Skírnir - 01.04.1909, Síða 16

112
Um sjúkrasamlog.
það svo, að þegar einhver deyr, er heiratað aukatillag af
hverjum félagsmanni, t. d. 1 kr., í útfararkostnað.
Því má aldrei gleyma, að sjúkrasamlög eru trygg-
i n g a r félög, ekki styrktarfélög. Styrktarsjóðum, t. d. al-
þýðustyrktarsjóðnum hér á landi, er þannig háttað, að
allir gjalda jafnt, en hafa þó ekki sama rétt til hlunninda,
því að þeir einir njóta góðs af sjóðnum, sem allra erflð-
ast eiga, og verða að s æ k j a um styrk og eiga undir
n á ð annara hvað þeir fá. Þessir styrktarsjóðir eru ekki
annað en ný útgáfa af fátækrasjóðunum (sveitasjóðum) og
litlu vinsælli. Alt öðru máli er að gegna um sjúkrasam-
lög; þau eru á borð við lífsábyrgðarfélögin, brunabótasjóði
o. s. frv Allir eru jafn réttháir; menn greiða tiltekið
iðgjald á ári hverju og öðlast þar í móti tilkall til ýmsra
hlunninda, ef veikindi ber að höndum, þurfa ekki að sækja
um þessi hlunnindi, eiga heimtingu á þeim, ré11 á
þeim, og allir sama rétt án nokkurs tillits til efna-
flags.
Um sjúkrasamlög í upphafl þessa máls var gerð grein
hér d landi, hvernig fyrir því, að veikindi eru versta hætt-
þeim skuli hdttað. an hér á landi, eins og annarstaðar,
fyrir efnahag og sjálfstæði alþýðu-
manna. Allur þorri alþýðumanna stenzt ekki veikindi
ef nokkru nema, og allra sízt ef þeir þurfa í sjúkra-
hús; verða þá hjálparþurfar, og neyðast til að flýja á náðir
hreppsnefndanna.
Þörfln á sjúkrasamlögum er því öll hin sama og í
öðrum löndum.
Eg hefi oft átt tal um sjúkrasamlög við menn af ýms-
um stéttum. Þeir hafa flestir talið ókleift að koma á
fót sjúkrasamlögum hér á landi; þeir hafa játað þörfina,
en þeir hafa sagt að alþýðu manna sé það um megn vegna
fátæktar, og þeir hafa sagt að útgjöldin séu orðin svo
mörg, að menn geti ekki bætt við sig nýjum útgjöldum.
Þetta heyri eg úr öllum áttum, og mér koma þá jafnan í
hug orð eins kennara míns við pilt, sem svaraði honum