Skírnir - 01.12.1906, Blaðsíða 55

Skírnir.
Nokkur orð um bókmentir vorar.
Það liggur í augum uppi, að mikil þjóðleg þörf er
fyrir fullkomnar bókmentir í hverju mentuðu landi. Sér-
hver þjóð elskar tungu sína sjálfrátt eða ósjálfrátt, og
móðurraálið talar æfmlega betur til hjartans með hlýleik
■og hugðnæmi heldur en útlent mál. Þess vegna er það
alt af þjóðleg nauðsyn og skylda að vernda tungu sina
sem bezt og auðga hana og efla á grundvelli uppruna
hennar og eðlis. Og með því einu verður henni borgið
frá því að spillast og slitna líkt og tungur frændþjóða
vorra á Norðurlöndum. Fornbókmentir vorar eru glögg
og óræk sönnun í þessu efni. Hinir fornu ágætu íslenzku
rithöfundar tóku einmitt þessa merkilegu þjóðlegu bók-
mentastefnu um sömu mundir er rithöfundar annara þjóða
skráðu bækur sínar á latínu. Svo fór sem fór með tungu
Norðurlandabúa, og liggur það allmjög í þessu, þó að tíð-
ari samgöngur við aðrar þjóðir með ólíkum tungum hafi
auðvitað stuðlað til þess lika. Hann er því óyggjandi,
þessi máttur, sem bókmentirnar hafa til þess að viðhalda
tungunni og vernda hana, séu þær góðar og fullkomnar,
-ekki sízt nú á tímum, þegar þær geta náð svo greiðlega
til alþjóðar manna. 0g hafi slíkar bókmentir náð föstum
tökum á huga þjóðarinnar, sem reyndar liggur í hlutarins
•eðli, ef hún er lesgjörn og notar þær vel, þá hljóta þær
að slsftpa svo næman bókmentasmekk, að þjóðinni sé eng-
in hæcta búin af fánýtu rusli og ýmsu því, sem skrifað
■er á vondu máli og leitast ávalt við að fljóta með. En
hafi nú bókmentirnar ekki verið þess um komnar að skapa