Skírnir - 01.01.1893, Side 71

England.
71
ræður gegn frumvarpinu í heild sinni og gekk Chamberlain einna bezt
fram í þvi. Optast lauk umræðunum um miðnætt, en stundum stððu þær
þó þangað til klukkan 4 um morguninn. 13. júní var lokið við þriðju
grein frumvarpsins og um mánaðarmótin hafði þingið marið flmm greinar.
En það var ekki efnilegt fyrir úrslit málsins ef þessu héldi áfram og tók
Gladstone því það til bragðs, sem Torýarnir gerðu við íra 1887, þegar
verið var að ræða um nauðungarlögin írsku. 30. júní bar hann upp, að
umræðunum um Home Kule skyldi lokið á ákveðnum tíma, 27. júlí og
skyldi vera kveðið á hverjir kaflar skyldu vera fullræddir þennan og þenn-
an mánaðardag. Uppástunga Gladstone’s var samþykt með 32 atkvæða
mun — 299 atkvæði með, 267 á móti — og mæltu þó Úníónistar og Torý-
ar á móti henni af öllu megni, einkum Balfour; kölluðu þeir samþyktina
síðan klafalög þingsins.
Nú er að segja frá atburði einum, sem einstakur er í þingsögu Breta.
27. júlí sat neðri deildin á nefndarfundi og var forsetinn Peel ekki við.
Chamberlain stóð þá upp eins og optar og hélt mjög harðorða tölu gegn
Gladstone og fylgismönnum hans; líkti hann honum saman við Heródes
þegar skríllinn hefði sagt um hann, að rödd hans væri guðs rödd. Eins
teldu fylgifiskar Gladstones alt ágætt, sem hann sagði, hve fjarstætt sem
það væri. Þegar Chamberlain nefndi Herðdes hrópaði einn af írsku þing-
mönnunum, O’Connor, Júdas, Júdas, og benti hann til þess að Chamber-
lain hafði áður verið einhver hinn ákafasti af fylgismönnum Gladstone’s,
þótt nú væri önnur raun á orðin. Nú kom upp háreysti mikið og talaði
hver í kapp við annan, en Chamberlaiu varð að hætta við töluna. Fund-
arstjóri gat engu tauti á komið, enda féliust honum alveg hendur.
Áður en langt um leið var allur fjöldinn af þingmönnum kominn í
handalögmál; börðu hvorir aðra og hrundu hvorir öðrum. Áheyrendum
þeim, sem við voru staddir, leizt ekki á blikuna og tóku þeir til að blístra
og omja til þess að láta óánægju sína í ljósi. Við það sefuðust þingmenn
og eins við komu forsetans, því sent hafði verið eptir honum.
Þegar þingmönnum var runnin reiðin skömmuðust þeir sín mjög fyrir
þessa ósvinnu og vildu allir bera af sér, að þeir hefðu átt upptökin, og
lauk svo þessum róstum.
Þegar þær fréttust út um landið gaus upp hin mesta óánægja yflr
þeim og kom öllum enskum blöðum, bæði stjórnarblöðum og andvigisblöð-
um hennar saman um, að þingið hefði bakað sér hinn mesta ósóma, og
jnætti heita, að nú væri horfin göfgi hins óflekkaða þings Breta. Til