Skírnir - 01.08.1909, Side 24

216
Prestarnir og játningarritin.
ætti ekki að vera þörf á sérstakri heitbindingu við hanar
þar sem prestarnir eru bundnir við guðs orð í heilagrí
ritningu.1) .
Um hinar játningarnar allar er það að segja, að þær
bera á sér margvísleg fingraför hins ríkjandi aldaranda
þeirra tíma, sem þær eru framkomnar á, eru mótaðar af liugs-
unarhætti, sem er harla fjarlægur hugsunarhætti vorra
tíma, og innihalda jafnvel kenningar, sem óhætt mun að
segja um, að erfitt sé að samríma evangelíi Jesú Krists,
að ekki sé meira sagt.
Líti maður á Níkeu-játninguna, svo eg haldi því nafni
þótt rangt sé, þá blandast engum hugur um, að þar talar
býzantínska guðfræðin í alveldi sínu, mótuð af hugsunar-
hætti þeirra tíma eins og hann var, gagnsýrður af hinni
grísku heimspeki, lítt skiljanlegur vorri hugsun og jafn-
ósamrímanlegur rökfræði vorra tíma og sálarfræði. Níkeu-
játningin er miklu fremur háspekileg útlistun trúarinnarr
en einföld kirkjuleg játning hennar; en fátt er jafnóvið-
unandi í trúarjátningu sem háspekilegar útlistanir þeirra
hluta, sem »auga ekki sá og eyra ekki heyrði og ekki
hefir komið upp i huga nokkurs manns«. Auk þessa hefir
játningin sífelt meðfram tillit til trúfræðilegra ágreinings-
mála, sem allur meginþorri nútíðarmanna kristinna hefir
enga minstu hugmynd um og botnar ekkert í.
Um Atanasíusar-játninguna er að flestu leyti hið sama
að segja, en hún hcfir það þo fram yfir hiuar játuingarn-
ar, að hún liefir að geyma atriði, sem beint verða að
teljast ókristileg. Hún heimtar trú á háspekilegar út-
listanir á sambandi guðdómspersónanna í þrenning-
*) Svo aðdáanleg sem þessi játning er fremur öllum öðrum trúar-
játningum, verður þó ekki sagt, að hún sé fullkomin játning hinnar
kristnu trúar fremur en aðrar. Þ v í verður naumast mótmælt, sem dr.
A. Harnack hefir sagt, að fullkomin geti sú játning ekki talist, þar sem
ekki sé fhaft neitt tillit til prédikunar frelsarans, framkomu hans allrar
gagnvart fátækum og sjúkum, tollheimtumönnum og hersyndugum, til
persónunnar eins og hún Ijómar á móti oss i guðspjöllunum“ (shr. A-
Harnack: Reden und Aufsátze I. hls. 254).