Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1960, Page 86

90
ÁRBÓK FORNLEIFAFELAGSINS
vísindalegu gildi þessa verks við, enda er .ég hér aðeins að tala um
ytri frágang, sem að vísu er atriði, þótt hann sé ekki aðalatriði.
Eftir þessari bók að dæma er höfundi ekki sýnt um að taka orðrétt
upp texta annarra. Slíkt er miklu meiri vandi en margur hyggur.
Flestum þeim tilvitnunum, sem teknar eru upp orðrétt og stafrétt og
hafðar innan tilvitnunarmerkja, er ábótavant að þessu leyti, stund-
um töluvert ábótavant. Einna lökust er tilvitnun á bls. 53 til Skarðs-
árbókar Landnámu um eldhúsið í Krossavík, en bagalegri er þó óná-
kvæmni í tilvitnunum til 19. aldar höfunda, sem segja frá útskurðin-
um í Flatatungu, en þeir eru frumheimildir um mjög veigamikil
atriði. Slíkt er mikil nauðsyn að taka rétt upp, en hér brestur nokkuð
á. Jafnvel í hinni örstuttu (því miður allt of stuttu) málsgrein Jón-
asar Hallgrímssonar (bls. 37) er villa, því að hér stendur „strikum"
í staðinn fyrir „strikunum", og þetta kemur ekki nákvæmlega í sama
stað niður, þótt mjótt sé á mununum, og alltjent er þó annað rétt en
annað rangt. í hinni löngu lýsingu Sigurðar Guðmundssonar málara,
bls. 38—40, er margt rangt upp tekið eða ónákvæmlega (auk þess
sem þess er aldrei getið, úr hvaða riti Sigurðar þetta er). Höfundi
hefur orðið það á, að taka þetta eftir Lárusi Sigurbjörnssyni í Þætti
Sigurðar málara, sem er óvísindalegt rit og þykist ekki vera annað,
enda mörg ónákvæmni í tilvitnuninni hjá Lárusi. En allfjarri fer því
að höf. þessarar bókar hafi svo tekið rétt upp eftir Lárusi, heldur
bætast enn nýjar villur við, það er t. d. hér sem orðið ,,knapp“ breyt-
ist í „hnúð“, svo að eitthvað sé nefnt. Þegar báðir þessir höfundar
hafa gert sín frávik, er margt orðið'töluvert frábrugðið texta Sig-
urðar sjálfs, en frumrit hans er í Þjóðminjasafni, og hefði að sjálf-
sögðu átt að fara eftir því og engu öðru. Ég nefni ekki fleiri dæmi,
en þess vil ég geta, að höf. hefur að óþörfu hætt sér út í að birta staf-
réttar tilvitnanir í fornrit. Það hefur orðið til þess, að ósamræmis
gætir yfirleitt allmikið í slíkum tilvitnunum. í þessu verki hefði farið
bezt á að birta allar tilvitnanir með nútímastafsetningu, en vitanlega
orðrétt.
Enn verð ég að finna að einu, sem lýtur að hinum ytra frágangi.
Tilvitnanir í erlend rit eru allar þýddar á íslenzku í þessari bók, þar
á meðal lýsingar Kálunds og Daniels Bruuns (úr dönsku) á því, sem
þeir sáu í Flatatungu, og danski textinn er ekki birtur með.
Þetta tel ég misráðið. Fræðimaður sem bók þessa les mun ef-
laust vilja fá að sjá óbreytt orð þessara heimildarmanna, þar
sem þeir eru frumheimildir um veigamikil atriði, en jafnframt mun