Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1982, Blaðsíða 51

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1982, Blaðsíða 51
BYGGÐALEIFAR Á ÞÓRSMÖRK 55 Steinfinnr Reyrketilssynir took land in Thórsmörk. Njál’s saga, a popular chronicle of lOth century events set down 300 years later, relates that there were three farms in Thórsmörk at that time. The site which lies furthest north, and in fact just outside Thórsmörk proper, has become known as Steinfinnsstadir, the farm of the settler Steinfinnr. The 19th century farmsite, which could overlie an earlier site, is termed Húsadalur, and the remaining two sites, further west, are Thurídarstadir and Thurídarstadir efri. The site of Steinfinnsstadir lies on an eroded knoll just north of the river Thröngá, at the height of about 250m above sea level. The building remains are first mentioned in an early 19th century account, and are frequently referred to after that in more recent accounts. By comparing these earliest descriptions with the remains as they are now, it is obvious, how extensively the site has been eroded in the last 150 years or so. It now consists only of scattered building stones, but on the basis of outline it is possible to discern the main dwelling (A) and outhouses (B), and on the basis of slag a smithy (C). Human bones were found on the site early on, and in 1925 two heathen graves were investigated down by the river Thröngá. These and other bones found show that at least three people and a horse were buried there. A number of finds have been discovered from this site over the years, most of which can not be closely dated. Among them are, however, two which can: a small bronze buckle (nr. 28), decor- ated in Borre style which is generally dated to the 9th or lOth centuries; on it is also a border motif of a type which was common in Ireland in the lOth century. The other datable object is a glass bead (nr. 38), of a type common in Scandinavia in the lOth century. On the basis of these and the heathen graves, the earliest settlement at Steinfinnsstadir is dated to the 9th or lOth century. Thurídarstadir, which is located on the north side of Merkurrani, lies at about 190 m above sea level. The site has been even more eroded than Steinfinnssstadir, and is rarely mentioned in previ- ous accounts as containing any remains. An account from 1906 shows, however, that at that time there were clear remains at the site. In 1980 only the outline of one small ruin could be seen — the rest consisted of scattered stones. No plan was made and none of the finds from this site can be closely dated. Previous accounts, however, indicate that it was settled early perhaps. South of Thurídarstadir, up on the top of Merkurrani, lies a farmsite which has been named Thurídarstadir efri, at an altitude of about 210 m above sea level. This site seems to have been first discovered about 15 years ago, when it was exposed through erosion, and the records reveal nothing about it. It is located at the edge of a recently formed gully, into which it is rapidly dis- appearing; there was a marked difference in the state of the site between 1980 and 1982. The re- mains now only consist of scattered stones. Furthest south, along the edge of the gully, could be detected a longhouse, approximately 15 m in length, and north of it concentrations of stones in three areas indicated that there were possibly three more structures. Several interesting objects have been picked up from this site, including a ring-headed pin (nr. 1) datable to the 9th or lOth centuries, and a bronze object (nr. 2) of insular character, probably Irish, and cut out of a larger object, such as the end of a brooch, and used, perhaps as a weight at Thurídarstadir efri. Weights of this kind usually only occur in 8th or 9th century Viking contexts. A stud (nr. 3) of possible 12th or 13th century date and horse shoes, which were first used in Iceland in the llth or 12th centuries, give an idea of the duration of the settlement. Documentary evidence suggests that all the sites in Thórsmörk had been abandoned by the 12th century. Some distance south of the site, right on top of Merkurrani, smelting debris was discovered among a scatter of stones, obviously the remains of a structure. Extracting iron from bog ore was a common practice in Iceland until the middle ages. No bog is now apparent in Thórsmörk, but investigations of the river Markar- fljót have shown much movement in the river, some of it over vegetated land. Some bogs may well have existed in the area north of Thurídarstadir, which have now been flooded. The 19th century farmsite in Húsadalur, which lies at about 210 m above sea level, is the only
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.