Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1989, Page 130

134
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Einnig hafa þrjú norrænu húsin verið endurbyggð í fullri stærð og að
því er næst varð komist í upphaflegri gerð. Á síðustu áratugum hafa
þessar minjar vakið heimsathygli og voru fyrstu minjar sinnar tegundar
settar á skrá Sameinuðu þjóðanna yfir alþjóðlegan menningararf (United
Nations World Heritage List) árið 1978.
Alþjóðlega ráðgjafanefndin um L’Anse aux Meadows lagði til að
uppgrefti yrði haldið áfram á minjasvæðinu, og starfsmenn Parks
Canada grófu þar á árunum 1973-76. Anne Stine Ingstad afþakkaði að
stýra þessum rannsóknum; í staðinn stjórnaði Bengt Schonback verkinu
fyrst í stað, en því næst sú sem þetta ritar. Meðal þess scm stefnt var
að með þessum nýju rannsóknum var að ganga úr skugga um hvort
þarna væri eða væri ekki grafreitur eða annað það sem gæti skorið úr
um hvaða tilgangi þcssir mannabústaðir hefðu þjónað og hve lengi þeir
hefðu verið í notkun. Einnig var leitað eftir frekari vitneskju um járn-
vinnsluna og hvort samband hafi verið milli norrænna manna og þjóð-
hátta innfæddra. Svæðið sem einkum var grafið upp af Parks Canada
var mýrin sem jaðrar við norrænu húsin og stórt svæði um 300 metra
suðvestur af þeim. Meðan á rannsókninni stóð voru mörg ný sýni
greind til viðbótar við þau sem Ingstad-hópurinn hafði áður rannsakað:
fleiri frjógreiningar, mikil greining viðartegunda, frægreining, frekari
greining dýraleifa, greining bcrgtegunda, athuganir á förum eftir verk-
færi á viði, svo og jarðfræðilegar atluiganir, svo að fátt eitt sé talið af
því sem var rannsakað. Auk þessa voru gerðar margar flciri geislakols-
aldursgreiningar. Einnig var gerð tegundaskrá yfir jurtir og dýr á svæð-
inu. Hér á eftir er stuðst við þessar rannsóknir, svo og þær sem Ingstad-
hópurinn hafði áður gert.
Minjarnar á L’Anse aux Meadows eru á nyrsta tanga hins mikla
norðurskaga Nýfundnalands, og þaðan er stórfenglegt útsýni yfir
norðurmynni Fagureyjarsunds (Strait of Belle Isle). í austri hillir Labra-
dor uppi við sjóndeildarhring, en lengra í norðri sjást útlínur Fagureyjar
í blárri móðu. Nær teygir Beak Point lágan flatan arm í áttina að
tveimur álíka flötum eyjunr og handan þeirra er tindóttur vangi Stóru-
Helgeyjar (Grcat Sacred Island) augljóst hafnarmark hverjum þeim sent
hingað stefnir af hafi.
Við vitum núna að búðirnar á L’Anse aux Meadows voru notaðar
einungis skamman tíma af norrænum landkönnuðum sem konuist
e.t.v. svo langt suður á bóginn sem að suðurströnd St. Lawrenceflóa.
Að líkindum hefur verið litið svo á, að á þessum stað opnaðist leiðin til
Vínlands. í búðunum hafa menn einkum fengist við að bæta skip, og
sennilega hafa skipshafnir sem komu frá Vínlandi notað búðirnar til