Morgunblaðið - 01.12.2000, Side 26

26 FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
-
Mannréttindanefnd SÞ í Genf
Kæra Björns
Kristj ánssonar
til athugunar
MANNRÉTTINDANEFND Sam-
einuðu þjóðanna í Genf hefur tekið
til athugunar kæru Björns Krist-
jánssonar, áður skipstjóra á b/v
Vatneyri, á hendur íslenska ríkinu.
Björn telur í kæru sinni að ísland
hafi brotið gegn Alþjóðasamningi
um borgaraleg og stjórnmálaleg
réttindi þegar Hæstiréttur sak-
felldi hann í svonefndu Vatneyrar-
máli 6. apríl sl. íslenska ríkinu hef-
ur verið veittur 6 mánaða frestur
til að gera athugasemdir um efnis-
atriði og meðferðarhæfi kærunnar.
Björn Kristjánsson var skip-
stjóri á Vatneyrinni þegar skipinu
var haldið til veiða í febrúar 1999
án nægjanlegs kvóta. Hann var
ásamt útgerðarmanni skipsins
ákærður fyrir brot á lögum um
fískveiðistjórn. Vörn hans byggðist
á að þau lög stæðust ekki 65. og 75.
gr. stjórnarskrárinnar, og væri því
ekki unnt að sakfella hann á grund-
velli þeirra. Héraðsdómur Vest-
fjarða tók þau rök til greina, en
meirihluti Hæstaréttar vísaði þeim
á bug.
Mannréttindanefnd Sameinuðu
þjóðanna starfar samkvæmt ofan-
greindum alþjóðasamningi, sem
gerður var 1966, og bókun við þann
samning. Hefur ísland verið aðili
að samningnum og bókuninni frá
1979, og þar með skuldbundið sig
til að virða ákvæði samningsins og
viðurkennt rétt nefndarinnar til að
taka til meðferðar hvort brot hafi
verið framið gegn honum.
„Nefndin setur að aflokinni
málsmeðferð, sem oft tekur nokkur
ár, fram niðurstöður í formi „álits“,
er í raun gegnir svipuðu hlutverki
og dómsorð. Þar er kveðið upp úr
um hvort ríki hafi virt ákvæði
samningsins. Nefndin beinir einnig
oft tilmælum til aðildarríkja um úr-
bætur í ákveðnum atriðum, til
dæmis um breytingar á löggjöf og
ráðstafanir varðandi þá sem hafa
orðið fyrir brotum gegn samningn-
um. Mörg ríki, þar á meðal ríki í
Vestur-Evrópu, eru aðilar að
samningnum og bókuninni, sem
heimilar þegnum aðildarríkja að
leggja slíkar kærur fyrir nefndina
og veitir henni vald til að úrskurða
um þær. Nokkuð er mismunandi
hversu vel aðildarríkin eru talin
hafa fylgt samingnum. Einstaka
ríki, einkum ríki er lotið hafa her-
foringjastjórnum eða áþekku
stjórnarfari, hafa verið talin veita
nefndinni litla samvinnu og jafnvel
hafa vikið sér undan að hlíta niður-
stöðum hennar og tilmælum. Önn-
ur ríki, þar á meðal þróunarríki,
svo og Norðurlönd og fleiri
Evrópuríki, hafa hins vegar verið
nefnd sem ríki er veita nefndinni
fulla samvinnu og virða niður-
stöður hennar," segir í frétt um
málið frá lögmanni Björns, Lúðvík
Emil Kaaber.
ÚRVERINU

Ljósmynd/Porgrímur Kjartansson
100.000 tonn á land
STARFSMENN loðnuverksmiðju Hraðfrystistöðvar
Þórshafnar fögnuðu því á dögunum að þangað hafa
borist alls um 100 þúsund tonn af loðnu á þessu ári.
Slegið var í tertu af því tilefni og notuðu skipverjar á
loðnuskipinu Júpiter ÞH tækifærið til að fagna 37.500
tonna afla á árinu. Á myndinni eru þeir Rafn Jónsson
verksmiðjustjóri og Jón Axelsson skipstjóri um það bil
að fara að gæða sér á kræsingunum.
Varðskipið Óðinn
aðeins á sjó á sumrin
VARÐSKIPIÐ Óðinn verður ekki
notað í vetur og í raun aðeins á
sumrin út árið 2003. Hins vegar
verða endurbætur gerðar á Tý og
Ægi næsta sumar og þá verður Óð-
inn á fullri ferð en auk þess stendur
yfír undirbúningur vegna útboðs
varðandi nýtt varðskip.
Hafsteinn Hafsteinsson, forstjóri
Landhelgisgæslunnar, segir að að
óbreyttu hefði þurft að láta fara
fram talsverðar endurbætur á Óðni
til að geta fengið að halda skipinu
úti. Ef það yrði hins vegar aðeins
notað frá vori til hausts hefði við-
komandi flokkunarfélag samþykkt
að framlengja notagildið út árið
2003. Vegna þessa og talsverðra
endurbóta sem þurfa að fara fram á
Tý og Ægi á næsta ári hefði verið
ákveðið að breyta framkvæmd vai'ð-
andi úthald skipanna út árið 2001 til
að byrja með. „í stað þess að láta
vandamálin hrannast upp ætlum við
að vera forsjálir og taka strax á mál-
unum, nota Tý og Ægi meira yfir
vetrarmánuðina og setja þá svo í
viðgerðir á sumrin en nota þá Óðin,“
segir Hafsteinn.
Engar uppsagnir fylgja þessum
breytingum en Hafsteinn segir að
breytingarnar felist fyrst og fremst
í rekstraifyifrkomulaginu eða út-
haldinu. „Það var markmið okkar að
halda okkar ágæta fólki," segir
hann.
Ákveðið hefur verið að Landhelg-
isgæslan fái nýtt varðskip og segir
Hafsteinn að verið sé að undirbúa
útboð vegna skipsins en verið sé að
vinna að þeim málum hjá Ríkiskaup-
um. Nefnd hafí verið skipuð til að
kanna þarfir stofnunarinnar, hvem-
ig skipið þurfí að vera búið til að það
uppfylli þær kröfur sem gerðar eru
til slíks skips og svo framvegis. Ver-
ið sé að vinna að því að taka út aðal-
þættina og útbúa útboðsgögnin svo
þau verði fyrir hendi þegar stjóm-
völd ákveða að stíga skrefið.
Hann segir í því sambandi að
smíði skipsins verði öll að fara fram
á sama stað vegna ábyrgðarþáttar-
ins.
Með blaðinu
á morgun fylgir 64
síðna jólablaðauki,
Jólin 2000.
JtorgtitiMíjMli