Skírnir - 01.12.1906, Qupperneq 78

366
Ritdómar.
Skírnir.
Eins og menn vita er Sturlunga samsett af mörgum sjerstök-
um sögum, og hef jeg ritaS um það langt mál í Safni til sögu Is-
lands III. bindi. Er það mikið gleðiefni firir mig, að Kr. Kalund,
sem þekkir Sturlungu allra manna best, hefur fallist á skoðanir
mínar í flestum meginatriðum í áðurnefndri ritgjörð sinni um>
Sturlungu í Árböger for nordisk oldk. og hist. 1902. Hann held-
ur t. d. eins og jeg, að til hafi verið sjerstök saga frá Gizuri jarli
og Skagfirðingum, og að kaflar úr henni hafi geimst í Sturlungu.
Yið ástæður þær, sem jeg hef áður fært firir þessu, skal jeg nú
bæta einni, sem jeg hef tekið eftir, er jeg las þessa níju útgáfu.
Þar sem Sturlunga segir frá firirburðum þeim, er urðu á undan
Oriigsstaðafuudi, getur hún þess meðal annars á bls. 51017, að
mann í Borgarfirði hefði dreimt, að maður kæmi að honum
og kvæöi vísu þessa: Sumar munat petta | svarflaust vera. Enn
síöar tilfærir Sturl. á bls. 519 24 orðrjett upphaf sömu v í s u, og
segir, að hún hafi verið kveðin fyrir konu vestur í Svartár-
d a 1. Hjer er ljóst, að safnandi Sturlungu hefur haft fyrir sjer
tvær sögur, hefur önnur — eflaust Islendingasaga Sturlu — stað-
sett draumvísuna í Borgarfirði, en hin — eflaust Gizurar saga og
Skagfirðinga — í Svartárdal. Að höfundur hinnar síðarnefndu sögu
hafi verið Skagfirðingur, sjest á því, að sagan segir v e s t r í
Svartárdal. Svo gat Sturla ekki sagt (sbr. Safn til s. ísl.
III 328. bls.). Annars hefur útgefandinn ekki í þessari útgáfu
gert sjer far um að greina eða auðkenna hinar einstöku sögur,
enda er það eðlilegt, því að áður enn það er gert, verður að fá
áreiðanlega útgáfu Sturlungusafnsins, eins og það liggur firir í
handritunum. Að því marki stefnir þessi utgáfa, og jeg fæ ekki
betur sjeð, enn að vel hafi tekist að ná því.
Jafnframt hefur útgefandinn sarnið nákvæma og góða danska
þíðingu á Sturlungu með mannanafna og örnefna skrá aftan við,
sem fornfræðafjelagið hefur gefið út.
AS endingu leifi jeg mjer í nafni Islendinga að þakka Kr»
Kálund fyrir alt hans ötula starf í þarfir bókmenta vorra. Enginn
danskur vísindamaður hefur verið þeim jafnþarfur og hann, síðan
Kask leið. Eins og kunnugt er, hefur hann samið hina ágætu
íslands lísing, sem er einstakt verk í sinni röð og ómissandi hverjum
þeim, sem les sögur vorar. Hann hefur gefið út ímsar sögur vor-
ar með mikilli vandvirkni (Fljótsdælu hina meiri, Laxdælu, tvær
útgáfur, Gull-Þóris sögu, Heiöarvíga sögu), enn fremur ágæta skrá
ifir Árnasafn og ifir forníslensk handrit í öðrum söfnum í Kaup-