Skírnir - 01.01.1893, Qupperneq 5

Löggjöf og landstjórn.
5
til að gefa út ensk-íslenska orðabók 800 kr. f. ár, til D. Thomsens, ferða-
styrkur til að kynnast sölu á íslenzkum vörum erlendis 1800 kr.
Þingið ákvað ennfremur í fjárlögum að veita mætti allt að 40,000
kr. lán úr viðlagasjóði til sýBlufélaga, er vilja koma á fót tóvinnuvél-
um, ekki samt yfir 20,000 kr. til hvors um sig. Ennfremur vildi þingið
veita úr sama sjóði allt að 40,000 kr. lán einstökum mönnum til þilskipa-
kaupa, gegn tryggu veði og eigi meira en 4000 kr. til hvers einstaks.
Af öðrum lagafrumvörpum, er þingið samþykkti, skal hér getið nokk-
urra: um skaðabœtur fyrir gcesluvarðhald að ósekju o. fl., um aukatekjur.
dagpeninga og ferðakostnað sýslumanna, bœjarfógeta o. fl., um aukatekj-
ur þœr, er renna i landssjóð, um brúargerð á Þjórsá, um breyting á
3., 4. og 15. gr. í tilskipun um lausamenn og húsmenn á íslandi 36. maí
1863 og viðauka við hana (um lausamennskuleyfi), um kjörgengi kvenna,
um breyting á lögum 8. jan. 1886 um hluttöku safnaða í veitingu brauða
(um prestakosningar), um gœslu og viðhald á brúm y fir Olfusá og Þjórsá,
um eptirlaun (um lœkkun þeirra), um bœjarstjórn á Seyðisfirði, um að
nema dómsvald hœstaréttar í Iíaupmannahöfn, sem œðsta dóms í íslenzk-
um málum, úr lögum, um stofnun háskóla. Dessi frnmvörp öll, er nú
voru talin, má telja meðal hinna markverðustu, er þingið samþykkti, en
húast má við, að sum þeirra nái ekki samþykki konungs að sinni. Að
öðru leyti er jafnan í riti þessu stuttlega minnst á efni flestra laga, um
leið og getið er um konungsstaðfesting á þeim. Nokkurra af frumvörpum
þeim, er annað tveggja féllu eða dagaði uppi, mun verða getið í síðari
köflum rits þessa. Ein af þingsályktunartillögunum var um afnám grísku
og latínu sem skyldunámsgreina í Reykjavíkur lœrða skóla; hún var bor-
in fram í neðri deild; urðu um hana allmiklar umræður á milli mennta-
manna deildarinnar; fylgdu ýmsir hinir yngri fast fram afnámi þessara
greina, en hinir eldri vörðu og varð skoðun þeirra sigursælli, þvi tillagan
var felld. Önnur tillaga, sem eigi varð útrædd, fór fram á að búið væri
undir húsbyggingu handa söfnum landsins, öðrum en landsbókasafninu.
Ein þingsályktunartillagan var um styrkveitingar til búnaðarfélaga. (f
hverju búnaðarfélagi, er leitar styrks, séu að minnsta kosti 10 menn, er
jarðarnot hafa og séu unnin eigi færri en 12 dagsverk á félagsmann
hvern, að meðaltali. Dar fylgdu og nákvæmar reglur um, hvernig jarða-
bætur skuli leggja í dagsverk). Önnur var um málaleitanir við erlend
ríki um fréttaþráðarlagning til íslands. (Skorað á stjórnina að fara þess
á leit við önnur ríki). Báðar þessar tillögur voru samþykktar. Hér síð-