Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1933, Page 72

72
konungsbátanna, sem þá voru um 14 að tölu í Vestmannaeyjum, en
þeir kváðust aðeins eiga að hafa með höndum reikningshald kirkj-
unnar. Lyktaði máli þessu með sigri kaupmanna. Þótti ekki rétt að
láta þá bera kostnaðinn, af því að kirkjan hefði 1717—1723 verið
byggð á kostnað konungs.
Kirkjan mun nú um þetta bil hafa verið farin að ganga úr sér,
því svo er nú ákveðið með konungsúrskurði, dags. 26. marz 1748, að
hin gamla kirkja skuli rifin, og ný byggð í hennar stað. Var þá gerð-
ur uppdráttur að hinni fyrirhuguðu byggíngu, og ákveðið, að efnið
skyldi höggvið til í Kaupmannahöfn, og greiðast fyrir það 336 ríkis-
dalir og 80 skildingar. Kostnaðurinn við bygginguna í Vestmanna-
eyjum skyldi greiðast eftir reikningi, og eigur gömlu kirkjunnar, er
hún gat án verið, seljast á uppboði til lúkningar kostnaðinum, en
kostnaðurinn að öðru leyti greiðast úr ríkissjóði. Ekkert virðist hafa
orðið úr þessari byggingu. Loksins árið 17731 2) er hugsað til fram-
kvæmda, en nú er horfið frá því að hafa bygginguna úr timbri.
Eru nú að nýju gerðar áætlanir og uppdráttur af byggingunni. Það
verk annaðist Anthon, konunglegur byggingameistari. Gerir hann
ráð fyrir, að byggingin muni kosta 2735 ríkisdali. Áætlun þessi var
gjörð í april, en síðar á sama ári, 27. desember, gjörir bygginga-
meistarinn skrá um efni til byggingarinnar. Aðalefni var 900 tunnur
af kalki og 11000 Flensborgar-múrsteinar, auk höggins grjóts, sem nóg
var af í Eyjum. Yfirsmiður var ráðinn þýzkur steinsmiður, sem hét
Kristófer Berger. Virðist það hafa verið gjört í ógáti af Anthon
byggingameistara og ókunnugleik. Hafði tilætlunin verið, að smíði
kirkjunnar yrði falið bróður hans, Jóhanni Georg Berger, sem hafði
verið hér á landi við múrsmíði. Kvartaði hann þegar um þetta til
byggingarnefndar og rentukammers, og segist hafa verið svikinn um
verkið, sem hafi verið búið að lofa sér. Lyktaði þessu svo, að Krist-
ófer Berger var sett það að skilyrði, að hann tæki bróður sinn með
sér til Vestmannaeyja, til aðstoðar við kirkjubygginguna. Var síðan
gjörður samningur við hann 21. maí 1774, og var hann staðfestur af
rentukammeri 25. s. m. Lofar Kristófer Berger þar, að fara til Vest-
mannaeyja og byggja þar »Grund Muuret Kierke«, 27V2 álnar langa
og 16 álna breiða. Skyldi gólfið lagt Flensborgar-múrsteini og bogar
vera yfir gluggum og dyrum. Hann skyldi og sjá um, að grjótið í
bygginguna yrði höggvið, en fá nóg fólk til steinhöggsins og aðflutn-
1) Lovsaml ! Isl. II. 729.
2) Landakirkjuskjöl i Þjóöskjalasafni, nýendurheimt.