Skírnir - 01.01.1905, Qupperneq 90

90
Ritdómar.
Bókinni er skift í 6 kafla. Er hinn 1. um skipið »Thor«,
áhöld þess og útbúnað til fiskirannsóktia. 2. kafli er um dvpi,
ásigkomulag botns og sjávarfræði, hita, seltu o. s. frv. 3. kafli er
um fiskiveiðatilraunir bæði með lóð og botnvörpu, sem framkvæmdar
voru víðsvegar umhverfis landið jafnvel úti á 1100 faðma dvpi.
4. kafli er um fiskaegg og fiskunga, sem reka um í yfirborði sævar,
útbreiðslu þeirra og áhöld til að veiða þau, áhrif hita og dypis á
tilveru þeirra. 5. kafli er um líffræði þorsksins, gotstaði hans,
stærð hans á vaxtar- og fullorðinsárum, vist hans á ýmsu dýpi,
ýmis konar æti hans, ennfremur um það, hvar ungar hans á 1. ári
hafist við; svo og um unga annarra þorskkynjaðra fiska á 1.
aldursári 6. kafli er lýsing á og yfirlit yfir fiskiveiðar við Island
og Færeyjar: um bátfiski, um þilskipaveiðar, um aflabrögðin.
Síðari hluti þessa kafla er um fiskiveiðar útlendinga hér við land :
Færeyinga, Frakka, Norðmanna, Breta; og loks er skýrt frá hval-
veiðum við Island.
A kortunum er sýnt dýpi og fiskimiðin umhverfis landið, út-
breiðsla eggja ýmsra fiska og unga þeirra á 1. ári, stærð þorsksins
á vaxtarárum hans, svæði þau er útlendingar fiska á umhverfis
landið vetur og sumar ; einnig eru mið botnvörpunga sýnd sór, og
lóðamið sér. A 9. kortinu eftir Bjarna Sæmundsson eru sýnd með
ólíkum litum mið þau, er landsmenn reka á þilskipaveiðar, báta-
veiðar eða hvorttveggja. Af hinu framangreinda rná sjá, að bókin
er efnisrík og mikið af henni að læra. Höf. getur þess, að hin
beztu fiskimið botnvörpunga séu fyrir nær öllu Suðurlandi og í
Faxaflóa. Helztu og langstærstu gotstöðvar þorsksins telur höf.
séu milli Dyrhólaeyjar og Reykjaness. Höf. stórfurðar á og virðist
harma það, hversu lítið eða ekkert laudsmenn stundi kolaveiði, þar
sem gnægð se af þessum ágæta og arðsama fiski nær því í hverjum
Isl. firði. Við fiskirannsóknatilraunirnar síðustu 2 árin hefir fundist
fjöldi sævardýra og margir fiskar, sem eru nýir fyrir Island.
I formálanum lýkur höf. miklu lofsorði á fiskirannsóknastarf-
semi Bjarna Sæmundssonar, kveður hann hafa starfað með kappi
-og ósérplægni, og afkastað miklu með litlum efnum, óskar að hann
geti framhaldið þessu starfi, og kann honum hinar beztu þakkir
fyrir aðstoð hans, hjálpfýsi og víðtæka þekkingu, sem hafi verið
-svo mikilvæg fyrir sig og rannsóknirnar. p. J.