Skírnir - 01.01.1893, Qupperneq 75

England.
75
Sumir af námaeigendunum eru með ríkustu mönnum á Bretlandi, svo
sem markiinn af Bute, sem ferðaðist til íslands um árið og hertoginn af
Argyll. Markiinn á alla námana kringum Cardiff í Wales og hefir 10.400,000
krðnur í tekjur á ári, en hertoginn á 17 náma á Skotlandi og hefir
12,600,000 krðnur í tekjur. Aptur var allur fjöldinn af námaeigendunum
svo staddur, að hann mátti ekki við löngu verkfalli og sama máli var að
gegna um alla þjóðina, því ef koiabrestur yrði þá hættu um leið allur iðn-
aður, allar samgöngur, mest öll verzlun o. s. frv., en undir því getur ekk-
ert land risið.
Sumir námaeigendur féllu frá kröfum sínum þegar í hyrjun verkfalls'
ins, en verkmenn þéirra héldu því samt áfram, því svo gðður félagsskap-
ur var á milli verkfallsmanna, að enginn vildi taka til vinnu fyr en þeir
hefðu allir fengið máli sínu framgegnt.
Yerkfallið hélt nfi áfram. Víða urðu róstur miklar milli verkfalls-
manna og námamanna þeirra sem haldið höfðu áfram vinnu sinni og höfðu
ýmsir betur, en löggæzluliðið hélt ávallt taum þeirra, sem unnu í námun-
um og vörnuðu verkfallsmönnum, að gera þeim nokkurn ðskunda.
Verkfallið hafði þær afleiðingar, að kol hækkuðu mjög í verði, og
þegar fram liðu stuudir varð taisverð kolaekla, svo járnbrautarfélög urðu
að takmarka vagnferðir, en gufuskip urðu að halda kyrru fyrir.
Nú fór báðum málsaðilum að þykja nðg um hve verkfallið stóð lengi
og bauð forstöðunefnd námamanna námaeigendunum, seint i ágúst, að þeir
skyldu taka til vinnu aptur, ef þeir vildu falla frá kröfu sinni um launa-
lækkunina. Ýmsir námaeigendur gengu að þessum kostum og var vinnan
tekin upp í námum þeirra, en hinir héldu áfram verkfallinu. í hyrjuninni
á september tðku 80,000 námamenn i suðurhluta Wales aptur til vinnu
og höfðu námaeigendurnir orðið að fallast á launahækkun nokkra við þá
og auk þess orðið að lofa meiri launahækkun ef kol hækkuðu i verði.
Verkfallið hélt nú áfram allan september og fram í október og harð-
naði rimman ávallt. Jafnframt urðu mestu vandræði um endilangt Bret-
land út úr kolaleysi. Enn fór veturinn í hönd og var ekki að búast við
öðru en harðæri meðal verkfallsmanna, því nú voru sjóðir þeirra þrotnir,
en þeir vildu fyr deyja úr sulti og seyru en láta undan námaeigendunum.
Þetta mátti ekki svo búið standa og bauðst stjórnin loksins til að miðla mái-
um ef báðir hlutaðeigendur féllust á það. Um sama leyti var haldinn
fundur mikill i London og lýstu fundarmenn, scm voru yfir 20,000 að tölu
því yfir, að þeir héldu með verkfallsmönnum. Ekki gekk þó saman að sinni.