Skírnir - 01.12.1906, Blaðsíða 45

Skirnir.
Hólar í Hjaltadal og Hólabiskupsdærai.
333
voru skreyttar rnyndum, sem áttu að tákna ýmsar dygðir,
hreinlífið, eindrægnina, forsjálnina osfrv. Á hinum eldri
Hólakirkjum var aðalkirkja, kór og stöpull, og á dögum
katólsku biskupanna sérstaklega hat'ði kirkjan að geyma
marga og merkilega dýrgripi. En eins og áður er sagt
létu Danir sópa greipar um það eftir dauða Jóns biskups
Arasonar. Þó voru margir dýrir gripir í kirkjunni síðar
eins og biskupskápan og altarisbríkin. En fiestar af
þessum fornmenjum hafa verið teknar frá kirkjunni, og
síðustu leifarnar að heita má hirti forngripasafnið nú fyrir
nokkrum árum. í Árbók hins ísl. fornleifafélags 1888—
'92, bls. 90—107 er lýsing á þeim gripum sem í kirkjunni
voru 1886 og iegsteinunum í gólflnu.
Af fornum byggingum, sem lengi stóðu á Hólum og
afarmikil eftirsjón er í, að rifnar skyldu vera, má sér-
staklega nefna Auðunnarstofuna. Auðunn biskup var á
Hólum eftir aldamótin 1300. Hann var rausnarmaður
hinn mesti, ágjarn til fjár og valdafíkinn, en gleðimaður,
þó gamall væri. Þótt hann ætti í deilum við höfðingja,
sigraði hann þá til vinfengis við sig með gestrisni og
höfðingsskap. Máltæki hans var: »gangit til borðs ok tii
þess, sem Guð gefr, verit ekki reiðir matnum þó at þér
,sét mér reiðir«. Hann lét gjöra timburstofu á Hólum og
flytja til hennar timburstokka sunnan af Seleyri, lík-
lega sunnan um Kjöl; þætti það erflð leið nú. í
stofuna lét hann gera steinofn og fékk til hans grjót úr
Raftahlíð (Hólabyrðu). Stofa þessi stóð eins og áður er
sagt í 500 ár, og eftir því sem Espólín segir, er bjó í
Yiðvík, þegar hún var rifin, gæti hún staðið enn þann
dagídag, og verið til minningar um atorku og rausn Auð-
unnar biskups Þorbergssonar.
Eins og auðvitað er voru húsin mjög mörg á staðn-
um, þar sem svo margt fólk var saman komið. Ekki
þarf annað en að hafa það liugfast, að þar var biskups-
■setur, að þar var latínuskóli handa alt að 24 nemendum
■og að þar var prentsmiðja, enda segir síra Jóhann, að
húsunum sé alt af fjölga eftir úttektunum að dæma og að