Skírnir - 01.01.1905, Page 56

Norsku kegnmgarlögin nýju.
Frá 1. janúar þ. á. hafa nýju norsku hegningarlögin
öðlast gildi. Lög þessi komu út 22. maí 1902, en vegna
þess að ýmsar breytingar þurfti að gjöra á réttarfari lands-
ins áður en þau gætu gengið í gildþ hefir orðið að fresta
framkvæmd þeirra þar til i\ú. Af því að fá lög hafa
meiri þýðingu fyrir meðiimi þjóðfélaganna en einmitt
hegningarlöggjöfin vildi eg í fám orðum skýra frá þessum
afarmerka norska lagabálki, sem vakið hefir mikla at-
hygli í mörgum löndum, jafnvel einnig meðal ólöglærðra
manna.
Nær engri grein lögfræðinnar hefir meir fleygt fram
á síðustu áratugum en hegningarrétti. Og þó hafa stór-
kostlegar brevtingar orðið á allri lögfræðinni á þeim tím-
um. Hlutsæisstefnan (realismus), .seni hvervetna ryður sér
til rúms í vísindunum, hefir einnig verið sett i liásætið af
öllum merkum og framsýnum lögfræðingum. Löggjöf og
réttarfar á eigi framar að leggja höft á lífið og framsókn
þess, heldur eiga lög og réttur að lagast eftir mannlífinu
og eins og því hentar bezt. Alstaðar á lögfræðingurinn
að gjöra sér þá spurningu: hvers vegna er þetta ákvæði
svona, en eigi aðeins hvort það sé svona. Og ef laga-
ákvæðið reynist þá að vera orðinn dauður bókstafur, stein-
gjörfingur, sem dagaður er uppi og lífið hlaupið frá, þá
burt með það!
Aístaða þjóðfélaganna gagnvart glæpum og glæpa-
mönnum hefir breyzt stórkostlega á síðustu áratugum.
Aður var eud urgja Idsskoðuu in ríkjandi; ef glæpur var
framinn, var refsing óumflýjanleg; hverju lagabroti varð