Skírnir - 01.08.1909, Page 14

206
Prestarnir og játningarritin.
anleg, að engin þeirra beri nafn sitt með réttu eða sé frá
þeim tíma, sem áður hefir verið haldið.
Postullega trúarjátningin er alls ekki samin af postulum
drottins og ekki einu sinni framkomin á postula-tímabilinu.
í þeirri mynd, sem vér þekkjum hana, verður hennar ekki
vart fyr en á 6. öld; heflr hún að líkindum verið að smá-
myndast frá þvi snemma á 2. öld með þeim hætti, að ný
og ný atriði eins og hlóðust utan um skírnar-orðin, til
frekari skýringar á þrenningunni, sem skírt var til sam-
félags við1).
Níkeu-játningin svonefnda álitu menn lengi fram
eftir öldum að væri tilorðin á kirkjuþinginu í Níkea
325. Seinna sannfærðust lærðir menn um að svo gæti
ekki verið, þar sem í játninguna vantaði þann lið Níkeu-
játningarinnar, sem mestum ágreiningi hafði valdið, orðin:
»af veru föðurins« (ek tes úsíastú p a t r o s), og þriðja
greinin væri þar miklu fyllri en í Níkeu-játningunni, auk
þess sem bannfæringargreinina í niðurlagi játningarinnar
vantaði með öllu. I stað þess var tekið að nefna þessa
játningu »játninguna frá Níkeu og Konstantínópel«
(Symbolum Niceo-Constantinopolitanum),
af því menn komust að þeirri niðurstöðu, að kirkjufund-
urinn í Konstantínópel 381 hefði breytt Níkeu-játningunni
í þessa mynd, eða »staðfest hana með smávegis viðbótum
í greinunum um föðurinn og soninn og mikilvægri viðbót í
greininni um heilagan anda«a). En nú er álitið fullsannað,
að þessi fornkirkju-játning sé hvorki frá Níkeu né Konstan-
*) Eftirtektarvert er það í meira lagi, svo berlega sem það sýnir
afstöðu Lúters til postullegu játningarinnar, sem kann annars kefir svo
miklar mætur á, að kann leyfir sér að breyta einum lið játningarinnar,
þar sem bann setur „ein, keilög, kristileg kirkja“ í staðinn fyrir „beilög
almenn kirkja“. Sömuleiðis er það mjög eftirtektarvert kversu hann i
riti sínu um skirnina („Taufbiicklein11 frá 1523 og 1526) hefir stytt trú-
arjátninguna til muna, svo að af 2. gr. er ekki annað eftir en þetta:
„á Jesúm Krist son kans eingetinn, drottin vom, fæddan og píndan“.
Naumast er slikt hugsanlegt, ef Lúter kefði litið á játninguna svo sem
bindandi trúarlögmál kirkjunnar á öllum timum.
*) Sbr. Helgi Hálfdánarson: Saga fornkirkjunnar bls. 373—74.