Gangleri - 01.04.1870, Side 20

20
eignirnar skuli e i n g ö n g u verða veö bankans, jafn-
vei þó eigi sje, ef til vill, mikiö á móti því. Oss viiö-
ist nl. betur eiga við, aö bankinn yrði ný og veruleg
þjóðeign; og það ætlum vjer gæti vel skeð með tíman-
um ef lík tilhögun yrði á veði handa honum og handa
þjóðbankanum danska, að til þess yrði nl. með lög-
um ákveðinn einhver viss lítill hluti <5r ö 11 u m fast-
eignum f landinu (jörðum og kaupstaðabyggingum) að
þjóðeignunum meðtöldum. Þá ætti hver eigandi að hafa
rjett til að innleysa veðhluta sinn ineð því verði er
hann væri virtur, sem banka veð, nær sem hann vildi
og gæti, móti hlutabrjeíi, er gengið gæti í kaupum og
sölum, máske við meira verði en hann hefði lagt út
fyrir það; og er það sama, sem jarðeigendur, kaup-
staðabúar og þjóðstofnanir keyptu nýja fasteign; því
þessi eign þeirra í þjóðbankanuin ætti að vcra íullt eins
viss eign og fasteign eður peningar. En á meðan lilut-
aðeigendur innleystu ekki veðhluta sinn, ættu þeir að
gjalda einhverja vissa pro Cento upphæð af veðupp-
hæðinni. Á þennan hátt gæti myndast innstæða bank-
ans, og orðið svo mikil sinátt og smátt, að hann þyrfti
æ rninni veðtryggingu og loksins alls enga.
Eptir jarðabókinni nýju, frá 1861, eru allar jarðir
í landinu taldar 86,755, Tlö. hndr. Ef vjer nú setjurn
meðalverð 44 rd. á hvert 1 hndr., sem eigi inun vera
of liátt, yrði öll jarðeign landsins sern næst 3,817,220 rd.
virði ; og til að setja einhverja dalatölu á allar kaup-
staðabyggingar í landinu, skulum vjer ímynda oss þær
eigi minna en fullan ^ hluta allrar fasteignar, eður
424,180 rd. virði. Þetta samtals gjörir 4,241,400 rdl.
Nú skyldi veð bankans vcrða ákveðið líkt og í Dan-