Skírnir - 01.08.1909, Side 42

234
Abraham Lincoln.
seldur í þrældóm, því að það voru lög í New-Orleans að
höndla mátti svertingja úr öðrum ríkjum og selja þá.
Lincoln komst við af hörmum gömlu konunnar og
gramdist þessi rangsleitnu lög. Hann sagði aðstoðarmanni
sínum að fara á fund landstjórans og spyrja hann, hvort
enginn vegur væri til að heimta aftur svertingjann.
Aðstoðarmaðurinn kom brátt aftur með þá orðsending
frá landstjóranum, að hann brysti heimild til að skerast
í málið.
Lincoln brást óður og uppvægur. Hann fórnaði hönd-
um til himins og hrópaði hástöfum: »Ef hann brestur
lagaheimild til þess, skal hann fá hana með guðs hjálp,
þó að eg eigi að berjast fyrir því í tuttugu ár.«
Lincoln og félagi hans keyptu þrælnum lausn og
fengu hann aftur móðurinni.
Þegar kjörtímabilið var liðið, gaf Lincoln að svo komnu
ekki kost á sér til þings. Annríki hans og heimilisástæð-
ur leyfðu honum ekki langar fjarvistir, og svo hafði dvöl-
in í Washington fært honum heim sanninn um, að hann
þyrfti að taka sér fram í ýmsum greinum til þess að verða
jafnsnjall hinum atkvæðameiri þingmönnum bæði íþekkingu
á landsmálum og enskum og amerískum bókmentum.
En 1854 var Missouri-sáttmálinn, sem áður er nefnd-
ur, numinn úr gildi, og Stephen A. Douglas, hinn forni
andstæðingur Lincolns, er var frumkvöðull að ónýting
sáttmálans, fékk það leitt í lög, að íbúarnir í hverju ríki
og fylki fengu óskoraða heimild til þess að lögleiða eða
banna þrælahald innan landamæra sinna. Þessi skipun
gat nú í sjálfu sér talist eðlileg og frjálsleg, en reyndist
óheppileg og ónóg, er til framkvæmdanna kom, einkum
eftir að fullnaðardómur var fenginn fyrir því, að þræll
væri eftir sem áður þræll eða ófrjáls maður, þótt eigandi
hans flytti með hann til einhvers fylkis, sem bannaði
þrælahald. öllum andstæðingum þrælahaldsins og út-
breiðslu þess grömdust úrslit þessi meir en með orðum
verður lýst. Lincoln fór aftur á stúfana og tók að gefa
sig við stjórnmálum. Atti hann mikinn þátt í því, að