Skírnir - 01.04.1909, Qupperneq 4

Um sjiikrasamlög.
Berið liver annars byr'ar.
Forsjálni og Þegar verið er að ræða um framfarir Norð-
félagsskapur urálfuþjóðanna á síðustu öldum, þá er venju-
lega ekki á annað minst en vélar og vís-
indi; það er talað um gufuvélar, rafvélar, vinnuvélar,
sjóskip, loftskip, símskeyti, loftskeyti o. s. frv.; síðan er
vikið að hinum afarmikla þekkingarauka vísindamanna á
öllu lifandi og dauðu, dýrum og jurtum, láði og legi, sól
og stjörnum.
Miklu sjaldnar er minst á þá mannfélagsbót, sem
felst í aukinni forsjálni og félagsskap, er miðar að því,
að bæta úr andstreymi lífsins; en það eru einkum hin
afar mörgu og margvíslegu ábyrgðarfjelög og tryggingar-
sjóðir.
Fyrir nokkrum öldum áttu menn alt á hættu, bóta-
laust, eignir sínar, líf og heilsu. Ohöpp og slys vofðu yfir
hverjum manni, eins og óheillanornir, sem ekki varð rönd
við reist; hver maður varð sjálfur að leiða sjálfan sig;
húsið hans brann, bótalaust; skipið hans fórst, og hann
var þeim mun fátækari; menn gátu mist aleigu sina á
einni nóttu. Vátrygging var ekki til. Ef maður dó
ungur frá börnum í ómegð og hafði ekki safnað fé, þá
hlutubörnin að deyja úr sulti eða fara á sveitina, því að
eini útvegurinn fyrir efnalitla menn til þess að sjá börn-
um sínum farborða, ef þeir deyja frá þeim ungum, það
er lífsábyrgð, en hún þektist ekki i þá daga. Ofan á alt
þetta bættist sú hörmung, að allur þorri manna, hver
efnalítill maður, átti á hættu að svelta eða verða upp á