Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 02.01.1886, Side 13

13
kristninnar mun það ekki hafa verið orðin siðr, að sœkja steina
þann langa veg upp í Baulu til að hafa yfir dauða menn. Ef forn-
menn vildu gjöra nokkur sérstök merki yfir hetjur sínar eða höfð-
ingja, þá reistu þeir þeim vanalega bautasteina, og eru þeir nokkuð
annars kyns, sem kunnugt er; enn þar fyrir skal eg ekki fortaka,
að þessi steinn hafi einhvern tíma á síðari öldum verið látinn yfir
leiði Kjartans. Enn hvernig sem þetta kann að vera, þá er það
sennilegt, að þetta leiði, sem snýr svo einkennilega, sé leiði Kjart-
ans, og þar sem sögusögnin hefir haldizt. Laxd. s. segir það
með ljósum orðum, að Kjartan liggi að Borg, bls. 230: „Lík Kjart-
ans stóð uppi viku í Hjarðarholti. forsteinn Egilsson hafði gera
látit kirkju at Borg; hann flutti lík Kjartans heim með sér, ok var
Kjartan at Borg grafinn; þá var kirkja ný-vígð ok í hvftu váðum“.
Kjartan féll 1002.
Nú skal eg tilfœra þann kafla, sem við kemr járngjörð Skalla-
gríms, því þar við er ýmislegt að athuga; þá segir sagan bls. 61 :
„Skallagrímr var járnsmiðr mikill, ok hafði rauðablástr mikinn á
vetrum. Hann lét gjöra smiðju með sjónum mjök iangt út frá
Borg, þar sem nú heitir Ilaufarnes. f>ótti honum skógar þar fjar-
lægir. En er hann fékk þar engan stein, þann er svá væri harðr
eða sléttr, at honum þœtti gott að lýja járn við, þvíat þar var
ekki malargrjót; eru þar smáir sandar allt með sæ: þá var þat
eitt kveld, er aðrir menn fóru at sofa, at Skallagrímr gekk til
sjóvar, ok hratt fram skipi áttœru, er hann átti, ok reri út til Mið-
fjarðar-eyja; lét þá hlaupa niðr stjóra fyrir stafn á skipinu. Sfðan
steig hann fyrir borð, ok kafaði niðr til grunna, ok hafði upp með
sér stein einn mikinn ok fœrði upp í skipit. Síðan fór hann sjálfr
upp í skipit, ok reri til lands, ok bar steininn til smiðju sinnar, ok
lagði niðr fyrir smiðjudurum, ok lúði þar síðan járn við. Liggr
sá steinn par enn ok mikit sindr hjá, ok sér pat á steininum, at
hann er barðr ofan, ok pat er brimsorfit grjót, ok ekki pví grjóti
glíkt öðru, er par er, ok munu nú ekki meira hefja jjórir menn.
Skallagrimr sótti fast smiðjuverkit, en húskarlar hans vönduðu um,
ok þótti snemma risit. f>á orti hann vísu þessa: Mjök verðr ár
sá er aura“ o. s. frv.
f>að er nú fyrst, að það er á þrem eða fjórum stöðum, sem
leiðrétta þarf þennan texta, eða Kaupmannahafnarútg., sem hann
er gefinn út eftir; útg. tilfœrir sjálf hdr. neðanmáls, sem komast
rétt að orði, og sé þau tekin upp f textann, þá getr alt farið vel,
samkvæmt því sem hér til hagar. Kh.útg. bls. 1411 eftir orðin: með
sjónum kemr: „eigiu, 3 hand. Og: „Rauðanesu fyrir Raufarnes ; og þar
1) Ekki 127, sem er rit- eða prentvilla.