Skírnir - 01.04.1909, Blaðsíða 17

Um sjúkrasamlög.
113
skakt: »Það er öldungis rétt,« sagði kennarinn, »eða með
-öðrum orðum hringlandi vitlaust.«
Það er öldungis rétt, að alþýða manna á við fátækt
að búa, en einmitt þess vegna hefir hún ekki efni á að
vera e k k i í sjúkrasamlögum. Fátæklingarnir
þurfa um fram alt að vera í sjúkrasamlögum, og það því
fremur, sem þeir eru fátækari. Því fer fjarri, að alþýðu-
menn séu fátækari hér en í öðrum löndum; ársarður
-verkamanna í kaupstöðum og sjómanna er m e i r i hér
en víða annarstaðar, þar sem sjúkrasamlög eru komin á
fót í hverri sveit. Og það er víst, að allur þorri sveita-
hænda hér á landi lifir við meiri efni en t. d. fullur
helmingur af bændum í Danmörku; það eru hjáleigubænd-
urnir dönsku (Husmænd); þeir búa á smáskikum, þetta 5
dagslátturn, ef vel lætur, eiga eina kú eða tvær, nokkur
hæns, eitt eða tvö svín — það er allur bústofninn. Þess-
ir dönsku smábændur eru nú allflestir komnir i sjúkrasamlög.
Það er öldungis rétt, að alþýða manna hér á landi
má illa við nýjum álögum eða útgjöldum. En það er
hringlandi vitlaust, að segja um sjúkrasamlög að þau
mundu baka alþýðu manna ný útgjöld. Gæti nú hver í
sína sveit. Tökum t. d. heila sýslu i huga; okkur mun
þá öllum koma saman um það, að á hverju ári verða
sýslubúar fyrir mjög miklum veikindakostnaði, miklum
útgjöldum fyrir læknishjálp og sendiferðir eftir lækní,
fyrir líf og fyrir legukostnað þeirra, sem senda verður í
sjúkrahús; og þar við bætist svo alt vinnutjónið, sem af
veikindunum hlýzt. En þessi útgjöld koma ekki jafnt
niður á alla sýslubúa á hverju ári; sumir sleppa alvég,
en aðrir verða hart úti, og margir þeirra standast ekki
þennan kostnað, fara á sveitina. En hver maður á veik-
indin yfir höfði sér, ef ekki í ár, þá að ári, einhvern
tíma fyrr eða síðar, og ef hann er fátækur, þá vofir jafn-
an sú hætta yfir honum, að sjúkdómar komi honum á
sveitina. Nú skulum við hugsa okkur að alt fólk í einni
sýslu ætti heilsu sina trygða í sjúkrasamlögum. Ekki
yrðu reikindin meiri fyrir því, og ekki yrði veikinda-
8