr. Þar samsvara bens-
ínskattar af hverjum seldum lítra
30,16 ísl. kr. og er hlutfall bensín-
skattanna rúm 51% af útsöluverði.
Bensínverð var næstlægst á Spáni
eða sem svarar 84,75 ísl. kr. Þar af
nema bensínskattar rúmum 35 kr.
eða 58,22% af útsöluverði.
Ef eingöngu er litið á hlutfall
bensínskatta af útsöluverði á 95
oktana bensíni kemur Frakklandi
næst í röðinni á eftir Bretlandi en
þar tekur hið opinbera 68,72% af
hverjum seldum lítra í skatta og
gjöld. Bensínið kostaði þar rúmlega
81 kr. þann dag sem samanburður-
inn er miðaður við og þar af renna
55,73 kr. skatta. Bensínskattar í
Þýskalandi eru einnig hlutfallslega
háir samanborið við önnur lönd eða
þeir þriðju hæstu, þar sem hlutfall
skatta er 67,13% af hverjum seldum
lítra. Útsöluverð á bensíni í Þýska-
landi var 75,94 kr. skv. samanburð-
inum og þar af námu bensínskattar
50,98 kr.
Stefnt að umhverfísvænum
innkaupum í Snæfellsbæ
SNÆFELLSBÆR hefur sent öll-
um viðskiptavinum bæjarins bréf
þar sem kynnt er það markmið bæj-
arins að stunda sjálfbær innkaup í
anda Staðardagskrár 21. Að sögn
Kristins Jónassonar bæjarstjóra er
Snæfellsbær fyrsta sveitarfélagið
sem hrindir þessu í framkvæmd.
„í bréfi sem við sendum fyrir-
tækjunum förum við fram á að þau
hjálpi okkur að benda á hvaða vörur
eru betri en aðrar, hvaða vörur eru
umhverfisvænar. Þetta þýðir ekki
að við ætlum að hætta að skipta við
okkar viðskiptavini. Við viljum gera
þetta í sem mestu samstarfi við þá.“
Kristinn segir að vinnan við Stað-
ardagsskrá 21, sem er sameiginlegt
verkefni Sambands íslenskra sveit-
arfélaga og umhverfisráðuneytisins
í samræmi við ályktanir ráðstefnu
SÞ í Ríó 1992, hafi tekið nokkurn
tíma. „Við settum saman lýsingu á
því hvernig samfélag við viljum hafa
í Snæfellsbæ á 21. öldinni og gerðum
framkvæmdaáætlun um það hvað
þyrfti að gera til að það gengi eftir.
Nú erum við að byrja að fást við
þann verkefnalista sem við höfum og
hrinda verkefnunum í framkvæmd."
í bréfínu sem Snæfellsbær sendir
viðskiptaaðilum sínum er bent á að
umræða um græn innkaup hafi verið
lengi í gangi en enginn tekinn full-
komlega af skarið fyrr en nú þegar
Snæfellsbær gerði það. Kristinn
segir ómögulegt að segja til um hve-
nær innkaup bæjarins verði alger-
lega umhverfisvæn, umhverfismál
séu í svo mikilli endurskoðun núna
og e.t.v. ekki hægt ennþá að kaupa
umhverfisvænt inn á öllum sviðum.
Að sögn Huga Ólafssonar hjá um-
hverfísráðuneytinu er stefna Snæ-
fellsbæjar í samræmi við umhverfis-
stefnu í ríkisrekstri sem ríkis-
stjórnin samþykkti fyiTr þremur
árum og tók m.a. til umhverfis-
vænna innkaupa. Hugi sá um gerð
handbókar sem ráðuneytið gaf út
um umhverfisvæn innkaup.
„Það hafa fáir stundað umhverfís-
væn innkaup hér á landi þrátt fyrir
að áhugi sé fyrir hendi. Snæfellsbær
er fyrsta sveitarfélagið sem fer af
stað með þessa stefnu og vonandi
fylgja fleiri í kjölfarið," segir Hugi.
Verkefnisstjóri Staðardagskrár
21 í Snæfellsbæ er Guðlaugur Berg-
mann.