Gangleri - 01.04.1870, Page 12

12
þá sem hann heíir í vörzlum sínum, sem veð ; en selja
má hann þá á uppboðsþingi á kostnað eigandans án dóms
og lagasóknar, ef skuldanautur forsómar að borga lánið
í ákveðin tíma, eður fá lánsfrestinn lengdan; þó skal
skuldanautur aðvaraður áður, og uppboðið auglýst með
nægum fyrirvara í vissum dagblöðum.
Hann hefir og forgöngurjett í þrotabóum, jafnvel
fyrir ríkissjóðnum í ýmsum tilfellum. Ilann þarf ekki
að bróka stimplaðan pappír undir skuldabrjef sín, sem
þó er almcnnt lögboðið í Danmörku; og eigi þarf hann
að borga póstburðareyrir með 11.
Stutt ytirlit ylir sögu liins danska banka
(eptir Gruner).
Hinn fyrsti banki í Danmörku var reistur 1736 af
fjelagi einstakra manna. Grundvallarinnstæða hans var
að upphæð hálf millión kórants ríkisdala, er skipt var í
1000 hluíabrjef. Banki þessi hlaut opt að verða hjálp-
arbrunnur ríkissjóðsins; og var þvíitvívegis undanþeginn
þeirri skyhlu, að innleysa seðla sfna, og loksins fjell hann
alveg í hendur stjórnarinnar árið 1773, eður varð að
konunglegum banka. Engu að síður var nó langtum
meiri seðla grói settur í umrás en fært var að tiltölu við
silfur innstæðu bankans, svo seðlarnir fjcllu fyrir þá sök
um 10—15 g ór ákvæðis verði þeirra. Spesíu-bankinn
í Altóna, sem stoínaður var fyrir Hertogadæmin með
tilskip. 29. febr. 1788, gat þar á móti ætíð látið reiðu-
silfur fyrir seðla sína; og hjelt því almennings trausti,
allt þar til hann var upphafinn árið 1813. Ilin írubl-
uðu peningaefni landsins höfðu engin ill áhrif á seðla AI-
tonar-bankans; fyrir þvf, að urarás kórantsseðlauna og