Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Page 44

44
tennur eru úr, hafi verið miðaldra maður, varla yfir fimmtugt, er
hann dó. — Með þessum mannabeinum eru lítil brot af 2 beinum,
sem virðast vera úr skepnum (stórgrip og hundi?); er óvíst, hverzu
kann að standa á þeim að öðru leyti.
Jafnvel þó að heilu lærleggirnir og öll mannabeinabrotin, nema
lærleggsbrotið, séu úr sama manni, er það brot eitt nægilegt til að sýna,
að ekki hafi einungis eins manns bein verið í smágröfinni, sem þessi
bein fundust í, og jafnframt er það bending um, að ekki hafi verið
sett niður samankreppt lík í þeirri smágröf, heldur nokkur sundur-
laus, gömul bein og beinabrot, sem komið hafi úr jörðu á einn eða
annan hátt skammt frá. Virðast þá miklar líkur til, að þessi bein
séu frá fornöld.
Engar gamlar sagnir kvað Jóhannes bóndi vera til um þessi
bein, né hver hér hafi verið grafinn. — Engin ástæða er til að ætla,
að hér sé um að ræða bein séra Odds Gíslasonar á Miklabæ, svo
sem sumir menn hér í sveitinni hafa gizkað á að sögn. — En þaö
er þessu máli óviðkomandi, að gefa nokkra skýring á hvarfi hans.
2. Mannabein, fundin á Skáney i Reykholtsdal.
Fyrir hönd Bjarna bónda Bjarnasonar á Skáney skýrði Kristleifur
Þorsteinsson, bóndi á Stóra-Kroppi, mér frá því i síma laugardaginn
8. September 1934, að fundizt hefðu mannabein í hól í túninu á
Skáney, svo-nefndum Gullhól; hefði verið grafin gryfja í hólinn, til að
geyma í jarðepli, en því verki frestað óloknu, er beinin komu í ljós,
— Fór ég upp að Skáney 10. s. m. og athugaði þetta um kvöldið og
næsta morgun. — Hóll þessi er lág, slétt bunga, 35 m. fyrir norðan
blómgarð þann, sem er milli íveruhúss og útihúsa. Hóllinn er um 8
m. að þverm. nú og um x/a m- að hæð, en hefir verið dálítið hærri
að sögn, áður en hann og umhverfið var sléttað. Gryfjan, sem nú
hafði verðið grafin í hann, var ofan-í hann norðanverðan; hún var
um 1 m. á hvorn veg og nær 1 m. að dýpt. Beinanna hafði orðið
vart neðst og syðst í henni; voru þar hellur eða klöpp undir og
óhreyfð jörð.
Lét ég nú taka þau bein upp, er fundizt höfðu, og stækka gröf-
ina um 1 m. suður á við. Undir grasrót og gróðurmold tók við
blönduð mold með nokkrum steinum í, en austast var nokkru þétt-
ara lag neðst, mjög blandað ösku og kolaögnum. Um 3/4 m- mðri
kom höfuðkúpa í ljós og brot af annari alveg hjá, en undir voru
mannaleggir úr höndum og fótum; hafði þessum beinum verið varp-
að þarna í gryfju í hólnum. Beinin voru flest ljósleit og ekki mjög