Skírnir - 01.08.1909, Síða 58

-250
Betur má ef duga skal.
brekkunni, og leitaðist við að endurreisa íþróttir og at-
orkuhug fornaldarinnar. Menn heyrðu órainn af rödd
hans uti á þekju. Bjarni Thórarensen hvessir raustina
hálfu raeir, svo að undir tekur um land alt; það kennir
bæði harms og reiði í rödd hans, er hann leitar árangurs-
laust »snarpra garpa« á fornhelgum véttvangi frægra af-
reksverka. Hann bendir á það þroskaráðið, er forfeður
■okkar kunnu svo vel að færa sér í nyt, að semja sig að
eðli náttúrunnar umhverfis:
Pjör kenni oss eldurinn, frostið oss kerði,
fjöll sýni torsóttum gæðum að ná,
bægi sem Kerúb með sveipanda sverðí
silfurblár ægir oss kveifarskap frá.
Eftir 1830 er það heill hópur hraustra drengja er
'þeytir lúðrana. Tímaritin Armann á alþingi, Fjölnir og
Félagsritin nýju taka að dreifa holtaþokunni. Sjálfstjórnar-
baráttan hefst. Jónas Hallgrímsson kveður þjóðernisást
og þroskalöngun inn í hjörtu landa sinna. Og margir
hafa síðan hann leið knúð hörpustrengina traustum tök-
um og látið öflugan hvataóð duna við eyru daufingjanna.
Enda eru nú Islendingar vafalaust vaknaðir til viður-
kenningar um að allmiklu sé ábótavant í þroskafari þeirra,
og mikið starf heflr þegar verið int af hendi til endur-
reisnar þjóðinni.
En betur má ef duga skal
Því fer fjarri að tekið sé fyrir þróttardrep kynþátt-
anna. Lífsviður þjóðarinnar er enn sjúkur í rótum, —
og ræturnar verður að lækna. Forvígismenn endurreisnar-
baráttunnar hafa eigi gætt þess — að Eggert Olafssyni
einum undanteknum — að leggja næga áherzlu á það
gróðraraflið, sem einna mikilvirkast er og traustvirkast
til þjóðþroska, vandað uppeldisfar, er stefni að jafnvægi
sálar- og líkamsmenningar. Stjórnmál og atvínnumál hafa
jafnan setið í fyrirrúmi fyrir uppeldismálum. Það er til
lítils að gera ráð fyrir rikulegum ávexti, nema vel hafl
verið séð fyrir gróðrarskilyrðunum.
Það má svo að orði kveða, að leikflmin liggi enn í