Skírnir - 01.01.1905, Page 91

Ritdómar.
»1
Aldamót, 13. dr. Winnipeg 1903.
Þessi árgangur Aldamóta ber ekki síður en hinir fyrri vitni
um dugnað og áhuga ritstjórans, síra Friðriks J. Bergmanns, því
að flest alt í þessum árgangi het'ir hann sjálfur ritað. Nafni hans
síra Friðrik Hallgrímsson hefir lagt til stutta, en mjög laglega
bindindisræðu (Hvað er í veði?) og síra Jón Bjarnason þ/ddan kafla
vir sögunni »Adam Bede« eftir George Eliot. Er þá upp talin að-
fengin hjálp.
Fyrsta og lengsta ritgerðin heitir »Kristmynd úr íslenzkum
steini«; er það allrækilegur fyrirlestur, er síra Fr. J. Bergmann
flutti á kirkjuþinginu í Argyle 1903. Með fyrirlestri þessum vill
höf. henda á, hve skamt vér séum á veg komnir í þeirri list að
laga lunderni vort eftir Kristi; oss hafi enn svo illa tekist að klappa
Kristsmyndina í grástein íslenzks lundarfars; hin stórmenskufulla
víkingslund sé enn of rík hjá oss, en hógværðin of lítil. Yart mun
unt að neita því, að þetta sé tímabær hugvekja, og geta jafnt
stjórnmalamenn, blaðamenn, prestir og alþyða haft gott af að
kynna sér hana. Kristilega f y ri r m y tt dar menn eignumst
vór ekki, eins og höf. sjúiir fram á, fyr en vér lærum þessa list.
Þá sk/rir höf. oss ftá tveim helztu guðfræðingum norsku kirkj-
unnar á öldinni sem leið (Tveir kirkjulegir fyrirtnyndarmennl.
Það eru þeir Gisle Johnson og Frederik Petersen, er báðir voru
kennarar við háskólann í Kristjanm. Hvert höf. stefnir með rit-
gerð þessari, sést bezt af niðurlagsorðunum :
»Guð gefi hinni giimltt og hinni yngri stefnu með oss eirts
mikið af hugarfari ástt'íks föður og hl/ðins sonar, og hann gaf
þessttm tveimur fyrirmyndarmötinum ttorsku kirkjunnar!
Þá verður ekkert rifrildi, þótt breytt sé til um btískapar-
lag að einhverju leyti á jörðintii«.
Þá kemur ræða, flutt á afmælishátíð Tjaldbúðarinnar (Leggið
rækt við trú yðar!) — hl/ og fögttr orð. Þar ber höf. Islendings-
•eðlinu þennan vitnisburð: »ísletiditigshjartað á eitthvað af hlý-
indum og hita, eitthvað af velvild og viðkvæmni, eitthvað af gáfu-
legum skiltiingi á mönnum og málefnum, sem í mínum augum
setur aðals markið á lund þeirra«. Það.er betri hliðin á víkings-
lundinni.
Þessu næst er stutt saga eftir danska skáldið Jóhannes
Jörgenseti (Þráðurinn að ofan), er ritstjórinti mttn sjáifur hafa
þytt. Næsta ritgerðin er um skólastjórn með enskum