Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1989, Síða 76

80
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
snið er innritað í ferning nemur efri
lína hans við skorsteinsenda. (46.
mynd) Stærðir Norska hússins eru
sem sagt háttbundnar og upp úr
grunnmyndinni vex rými þess, að
klassískum sið. Skipan glugga á
hliðar er með sama markvissa skap-
andi vilja gerð, sambland af einhæfni
og fjölbreytni, sem einnig er aðall
góðrar listar. Áferð láréttra súðborða
strikaðra myndar andstæðu við
þveröfuga stefnu reisifjalar á þaki.
Hámarki nær hin listræna útfærsla í
dyrauntbúningi og hurð, form-
mótun sem er rómversk-klassísk að
ætterni, og endurreist var á ofan-
verðri 18. öld og í upphafi þeirrar
19du, ýmist kennd við Loðvík 16.,
keisaratíma Napóleons eða klassík.
Sömu ættar eru glugga- og dyra-
gerð, sem og umbúnaður innveggja
þar sem hann er dýrastur. í stuttu
máli sagt, Norska húsið er listaverk.
f íslenskri byggingarsögu er það ein-
srætt að gerð, á sér enga líka. Pað
var á sínum tíma eitt af stærstu íbúð-
arhúsum landsins, að rúmmáli voru
aðeins stofurnar í Viðey og Reykja-
vík stærri. Norska húsið hafði þó
eitt fram yfir, það var tvílyft. Rúmir
þrír áratugir liðu áður en næsta tví-
lyfta íbúðarhús reis af grunni, hús
Jakobs Sveinssonar við Kirkjutorg í
Reykjavík.
57. Standklukka úr búi
Árna Thorlaciusar, nú á Pjóðminjasafni
íslands.